https://bel.sputnik.by/20190930/Zamest-run---vezhy--stseny-yak-dze-restaratsyya-Staroga-zamka--Grodne-1042864562.html

Замест руін - вежы і сцены: як ідзе рэстаўрацыя Старога замка ў Гродне

Замест руін - вежы і сцены: як ідзе рэстаўрацыя Старога замка ў Гродне

Sputnik Беларусь

Праз некалькі гадоў у адбудаваных вежах гарадзенскага замка можна будзе ўбачыць каралеўскую лазню, залу адпачынку караля і прагуляцца па галерэях з высокай... 30.09.2019, Sputnik Беларусь

2019-09-30T14:58+0300

2019-09-30T14:58+0300

2019-09-30T15:46+0300

культура

у беларусі

забытыя і знакамітыя: самыя цікавыя славутасці беларусі

гродна

стары замак

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/104286/37/1042863776_0:24:1200:702_1920x0_80_0_0_0a45a0e1969f82c8416fe7a7b995e9e8.jpg

ГРОДНА, 30 вер - Sputnik, Іна Грышук. Той, хто даўно не прыязджаў у Гродна, Замкавую гару цяпер можа не пазнаць. На месцы руін і рэшткаў абарончых сцен узвышаецца высокая сцяна з чырвонай цэглы і два высокія будынкі - так званая камяніца і сярэдняя вежа. Раней гэтыя будынкі мы маглі бачыць толькі на макетах, якія паказваюць копію замка часоў Стэфана Баторыя, а цяпер - ужывую. Журналістка Sputnik пабывала на гістарычнай для Гродна будоўлі, убачыла і даведалася, як рухаецца праца па рэстаўрацыі замка і што плануецца рабіць у бліжэйшы час.Што пабудавалі на Замкавай гары?Рэстаўрацыя Старога замка ў Гродне пачалася ўсяго два гады таму. Першымі на аб'ект прыйшлі археолагі, пасля іх - будаўнікі, якія пачалі ўзводзіць сцяну і вежы, умацоўваць уваходную браму, якая захавалася.Частку ўваходных аркі ўпрыгожылі дэкаратыўнымі элементамі з пяшчаніку "Узведзены ўсе аб'екты, якія планавалася пабудаваць. Гэта атык над уязной брамай, галерэі, "мерная хата", камяніца (гэта ўмоўная назва) і сярэдняя вежа. Усё гэта вы і самі бачыце", - сцісла пералічвае аб'ём выкананых за апошні год работ дырэктар Гродзенскага гісторыка-археалагічнага музея Юрый Кітурка.Напрыклад, атык - гэта новы паверх над уязной вежай. Злева ад уязной вежы пабудавана вонкавая сцяна, усярэдзіне якой з'явілася крытая галерэя. З яе можна трапіць у будынак так званай камяніцы, самы крайні будынак - гэта сярэдняя вежа. "Мерную хату" можна ўбачыць, калі зайсці ў панадворак Старога замка. Але наведвальнікаў сюды зараз не пускаюць. Гэта аднапавярховы будынак, размешчаны ўздоўж абарончай сцяны.Уздоўж абароннай сцены ўнутры панадворка з"явілася меркаваная копія мернай хаты - тут размесцяцца тэхнічныя памяшканні Праўда, знешні выгляд ва ўсіх будынкаў пакуль не вельмі прэзентабельны. Зусім хутка выкананыя з чырвонай цэглы вонкавыя сцены атынкуюць і накрыюць спецыяльнай ахоўнай глазурай. Колер сцен будзе колеру тынкоўкі. Камяніца і сярэдняя вежа схаваюцца пад чарапіцай ярка-цаглянага колеру. У бліжэйшы час на сваё месца ўстане і купал, які размесціцца над уязной аркай.Сцены ўпрыгожваюць каменным дэкорамПа праекце сцены, аконныя і дзвярныя праёмы павінны быць дапоўнены каменнымі дэкаратыўнымі элементамі і скульптурамі. Менавіта яны зробяць будынкі прыбранымі, як і было ў эпоху Рэнесансу.Усе аконныя праёмы будуць ўпрыгожаны дэкаратыўнымі элементамі Каменны дэкор вырабляецца на прыватным прадпрыемстве пад Гродна з пяшчаніку. Напрыклад, элементамі з пяшчаніку часткова абліцаваная ўязная арка і аконныя праёмы, дэкаратыўныя элементы мацуюцца да вонкавых сцен. Усталяваная балюстрада, якая служыць агароджай адкрытай галерэі, размешчанай над уязной групай.Будаўніча-мантажныя работы будуць працягвацца не менш за паўгода, дакладныя тэрміны іх заканчэння не называюцца. Трэба выканаць чарнавую аздабленне сцен, правесці электрычнасць, ацяпленне і іншыя камунікацыі. Будуць устаўленыя драўляныя вокны і дзверы, якія ўжо вырабляюцца.Юрый Кітурка адказвае на пытанне, якое хвалюе многіх - аб якасці работ. Яно і зразумела - бо на аб'екце працуюць будаўнікі ААТ "Гроднажылбуд", якое спецыялізуецца на будаўніцтве жылля.Дырэктар Гродзенскага гісторыка-археалагічнага музея Юрый Кітурка "Якасць работ пастаянна адсочваецца. Ёсць спецыяльны чалавек, які за гэтым сочыць. Можна сказаць, што якасць дастаткова здавальняючая для арганізацыі, якая не спецыялізуецца на рэстаўрацыйных работах, ды і няма ў Беларусі такіх арганізацый", - адзначыў Кітурка.