https://bel.sputnik.by/20200508/Tradytsyya-zhyve-na-Paless-zno-zladzl-Yurask-karagod-1044634591.html

Традыцыя жыве: на Палессі зноў зладзілі "Юраўскі карагод"

Sputnik Беларусь

У гэтым годзе на правядзенне абрада, які з нядаўніх часоў уключаны у спіс нематэрыяльнай спадчыны ЮНЕСКА, не запрашалі гасцей. Толькі некалькім фатографам... 08.05.2020, Sputnik Беларусь

2020-05-08T15:58+0300

2020-05-08T16:03+0300

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/104463/38/1044633802_0:14:1600:919_1920x0_80_0_0_0d84b7a2799a26d6bcc51a4f9e566f44.jpg

Sputnik Беларусь

media@sputniknews.com

+74956456601

MIA „Rossiya Segodnya“

252

2020

Sputnik Беларусь

media@sputniknews.com

+74956456601

MIA „Rossiya Segodnya“

252

Навіны

ru_BY

Sputnik Беларусь

media@sputniknews.com

+74956456601

MIA „Rossiya Segodnya“

252

1920

1080

true

1920

1440

true

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/104463/38/1044633802_0:0:1600:1006_1920x0_80_0_0_b46e3fcae89e16a12e2f30a1a428fe4b.jpg

1920

true

Sputnik Беларусь

media@sputniknews.com

+74956456601

MIA „Rossiya Segodnya“

252

Sputnik Беларусь

мультымедыя, у беларусі, культура, спадчына, юраўскі карагод

Традыцыя жыве: на Палессі зноў зладзілі "Юраўскі карагод"

15:58 08.05.2020 (абноўлена: 16:03 08.05.2020)

У гэтым годзе на правядзенне абрада, які з нядаўніх часоў уключаны у спіс нематэрыяльнай спадчыны ЮНЕСКА, не запрашалі гасцей. Толькі некалькім фатографам давялося патрапіць на ўнікальнае дзейства. Як усё прайшло, глядзіце ў фотастужцы Sputnik.

Юр'еў дзень - адно з галоўных святаў народнага календара, якое адзначаецца 6 мая. З гэтым святам на Беларусі ў старажытнасці звязвалі шмат павер'яў і прыкмет, а таксама аднаіменны адмысловы абрад.

Сёння гэтая традыцыя амаль не захавалася: праводзіцца абрад толькі ў некалькіх населеных пунктах, але сапраўдным цэнтрам прыцягнення з'яўляецца вёска Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці. Менавіта тут з 1980 года існуе фальклорна-этнаграфічны калектыў "Міжрэчча", створаны народнай пявунняй, краязнаўцам, захавальнікам традыцый сваёй вёскі Кацярынай Панчэняй.

У 2005 годзе абрад, які праводзяць у Пагосце, атрымаў статус нематэрыяльнай гісторыка-культурнай каштоўнасці, а ў мінулым патрапіў у Спіс нематэрыяльнай кульутрнай спадчыны ЮНЕСКА.

"Юраўскі карагод" у Пагосце ладзяць штогод і гэтая вясна таксама не стала выключэннем. Але на гэты раз прыйшлося абыйсціся без гледачоў. Толькі некаторым фатографам давялося пабачыць унікальнае дзейства. Сярод іх і фотакарэспандэнт Sputnik Альфрэд Мікус.

Глядзіце таксама:

Юр'еў дзень адзначылі пад Мінскам амаль без гледачоў
Спадчына ЮНЕСКА: лепшыя фатаграфіі фестываля ў Будславе

1/18

Абрад "Юраўскi карагод" першым у Беларусі ў 2005 годзе атрымаў статус нематэрыяльнай гісторыка-культурнай каштоўнасці рэспубліканскага значэння.

2/18

А ў 2019 годзе быў уключаны у спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА,

© Sputnik / Альфрэд МікусШтогод абрад праходзіць у вёсцы Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці.Тут з 1980 года існуе фальклорна-этнаграфічны калектыў "Мiжрэчча", створаны народнай пявунняй, краязнаўцам, захавальнікам традыцый сваёй вёскі Кацярынай Панчэняй.

3/18

Штогод абрад праходзіць у вёсцы Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці.Тут з 1980 года існуе фальклорна-этнаграфічны калектыў "Мiжрэчча", створаны народнай пявунняй, краязнаўцам, захавальнікам традыцый сваёй вёскі Кацярынай Панчэняй.

4/18

Паступова абрад змяняўся адпаведна вераванняў і культурнаму ўзроўню людзей.

© Sputnik / Альфрэд МікусПерш за ўсё выпякаюць пышны хлеб з пшанічнай мукі, які ўпрыгожваюць пад спеў абрадавай песні трыма каласкамі з цеста і трыма галінкамі квітнеючага пладовага дрэва, кожная з якіх мае па тры адростка — усяго дзевяць.

5/18

Перш за ўсё выпякаюць пышны хлеб з пшанічнай мукі, які ўпрыгожваюць пад спеў абрадавай песні трыма каласкамі з цеста і трыма галінкамі квітнеючага пладовага дрэва, кожная з якіх мае па тры адростка — усяго дзевяць.

6/18

Яны сімвалізуюць дзевяць месяцаў сцельнасці каровы і цяжарнасці жанчыны.

7/18

Такі рагаты хлеб замяніў калісьці дзікага быка тура, вымерлага ў XVII стагоддзі.

