Няма шляху назад: мігранты не збіраюцца з'яжджаць дадому
12:46 30.11.2021 (абноўлена: 13:43 30.11.2021)
© Sputnik / Дмитрий Марков
Падпісацца
Нягледзячы на тое, што частка блізкаўсходніх бежанцаў, якія ўжо чацвёрты тыдзень знаходзяцца на беларуска-польскай мяжы, вырашыла вярнуцца на радзіму, у лагеры мігрантаў яшчэ застаецца каля тысячы людзей. Sputnik пагаварыў з некаторымі з іх.
Тыя, хто застаўся ў крызісным цэнтры непадалёк ад КПП "Брузгі", працягваюць свой памежны побыт. Кожны дзень для іх падобны на папярэдні: з раніцы чарга за чаем, у абед - за сухпайком, увечар - за салдацкай кашай. Калі камусьці чагосьці не хапіла, узнікаюць дадатковыя чэргі - у аўтакраму, фудтрак з шаурмой і цыгарэтны кіёск.
Дзень за днём у мігрантаў звыклыя працэдуры: лазня, мыццё і цярплівае чаканне таго, калі Еўропа пагодзіцца іх прыняць. Тым, хто застаўся тут, на мяжы, зразумела адно: зваротнай дарогі ў Ірак для іх не існуе. Карэспандэнт Sputnik Станіслаў Лабаты пагутарыў з тымі, у каго да гэтага часу ёсць надзея патрапіць у Германію.
Уцяклі з Сірыі
Сярод шматлікіх курдаў у крызісным цэнтры на мяжы ёсць сірыйцы. Джордж і Мухамед - інжынеры, Басіль - адвакат. Па іх словах, яны літаральна збеглі са сваёй краіны.
"Самы цяжкі этап нашага "падарожжа" ў Беларусь - гэта выезд з Сірыі. Беларускія халодныя лясы, польскія газ і вадамёты - глупства ў параўнанні з тым, што было на радзіме. Бюракратыя там жудасная. Вакол - хабары. Каб выехаць з краіны, трэба усюды заплаціць. Толькі каб выехаць з Сірыі, я выдаткаваў 3 тысячы долараў”, – расказвае Басіль.
Ён прызнаецца, што ў Сірыі з-за вайны ўжо даўно няма ніякай інфраструктуры, тэракты адбываюцца кожны дзень, у краіне дорага жыць з-за амерыканскіх санкцый, а зарабіць сабе на жыццё проста нерэальна.
Мігранты, якія засталіся ў крызісным цэнтры непадалёк ад КПП "Брузгі", наладжваюць свой пагранічны побыт
© Sputnik / Станислав Лобатый
"Мой горад Забадані цалкам знішчаны. Офісы, бізнесы, магазіны, дамы - нічога не засталося. І там няма чым займацца", - працягвае сірыец.
Яго сябар Джордж прызнаецца, што любіць сваю радзіму, але вайна, якую там развязаў Захад, прымусіла яго шукаць прытулак у Еўропе.
"Вяртацца - сапраўды не, прымусіць нас зрабіць гэта ўжо нічога не можа. Нягледзячы на ўсе выпрабаванні, праз якія мы прайшлі на гэтай мяжы, у Сірыі ў дзясяткі разоў горш. Мы стаміліся жыць у страху, мы жадаем адысці далей ад гэтай разрухі, смерці і безнадзейнасці. Нам патрэбна стабільнасць", – дадае ён.
Застацца ў Беларусі?
Мухамед - з Ідліба. Яго горад практычна сцёрты з зямлі і ў дадзены момант кантралюецца сірыйскай апазіцыяй. Сам Мухамед ужо 10 гадоў знаходзіцца ў статусе бежанца і бадзяецца па розных краінах у пошуках шчасця.
"Я гатовы працаваць па сваёй прафесіі нават у Беларусі, але асноўная праблема - я не ведаю рускай мовы. Для Еўропы ў мяне нейкі ўзровень англійскай, а асімілявацца там будзе прасцей. Усё залежыць ад таго, якую падтрымку беларускія ўлады гатовы прадаставіць нам, каб можна было "стартаваць" не з нуля", – тлумачыць мігрант.
Па словах суразмоўцаў, яны не разглядалі ідэю застацца жыць у Беларусі ці Расіі. Аднак вельмі ўдзячныя беларускаму народу - за падтрымку ў гэты няпросты для іх час.
Тым, хто застаўся на мяжы, зразумела адно: зваротнай дарогі ў Ірак для іх не існуе
© Sputnik / Станислав Лобатый
"Мы вельмі ўдзячныя Беларусі, беларускаму народу і прэзідэнту Лукашэнку. Яго прамова вельмі абнадзеіла нас. Можа, насамрэч не ўсё так дрэнна, і мы трапім у Еўропу?" - разважае Мухамед.