Канструктыўная крытыка пачутаяВарта нагадаць, што працы па аднаўленні Старога замка ў Гродне падзеленыя на тры этапы. У фінале Стары замак павінен стаць копіяй палаца XVI стагоддзя часоў караля Стэфана Баторыя. Зараз выконваецца першая чарга. Гэта аднаўленне той часткі замка, якая знаходзілася з боку Нёмана. Рэстаўрацыя выконваецца па зробленым амаль 30 гадоў таму праекце архітэктара Уладзіміра Бачкова. Але ў ходзе работ у праект ўносіліся змены, улічваліся меркаванні грамадскасці і экспертаў.Уваходная вежа стала вышэй, хутка тут ўсталююць купал Так, было вырашана змяніць форму купала над уваходнай вежай - ён будзе не круглай шарападобнай формы, а ў выглядзе класічнай цыбуліны. Да гэтага пытання былі падлучаныя польскія спецыялісты. Пасля доўгіх абмеркаванняў было вырашана захаваць другі паверх прыбудовы, якая размешчана злева ад уязной вежы. Яшчэ адна важная змена - цалкам зменена аснова сярэдняй вежы, гэта дазволіла захаваць старыя падмуркі.Што ўбачым у новых вежах?Дакладныя даты заканчэння першага этапу рэстаўрацыі не вядомыя. Калі з аб'екта сыдуць будаўнікі, пачнуцца работы па афармленні ўнутраных інтэр'ераў і стварэнні музейных экспазіцый. Як распавёў Кітурка, на першым паверсе уваходнай вежы будзе каса, на другім - наведвальнікі змогуць убачыць інтэр'еры замкавай капліцы. На першым паверсе сярэдняй вежы госці ўбачаць археалагічна-архітэктурную экспазіцыю, дзе будуць паказаны каменныя элементы замка, якія захаваліся з XVI стагоддзя. Яны былі знойдзены ў міжваенны час, пазней страчаны і нядаўна зноў адкрыты.Зараз адкрытая галерэя ўпіраецца ў дах, а ў будучыні адсюль можна будзе прайсці ў палац Другі паверх сярэдняй вежы зойме тэматычная экспазіцыя, прысвечаная старажытнаму Гродна, да часоў Стэфана Баторыя. Трэці паверх - каралеўская лазня, чацвёрты паверх - алебастравая зала, якая ў ранейшыя часы была месцам адпачынку караля.У будынку камяніцы пакажуць інтэр'ерныя экспазіцыі, напрыклад, можна будзе ўбачыць меркаванае жыллё прыдворных. А вось трапіць у памяшканні мернай хаты не атрымаецца. Тут размесцяцца тэхнічныя памяшканні.З агляднай пляцоўкі адкрываюцца прыгожыя віды на Гродна Месцам для прыемных шпацыраў і прыгожых фота абяцае стаць адкрытая галерэя над уваходнай групай. Каб падняцца на яе, прыйдзецца прагуляцца па доўгіх галерэях з высокай столлю. Па сутнасці, гэта яшчэ адна аглядная пляцоўка, абгароджаная вытанчанай балюстрадай. Гуляць тут можна будзе нават зімой. Тут цёплая падлога, дзякуючы якой не будзе ўтварацца наледзь і гурбы, зробленая сістэма адводу вады.Замак стане самым прыгожым у БеларусіЦікаўлюся: "Ці можна сказаць, што зусім хутка гродзенскі Стары замак стане самым прыгожым у Беларусі"?У будучыні наведвальнікі музея змогуць прагуляцца па доўгіх галерэях з высокай столлю, якія злучаюць дзве вежы "Давайце пачакаем, калі яго пабудуюць", - адказвае Кітурка і тлумачыць: "Зараз выконваецца толькі першая чарга рэстаўрацыі, а гэта толькі пятая частка ад усяго аб'ёму работ па аднаўленні замка. Калі будзе адноўлены палац (гэта другая чарга работ - Sputnik) , менавіта ён стане галоўнай дамінантай у дадзеным ансамблі. Гэта цяпер усё звяртаюць увагу на новыя вежы, купал. Але яны будуць выглядаць больш сціпла на фоне палаца".Так замак выглядае з боку Нёмана і Старога моста Як паведаміў Кітурка, цяпер ідзе падрыхтоўчая праца да другога этапу. У бліжэйшы час пачнецца стадыя перадпраектных работ і будуць праводзіцца археалагічныя даследаванні і зандаж на сценах замка. Усё гэта дапаможа зразумець, якой была планіроўка замка ў XVI стагоддзі. Папросту кажучы, у пэўных месцах са сцен здымуць тынкоўку. Магчыма, будуць знойдзеныя старыя пласты тынкоўкі, на якой маглі захавацца сляды арнаментаў і жывапісу часоў Стэфана Баторыя, а таксама пазнейшых перыядаў. Пасля дадатковых даследаванняў з улікам атрыманых дадзеных у праекце могуць з'явіцца карэкціроўкі.Чытайце таксама: 

гродна

2019

Навіны

ru_BY

культура, у беларусі, забытыя і знакамітыя: самыя цікавыя славутасці беларусі , гродна, стары замак