"Будзем старацца выжыць": якія перспектывы ў таксі ў Беларусі?

© Sputnik / Наталья Селиверстова / Перайсці ў медыябанкСветлавы кораб на даху аўтамабіля таксі
Светлавы кораб на даху аўтамабіля таксі - Sputnik Беларусь, 1920, 01.02.2021
Падпісацца
Праект указа "Аб некаторых пытаннях аўтамабільных перавозак пасажыраў" з'явіўся ў верасні мінулага года і быў вылучаны на грамадскае абмеркаванне. Чакаецца, што на рынку таксі ў выпадку яго прыняцця адбудуцца сур'ёзныя перамены.

Добра гэта ці дрэнна, наколькі змены закрануць традыцыйныя службы таксі і вядомых агрэгатараў - меркаванне па магчымых рэформам Sputnik даведаўся ў заснавальніка і дырэктара "Сталіца 135" Алега Радкевіча.

Што ў праекце ўказа?

Асноўныя моманты, якія рэгулятар - Міністэрства транспарту і камунікацый Беларусі - прапануе змяніць, тычацца наступнага:

  • увядзенне рэгістрацыйных картак для аўтамабіляў таксі - трэба будзе заплаціць дзяржпошліну ў памеры двух базавых (58 рублёў). Выкарыстоўваць машыну ў такім выпадку ў асабістых мэтах будзе забаронена;
  • кіроўцы павінны будуць працаваць з кампаніямі-перавозчыкамі толькі на падставе працоўных дамоў - іншыя грамадзянска-прававыя дагаворы выключаюцца;
  • "натуралізацыя" сферы: дзейнасць у якасці дыспетчара таксі можа ажыццяўляцца юрыдычнымі асобамі з месцам знаходжання ў Беларусі на падставе карты-допуску дыспетчара. За выдачу карты будзе брацца пошліна ў памеры 100 базавых (2900 рублёў). Прасцей кажучы, вядомыя сэрвісы Uber і "Яндекс.Такси", зарэгістраваныя за мяжой, не змогуць працаваць у нашай краіне.

"Пачнем эканоміць грошы - далёка не паедзем"

Алег Радкевіч прызнае, што закон, які існуе сёння, дазваляе рынку таксі развівацца, і моцна мяняць яго не трэба. На думку дырэктара беларускай службы таксі, пытанне не ў заканадаўстве, а ў яго выкананні ўсімі удзельнікамі рынку.

"У першую чаргу мы павінны спытаць сябе: якім мы бачым таксі праз 5-10 гадоў у Беларусі? Гэта будуць машыны рознага колеру, з палосамі або без, тыя, што хаатычна развозяць людзей, альбо аформленыя па ўсіх правілах, тыя, якія знаходзяцца ў рэестры і цалкам адказваюць патрабаванням бяспекі? Зыходзячы з гэтага, трэба разумець, што мы хочам бачыць у законе", - разважае дырэктар службы таксі.

Закон, на яго думку, павінен быць максімальна зручным для ўсіх: пасажыраў, кіроўцаў, службаў таксі. Аднак у выпадку прыняцця новага закона паўстане сур'ёзная праблема для кіроўцаў. І вось якая.

© Sputnik / Станислав ЛобатыйДырэктар службы таксі "Сталіца 135" Алег Радкевіч
Будзем старацца выжыць: якія перспектывы ў таксі ў Беларусі? - Sputnik Беларусь, 1920, 01.02.2021
Дырэктар службы таксі "Сталіца 135" Алег Радкевіч

"У выпадку забароны на выкарыстанне машыны ў асабістых мэтах, кіроўцу, які, умоўна, адвозіць на працу жонку, а потым едзе таксаваць, прыйдзецца раз за разам здымаць усё абсталяванне (плафоны, магніты, налепкі), каб транспартная інспекцыя ня выпісала штраф. У такіх таксістаў будзе некалькі шляхоў: адмовіцца ад працы ў таксі, купіць машыну для перавозак пасажыраў, альбо кожны раз здымаць абсталяванне з салона машыны, а пасля вяртаць яго на месца", - кажа Радкевіч.

Вадзіцелі пазбавяцца магчымасці падпрацаваць, паколькі абавязаны будуць з'яўляцца штатнымі супрацоўнікамі таго ці іншага перавозчыка. А значыць, не выключана, што ў гэтым выпадку на рынку можа рэзка скараціцца колькасць машын - цяпер, па неафіцыйных дадзеных, толькі ў Мінску іх каля 12 тысяч.