"Бацькі ад мяне адмовіліся"
Бежанец з іракскай Басры Ахмед падаваў хадайніцтвы аб прытулку з 2019 года. Спачатку ў Турцыі, затым у Ліване, пасля - у ААЭ і іншых краінах Персідскага заліва. І ўсюды адмова. Апошняя надзея - стаць бежанцам у ЕС.
Па ягоных словах, сітуацыя ў Іраку ўжо даўно выйшла з-пад кантролю. Паўсюль вайсковыя групоўкі, якія перашкаджаюць жыць звычайным грамадзянам.
"Дайшло да таго, што маім бацькам фармальна прыйшлося ад мяне адмовіцца, каб вайскоўцы іх не чапалі, паколькі нібыта я незаконна пакінуў краіну і прасіў усюды прытулку. З-за ўзброеных фарміраванняў у нашай краіне пакутуюць простыя людзі. Нядаўна была атака на палац прэм'ер- міністра Ірака: калі прэм'ер-міністар не можа забяспечыць сабе бяспеку, то як звычайныя жыхары могуць на яе разьлічваць? - рытарычна пытаецца суразмоўца.
Ахмед кажа, што ў Басры, нягледзячы на багацце нафты і газу, людзі жывуць вельмі бедна. У Ірак, адзначае ён, у асноўным вяртаюцца тыя, хто жыве ў Эрбіле - сталіцы Курдыстана. Там, паводле яго слоў, узровень жыцця крыху лепшы, чым у іншых рэгіёнах.
"У Беларусі мірнае жыццё, і я гатовы тут застацца, таму што мяне цікавіць у першую чаргу бяспека", - рэзюмуе ён.
Першыя навіны з Эрбіля
Сярод мігрантаў ёсць і вайскоўцы, якія прызнаюцца, што не могуць вярнуцца ў Ірак па палітычных матывах.
Рашыд з Эрбіля вымушаны заставацца на мяжы
© Sputnik / Станислав Лобатый
"Я і мае сябры не можам вярнуцца ў Курдыстан. Мы ўзялі грошы ў Іраку і пакуль вымушаны застацца тут. Таму што ў нас палітычныя праблемы ў Іраку. Я - салдат, і там дрэннае жыццё нават для нас. Увесь час адны і тыя ж праблемы: няма грошай, няма вады, няма газу...” – адзначае Рашыд з Эрбіля.
Ён прызнаецца, што некаторыя яго знаёмыя, якія былі з ім спачатку ў лагеры на мяжы, а потым у цэнтры часовага знаходжання, вярнуліся дадому.
"Кажуць, што будуць спрабаваць неяк жыць. Яны не прадалі ўсю сваю маёмасць на радзіме, як многія з нас. Гэта ў нас ужо няма шляху дадому", - сумна канстатуе мігрант.
Back to Iraq
Хасан - футбаліст. Нейкі час выступаў за каманду з чэмпіянату Ірака, атрымліваў 400 долараў за месяц. Збіраў на машыну. Пяць гадоў таму вырашыў паехаць вучыцца ў беларускі БНТУ, каб быць бліжэй да Еўропы. Атрымаў дыплом і адправіўся на польскую мяжу. Што было далей, сказана і напісана ўжо не раз.
Пасля двух тыдняў бясконцага чакання ў лагістычным цэнтры ён прыняў рашэнне вярнуцца на радзіму. Там у яго маці і тата, а яшчэ сябры і футбол. Самалёт - у першых чыслах снежня.
Хасан вучыўся ў беларускім БНТУ, а дома ў Іраку гуляў у футбол на прафесійным узроўні.
© Sputnik / Станислав Лобатый
"Праблема ў Іраку - школа, універсітэт, шпіталь", - на добрай рускай кажа Хасан. І дадае: "З усім гэтым там вельмі-вельмі дрэнна. Працы ў Іраку не сказаць каб шмат, але яна ёсць. Я хацеў у Германію, таму што там можна атрымаць добрую адукацыю. У мяне ёсць беларуская (адукацыя – Sputnik), але яе недастаткова. Тут можна было б застацца і гуляць у футбол. Але ў мяне ўжо скончылася віза. Калі-небудзь сюды зноў прыеду і, вядома, буду яшчэ раз спрабаваць патрапіць у Еўропу".
Чытайце таксама:
МАМ паабяцала авіярэйс для мігрантаў, якія жадаюць вярнуцца з Беларусі ў Ірак
Галоўная праблема: як падзяліць 900 пар абутку на 2 тысячы мігрантаў – відэа
З Беларусі ўжо вывезлі амаль 1900 іракскіх бежанцаў
