Дарога да выратавання: сотні бежанцаў з Украіны ідуць у Беларусь
11:09 12.03.2022 (абноўлена: 14:06 23.02.2023)
© Sputnik / Виктор Толочко
Падпісацца
З канца лютага на тэрыторыю рэспублікі сталі прыбываць сотні людзей, якія ратуюцца ад ваенных дзеянняў на Украіне. Дзякуючы перагаворам зарабілі першыя гуманітарныя калідоры. Адзін з іх працягнуўся і да беларускіх меж.
Паводле ацэнак ААН, колькасць бежанцаў з Украіны перавысіла ўжо 2,5 мільёны чалавек. Галоўным чынам усе накіраваліся ў Еўропу, але частка ўкраінцаў вырашыла адправіцца на ўсход. Для некаторых часовым домам стала Беларусь.
© Sputnik / Виктор Толочко
На машынах і пешшу, на веласіпедах і спадарожках, з нямногімі пажыткамі і нават з адным рукзаком на плячах людзі беглі, ратуючыся ад ваенных дзеянняў.
Амаль 2 тысячы чалавек за гэты час звярнуліся па дапамогу да беларускіх памежнікаў. Часта ішлі, не ведаючы, што іх чакае далей, па крупінках збіраючы інфармацыю з чатаў аб тым месцы, куды яны выязджаюць.
На захад бегчы няма куды - усе шляхі адступлення адрэзаныя, масты ўзарваныя, гуманітарны калідор у Беларусь многія выбіралі ў апошні момант. Ішлі абыходнымі шляхамі і ляснымі сцежкамі, праз чарнобыльскую зону, праязджаючы праз некалькі дзясяткаў КПП. На машыне белыя анучкі: знак, што едуць з мірам. На капоце вялізнымі літарамі: "У машыне дзеці".
© Sputnik / Виктор Толочко
Дарога да выратавання
Як толькі ва Украіне стала неспакойна, да беларускай мяжы сталі сцякацца простыя мірныя жыхары, якія ўцякалі з зоны канфлікту.
Дапамагалі ім супрацоўнікі МНС, мясцовыя ўлады падхоплівалі і размяшчалі ў санаторыях. А 10 сакавіка стала вядома, што адзін з гуманітарных калідораў ідзе да беларускай мяжы - дабрацца зараз можна з большай бяспекай. Людзі, не задумваючыся, збіралі рэшткі ежы, некалькі сумак і выязджалі ў нікуды.
© Sputnik / Виктор Толочко
А ў гэты час каля пункта пропуску "Камарын" на беларускім баку арганізоўваюць яшчэ адзін часовы пост каля вёскі Гдзень (Брагінскі раён), каб спрасціць афармленне бежанцаў. Тут Беларускі Чырвоны Крыж разгарнуў камфартабельныя палаткі: гарачы чай, першую медыцынскую і псіхалагічную дапамогу, святло і цяпло.
"Людзі напалоханыя, прыязджаюць у шоку, робяць нейкі неверагодны абыходны шлях, каб дабрацца сюды. Наша задача адразу ж абагрэць іх (і словам, і проста чаем) і даць адпачыць, падтрымаць", – расказваюць прадстаўнікі Чырвонага Крыжа.
Позна вечарам да часовага прапускнога пункта пад'ехалі чатыры машыны. Усе суседзі, з Гастомеля. У дарозе - з самай раніцы. Як толькі даведаліся пра адкрыццё гумкалідора, адразу ж прынялі рашэнне ехаць. Праўда, збіраліся ў супрацьлеглы бок, але ўжо з мясцовых чатаў даведаліся, што выехаць не атрымаецца: усе дарогі адрэзаны. Адправіліся да Беларусі.
© Sputnik / Виктор Толочко
250 кіламетраў да мяжы пераадольвалі з самай раніцы да позняга вечара. "Не перадаць словамі", – адзіна, што могуць сказаць пра свой шлях з дому людзі, якія толькі што прыехалі на беларускую зямлю. Пакінулі ўсё, нават састарэлых сваякоў, якія з-за ўзросту і іншых абставін проста адмовіліся пакідаць родныя мясціны.