Яшчэ адно важнае пытанне - тарыфы, якія цяпер нікім не рэгулююцца. Усе службы таксі усталёўваюць іх самастойна. Але ці трэба іх прыводзіць да адной роўніцы? Вось што на гэты конт думае заснавальнік "Сталіцы 135":

"Паўстае пытанне: пры якім тарыфе кіроўцы павінны працаваць, каб хоць неяк зарабіць? Можна зрабіць па 10 рублёў за кіламетр, але тады ў Мінск да ўжо існуючых 12 тысячам таксістаў прыедуць "на заробкі" з рэгіёнаў яшчэ некалькі тысяч. Перавозак стане менш, а тарыфы аўтаматычна чакае рэзкае падзенне. Тут важна выканаць баланс інтарэсаў: каб і для людзей было даступна, і таксісты маглі зарабіць", - кажа суразмоўца.

Ён распавядае, што калі з-за непагадзі раніцай ці вечарам у гадзіны пік павялічваецца попыт, а "Яндэкс" у гэты час задзірае тарыфы, людзі ў гэты час звяртаюцца да традыцыйных дыспетчараў. Дырэктар узгадвае, што калі на рынку не было агрэгатараў, тарыфы рэгуляваў МАРГ. Але тады і таксі было сацыяльна-значнай паслугай. Тлумачыць: калі таксі зноў зрабіць сацыяльна-значнай паслугай і ўстанаўліваць гранічна нізкія тарыфы, можна забыцца пра прагрэс службаў і абнаўленні таксапаркаў, а такім чынам, і аб экалагічнай бяспецы горада.

© Sputnik / Станислав ЛобатыйСлужбы таксі нясуць страты з-за каронавіруса - колькасць пасажыраў за перыяд пандэміі значна ўпала
Будзем старацца выжыць: якія перспектывы ў таксі ў Беларусі? - Sputnik Беларусь, 1920, 01.02.2021
Службы таксі нясуць страты з-за каронавіруса - колькасць пасажыраў за перыяд пандэміі значна ўпала

На яго думку, можна прыцягнуць спецыялістаў з розных арганізацый і структур, якія разлічаць сярэднюю працягласць "жыцця" аўтамабіля, зарплату, якую павінны атрымліваць вадзіцелі, і з'явіцца тарыф.

"Усе кліенты хочуць ездзіць на якасных і сучасных машынах, якія не развальваюцца на хаду, з прабегам не больш 300-400 тысяч кіламетраў", - канстатуе ён.

Зараз, па словах Радкевіча, многія на гэтым эканомяць, выпускаючы на ​​лінію машыны з вялікім прабегам. На яго думку, калі службы таксі будуць эканоміць сродкі на машынах, то яны далёка не паедуць.

"Таксі - сэрвіс, дзе павінны працаваць прафесіяналы і перавозіць людзей прафесійна, якасна. Закон, па сутнасці, павінен вырашаць галоўную рэч - зрабіць перавозкі бяспечнымі, каб любая машына таксі адказвала ўсім патрабаванням. Гэта ў першую чаргу турбуе пасажыраў", - лічыць дырэктар.

Патрабаванні да кіроўцы ёсць. А да пасажыраў?

Раней, каб працаваць кіроўцам таксоўкі, неабходна было атрымаць ліцэнзію, якую выдавала транспартная інспекцыя Мінтранса. У 2017 годзе ліцэнзію на паслугу перавозчыкам пасажыраў аўтамабілямі-таксі адмянілі. Патрабавалася толькі паведаміць выканкам аб тым, што прадпрымальнік хоча займацца перавозкамі на таксі.

Светлавы кораб на даху аўтамабіля таксі. - Sputnik Беларусь, 1920, 05.12.2019
Мінтранс знайшоў тысячы парушэнняў у працы таксістаў

Па такой схеме кіроўцы працуюць і сёння. Акрамя жадання, яны павінны прайсці курсы кіроўцаў таксі і атрымаць даведку з псіхадыспансера пра тое, што ім можна займацца перавозкамі. Акрамя таго, яны не павінны прыцягвацца за кіраванне ў п'яным выглядзе. Прасцей кажучы, кіроўцы павінны быць бяспечнымі для пасажыраў.

Патрабаванні для кіроўцаў зразумелыя, але ёсць і ці павінны быць умовы для пасажыраў?

"У прынцыпе няма. Кіроўца ў дачыненні да любога пасажыра павінен быць цярплівым, ставіцца лагодна. Не мае права быць злым, агрэсіўным", - запэўнівае Алег Радкевіч.