© Sputnik / Альфрэд МікусСлова "карагод" (ці "каравод" у некаторых беларускіх гаворках) складаецца з двух асноў: карв (бык) і вадзіць. "Карв" ці бык — ахвярная жывёла, якую старажытныя жыхары зямлі прыносілі ў дар сонечнаму бажаству.

8/18

Слова "карагод" (ці "каравод" у некаторых беларускіх гаворках) складаецца з двух асноў: карв (бык) і вадзіць. "Карв" ці бык — ахвярная жывёла, якую старажытныя жыхары зямлі прыносілі ў дар сонечнаму бажаству.

9/18

Зараз у карагод становяцца разам з жанчынамі дзяўчынкі любога ўзросту.

10/18

Раней — толькі дасягнуўшыя палавой сталасці і гатовыя стварыць сям'ю і працягнуць род, таму іх далучалі да супольнасці жанчын.

11/18

Пасля абраду яны павінны былі насіць фартухі — абярэгі жаночага ўлоння. Таму ў поле ідуць з зялёным фартухом, а з поля — з чырвоным.

12/18

Мяркуюць, што зялёны фартух — сімвал некранутасці, цноты, а чырвоны, сімвалізуе страту цнатлівасці.

© Sputnik / Альфрэд МікусУсе дзяўчынкі ідуць у вянках з барвінка — такіх жа, як нявесты на вяселлях. 8-канчатковая калядная зорка — сімвал кахання, а вышыты ручнік, пад якім праходзяць у поле і з поля, — як царскія вароты ў царкве, адкрытыя пасля Вялікадня.

13/18

Усе дзяўчынкі ідуць у вянках з барвінка — такіх жа, як нявесты на вяселлях. 8-канчатковая калядная зорка — сімвал кахання, а вышыты ручнік, пад якім праходзяць у поле і з поля, — як царскія вароты ў царкве, адкрытыя пасля Вялікадня.

© Sputnik / Альфрэд МікусАле асноўнае магічнае дзеянне 6 мая на Юр'я адбываецца ў поле, дзе пасеяны азімыя. А каб зямля нарадзіла ўраджай, неабходная нябесная вільгаць у выглядзе дажджу. Вось і заклікаюць святога Юр'я "адамкнуць зямельку, выпусціць расіцу". Закапаўшы ў зямлю кавалак чорнага хлеба, перавязаны чырвонай стужачкай (дар зямлі), ходзяць па крузе з абрадавай песняй. А ўнутры гэтага магічнага круга стаяць хлопчыкі і мужчыны з асноўнымі атрыбутамі абраду — як сімвал насення, якія ўжо ўзышлі на гэтым зялёным полі і дадуць доўгачаканы ўраджай.

14/18

Але асноўнае магічнае дзеянне 6 мая на Юр'я адбываецца ў поле, дзе пасеяны азімыя. А каб зямля нарадзіла ўраджай, неабходная нябесная вільгаць у выглядзе дажджу. Вось і заклікаюць святога Юр'я "адамкнуць зямельку, выпусціць расіцу". Закапаўшы ў зямлю кавалак чорнага хлеба, перавязаны чырвонай стужачкай (дар зямлі), ходзяць па крузе з абрадавай песняй. А ўнутры гэтага магічнага круга стаяць хлопчыкі і мужчыны з асноўнымі атрыбутамі абраду — як сімвал насення, якія ўжо ўзышлі на гэтым зялёным полі і дадуць доўгачаканы ўраджай.

15/18

Пасля таго, як здзейснілі асноўны абрад у поле, удзельнікі "Юраўскага карагода" пачынаюць абыход усёй вёскі з песнямі, атрымліваючы пачастункі і словы падзякі ад вяскоўцаў.

16/18

Асноўны падарунак — яйкі, якія дораць цотным лікам, каб дзяўчынкі знайшлі сабе пары, а таксама пірагі — для ўраджаю.

© Sputnik / Альфрэд МікусАдорваюць, хто чым можа, таму што абрад здзяйсняецца для таго, каб усе былі здаровыя і шчаслівыя, а палі і агароды далі багаты ўраджай, каб пладзілася ўсякая жыўнасць на падворку.

17/18

Адорваюць, хто чым можа, таму што абрад здзяйсняецца для таго, каб усе былі здаровыя і шчаслівыя, а палі і агароды далі багаты ўраджай, каб пладзілася ўсякая жыўнасць на падворку.

© Sputnik / Альфрэд МікусДарэчы, вёсцы Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці, дзе захавалася традыцыя правядзення абрада, у гэтым годзе споўніцца 500 гадоў. У 2010 годзе яна трапіла ў рэйтынг найбольш падыходзячых месцаў для сустрэчы Новага года і святкавання Каляд, складзены амерыканскай тэлекампаніяй CNN. Пагост заняў ганаровае, трэцяе месца пасля Рэйк'явіка і Нюрнберга.

18/18

Дарэчы, вёсцы Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці, дзе захавалася традыцыя правядзення абрада, у гэтым годзе споўніцца 500 гадоў. У 2010 годзе яна трапіла ў рэйтынг найбольш падыходзячых месцаў для сустрэчы Новага года і святкавання Каляд, складзены амерыканскай тэлекампаніяй CNN. Пагост заняў ганаровае, трэцяе месца пасля Рэйк'явіка і Нюрнберга.