Мікалай дзякуе валанцёрам, усміхаючыся, расказвае пра мірны час і сямейныя вячоркі, а потым, не стрымліваючы слёз, аб жахах апошніх двух тыдняў.
"Адкрылі зялёны калідор, мы вырашылі ехаць у іншы бок. Але пачалі бамбіць, развярнуліся і чатырма машынамі паехалі ў Беларусь. Праз чарнобыльскую зону, навакольнымі шляхамі, не памятаю, колькі блокпастоў праехалі. Адносіліся да нас усюды добра – і свае, і рускія. Цяжка ехалі", – сумна ўздыхае мужчына.
Сям'я раз'ядналася. Частка сваякоў - сыноў, нявестак - засталася ў Кіеве, хтосьці з'ехаў у Польшчу. Дзядуля Мікалая некалькі гадоў таму перабіраўся з Луганска. Ён катэгарычна адмовіўся з'язджаць з Гастомеля - зноў пакідаць дом больш не згодны.
© Sputnik / Виктор Толочко
Планы на будучыню тут не будуюць: пакуль што галоўнае адпачыць. Як кажуць у Адэсе: "Будзем паглядзець". Галоўнае, сёння спакойна і цёпла.
"Я ўпершыню ў Беларусі, шкада, што пры такіх абставінах. Але шмат чуў пра ваш парадак, чыстыя вуліцы, паспяховыя калгасы. Можа, і пагляджу ўсё. Але дома лепш. Я спадзяюся, што цвярозы розум пераможа і ўсё гэта скончыцца. Мы славяне усе. У душы ў нас адно і тое ж. Усе жадаем, каб быў мір", – уздыхае Мікалай.
© Sputnik / Виктор Толочко
Закладнікі сітуацыі
Яшчэ нядаўна Вольга рыхтавала падарунак мужу на 8 Сакавіка - муж павінен быў адзначаць дзень нараджэння на беразе мора. Не атрымалася. У гэты час сям'я думала, як пакінуць Гастомель, пакуль над дахамі дамоў ляталі снарады.
© Sputnik / Виктор Толочко
Яны шчыра прызнаюцца, што ў Беларусь ехаць не хацелі – далёка не ўсе ўкраінцы зараз добра ставяцца да беларусаў, якія, маўляў, таксама ўцягнутыя ў канфлікт.
"А што мне было рабіць? У нас над галовамі 14 дзён усё лятала і бухала. Мы жылі ў страху. Мы гэта не выбіралі. Да гэтага часу не можам прыйсці ў сябе", - ледзь стрымлівае слёзы Вольга.
Яна расказвае, што як толькі стала вядома аб адкрыцці зялёных калідораў, яны тут жа адправіліся ў супрацьлеглы ад украінска-беларускай мяжы бок. Але праехаць не змаглі: людзі ў машынах, якія ішлі назад, казалі, што па іх стралялі, ехаць туды небяспечна. Хто страляе - незразумела, але цэляцца ў аўто з белымі сцягамі.
© Sputnik / Виктор Толочко
"Я за гэты час пастарэла на гадоў 20. Мы аказаліся закладнікамі сітуацыі. Нам усё прыйшлося кінуць. Але дзіцяці ўжо не было чаго есці: прадукты заканчваліся, купіць ежу няма дзе, усё разгромлена, нічога не завозіцца", – плача Вольга.
Усім, хто прыехаў, зараз аказваюць дапамогу: даюць часовае жыллё ў санаторыях, няма праблем з харчаваннем і цацкамі для дзяцей, падвозяць адзенне і іншыя неабходныя рэчы. Украінцы дзякуюць беларусам за ветлівасць і дапамогу, шчыра прызнаюцца, што не чакалі такога цёплага прыёму. Але ўсе чакаюць, калі зноў акажуцца дома.
© Sputnik / Виктор Толочко
>>> Самая актуальная інфармацыя аб сітуацыі вакол Украіны - у Telegram-канале Sputnik Беларусь
Таксама на Sputnik:
"Падобна на рэкет": як у беларусаў і расіян забіраюць фуры на Украіне
Ахова беларуска-ўкраінскай мяжы ўзмоцнена - відэа
У ДПК расказалі, колькі ўкраінцаў прыбыла ў Беларусь