Ніякіх аднолькавых умоў

Дырэктар таксі "Сталіца 135" падкрэслівае: закон пішуць для таксі, аднак некаторыя вядомыя агрэгатары (Uber, "Яндекс.Такси" - Sputnik) яго ігнаруюць, ездзячы, часам, без апазнавальных знакаў і таксометраў.

"Uber некалькі гадоў таму прывязаў да сэрвісу банкаўскую картку ў якасці аплаты за паездку. Мы, калі захацелі так зрабіць, прыйшло чатыры адказы з Нацбанку, маўляў, ёсць указ прэзідэнта, згодна з якім той, хто прымае плацяжы ад кліентаў на карысць выканаўцы паслугі, выконвае разлікова-касавую дзейнасць. І каб яе ажыццяўляць, патрэбна банкаўская ліцэнзія. Чаму можна Uber? Таму што яны зарэгістраваныя за межамі краіны", - прыводзіць яшчэ адзін прыклад няроўных умоў для працы Радкевіч.

Калі змены ў закон ўступяць у сілу ў той рэдакцыі, у якой яны ёсць цяпер, то сур'ёзна зменяць працу буйных агрэгатараў. Верагодна, нават паўстане пытанне: ці застануцца яны ўвогуле на рынку? Алег Радкевіч, аднак, не спяшаецца радавацца магчымым мерам у дачыненні да канкурэнтаў:

"У гэтым плане я не адношу сябе да "сапраўднага" беларуса: мне не будзе радасна таму, што ім (канкурэнтам - Sputnik) будзе цяжэй. Патрэбны аднолькавыя ўмовы, якія будуць кантраляваць рэгулятар і гарадскія ўлады", - падкрэслівае суразмоўца.

"Дзявацца няма куды"

Ці здаровая сёння на рынку таксі канкурэнцыя? Слова дырэктару.

"Цяжка сказаць. Раней было так: Іваноў, Сідараў, Пятроў - мае канкурэнты, мы з імі "гуляем" на адным рынку. На сённяшні дзень за перавозку сапернічаем з "Яндэксам", астатніх мы на рынку не тое, што не заўважаем, проста не маем інфармацыі пра іх", - тлумачыць Радкевіч.

Ён падкрэслівае, што страты з-за каронавіруса адчулі на сабе ўсе службы таксі. Адбілася ўдаленка тых работнікаў, хто з'яўляўся частымі кліентамі дыспетчараў. За мінулы год у "135" перавезлі больш за 2,5 мільёна пасажыраў.

"Будзем старацца выжыць, дзявацца ўсё роўна няма куды", - рэзюмуе ён.

Ці будзе новы закон? Каментарый Мінтранса

Цяпер праект указа "Аб некаторых пытаннях аўтамабільных перавозак пасажыраў" знаходзіцца на стадыі абмеркавання і прапрацоўкі з верасня 2020 года. Прэс-сакратар Мінтранса Беларусі Ганна Курыленак ў каментарыі Spuntik адзначыла, што праект указа, які апублікаваны ў сетцы, не кажа пра тое, што менавіта ў такім выглядзе дакумент будзе падпісаны.

"Праект завіс у паветры, ніякага развіцця па гэтай тэме пакуль няма. У канцы мінулага года мы сумесна з транспартнай інспекцыяй правялі рэйды па таксістам - каля 80% ездзяць з парушэннямі і не выконваюць правілы перавозкі пасажыраў. Гэта было задумана для таго, каб унесці са часам змены ў заканадаўчую базу, якая датычыцца сферы таксі ", - сказала яна.

Курыленак падкрэсліла, што ў Мінтрансе праблему разумеюць, але пакуль канкрэтных выпрацаваных рашэнняў няма.

Таксі ў Нацыянальным аэрапорце Мінск - Sputnik Беларусь, 1920, 09.11.2020
Мінтранс растлумачыў, чаму пачаў правяраць службы таксі па ўсёй Беларусі

"У праекце ўказа гаворка была аб рэгістрацыйных картках для аўтамабіляў таксі, пра тое, што яны павінны быць зарэгістраваны ў Беларусі. Не ўпэўненая, што міністэрства будзе прытрымлівацца гэтай пазіцыі. Магчыма, будуць выпрацаваны зусім іншыя падыходы", - адзначыла прадстаўнік ведамства.

Закон "Аб аўтамабільным транспарце і аўтамабільных перавозках" быў прыняты ў Беларусі ў 2007 годзе, Правілы перавозкі пасажыраў - у 2008 годзе. З тых часоў у іх уносіліся некалькі змяненняў і дапаўненняў.

Стужка навiн
0