Ляталі і лятаць будзем: гендырэктар аэрапорта Мінск – пра санкцыі і планы
11:41 21.12.2022 (абноўлена: 11:51 21.12.2022)
© Sputnik / Станислав Лобатый
Падпісацца
Эксклюзіў
Беларуская авіяцыя перажывае няпростыя часы. Спачатку ўмяшалася пандэмія, якая абсекла паветраныя зносіны па ўсім свеце, затым краіна падвергнулася авіясанкцыям з боку Захаду. Але нацыянальны аэрапорт працягнуў працаваць, нягледзячы ні на што.
Пасля інцыдэнту з самалётам Ryanair заходні напрамак для беларускіх паветраных суднаў поўнасцю закрыўся. Айчынныя авіякампаніі сталі больш лятаць на Усход – адкрыліся новыя рэйсы. А ў 2022-м нашу авіяцыю накрыла чарговая хваля санкцый – пастаўка некаторага заходняга абсталявання для аэрапортавых комплексаў апынулася пад пагрозай.
Як удалося замясціць неабходную для абслугоўвання паветранай гавані тэхніку, які на дадзены момант пасажырапаток і частата палётаў, куды плануецца запусціць новыя рэйсы – у эксклюзіўным інтэрв’ю Sputnik Беларусь расказаў гендырэктар Нацыянальнага аэрапорта Мінск Вячаслаў Харанека.
Невялікі спойлер: пагаварылі таксама аб мадэрнізацыі аэравакзала, чыгуначным экспрэсе, лоўкостары Wizz Air і рэканструкцыі першай узлётна-пасадачнай паласы.
Пандэмія і санкцыі
У якасці своеасаблівага пункта адліку для інтэрв’ю мы ўзялі сакавік 2020-га, калі праца аэрапорта кардынальна змянілася з-за пандэміі каронавіруса.
"Той год для нас быў не вельмі добрым, але перажылі. Абслужылі 1,9 млн пасажыраў. У 2021-м гэты паказчык крыху палепшылі – 2,4 млн. У выніку змаглі нават патрапіць на рэспубліканскую дошку гонару. Для нас, шчыра кажучы, гэта стала нечаканасцю. З іншага боку, гэта наша праца – мы паказалі, што можам працаваць і ў такі няпросты час", - успамінае гендырэктар.
Рэйс "Белавія" пачаў пасадку пасажыраў
© Sputnik / Виктор Толочко
Толькі-толькі сітуацыя з каронавірусам пачала сыходзіць на нішто, як у працу мінскай паветранай гавані ўмяшаліся заходнія санкцыі пасля інцыдэнту з рэйсам Ryanair. Гэтая гісторыя так і не атрымала аб’ектыўнага развіцця, і абмежаванні да гэтага часу застаюцца ў сіле.
"Нельга сказаць, што санкцыі не закранулі працу аэрапорта. У першую чаргу гэта адсутнасць рэйсаў замежных кампаній, якіх мы як асноўны пастаўшчык беларускага пасажырапатоку пазбавіліся адразу ж", – адзначае Вячаслаў Харанека.
Паветраны хаб у Мінску
Да ўвядзення санкцый Нацыянальны аэрапорт быў паветраным хабам, бо Беларусь знаходзіцца ў самым цэнтры Еўропы, а з Мінска пасажырам было зручна рабіць транзіт на іншыя рэйсы.
"Хаб – гэта калі 30 і больш працэнтаў транзітных пасажыраў ад агульнай колькасці патоку, які абслугоўвае аэрапорт. Пасажыры прыляталі ў Мінск, рабілі перасадку і ляцелі далей па патрэбных ім напрамках. Але на дадзены момант гэты працэнт, вядома, нашмат менш. Мы апынуліся ў нейкім такім тупіку, як бы ў "чашы". Сёння ў нас не так шмат напрамкаў, куды можна вылецець – гэта гарады Расіі, Грузіі, ААЭ, Турцыя, Узбекістан, Азербайджан, Туркменістан, курорты Егіпта", - канстатуе суразмоўнік.
Нацыянальны аэрапорт "Мінск" — порт прыпіскі авіякампаніі "Белавія"
© Sputnik / Виктор Толочко
Паводле яго слоў, зараз кожныя суткі з мінскага аэрапорта выконваецца каля 28-36 рэйсаў, здзяйсняецца каля 60-70 узлётаў і пасадак. Разам з тым, звяртае ўвагу гендырэктар, па выніках 2022 года аэрапорт плануе абслужыць 2 мільёны пасажыраў. Вынік, вядома, не самы лепшы: да прыкладу, у дапандэмійным 2019-м было больш за 5 мільёнаў.
У нацаэрапорце ўскладаюць надзею, што Мінск яшчэ зможа ператварыцца ў транзітны паветраны хаб. Калі гэта адбудзецца? Пытанне часу.
"Ужо пагаворваюць у розных Telegram-каналах, што трэба разглядаць пытанне зняцця авіясанкцый. Ім (заходнім авіякампаніям - Sputnik) таксама нявыгадна аблятаць Беларусь і Расію. Па флайтрадары (інтэрнэт-сэрвіс, які дазваляе адсочваць палёты - Sputnik) бачна, што побач з Беларуссю вялікая колькасць самалётаў, велізарная інтэнсіўнасць палётаў – а гэта ўсё ўплывае на іх бяспеку. Цяпер ужо Віленскі аэрапорт падбіраецца да 5 млн пасажыраў – крыўдна, бо гэта па сутнасці маглі быць нашы пасажыры", - тлумачыць кіраўнік.
І запэўнівае: хутка ўсё будзе, як раней. За гэты час у аэрапорце прадумаюць новую канцэпцыю працы і ўкарэняць новыя тэхналогіі.
Замяшчэнне заходняга абсталявання
Аэрапорт вядзе актыўную работу ў частцы імпартазамяшчэння. У першую чаргу гэта датычыцца абсталявання, якое сканіруе пасажыраў у пунктах надгляду. На дадзены момант аэравакзал працуе з устаноўкамі амерыканскай вытворчасці, можа іх самастойна абслугоўваць і рамантаваць. Ёсць спецыялісты, якія прайшлі ў свой час навучанне ў Англіі – нікога з боку не прыцягваюць.
У лютым 2023 года на замену амерыканскім рэнтгенатэлевізійным інтраскопам у Мінск прывязуць надгляднае абсталяванне кітайскай вытворчасці.
Архітэктурная канцэпцыя перспектыўнага развіцця Нацыянальнага аэрапорта Мінск
“Усё замежнае абсталяванне, якое ў нас ёсць і па якім яшчэ дзейнічаюць дамовы, знаходзіцца ў спраўным стане. Зноў жа, ёсць дружалюбныя краіны, з якімі мы працуем наконт альтэрнатыў. Гэта тычыцца не толькі аэравакзальнага абсталявання. Таксама была закуплена некаторая тэхніка, таму што ў нас 94-96% тэхнікі імпартнай вытворчасці, пачынаючы ад трактароў і заканчваючы машынамі для паліва паветраных суднаў", - інфармуе Вячаслаў Харанека.
Ён падкрэслівае, што аэрапорт ужо пачаў працаваць з прамысловым комплексам Беларусі і Расіі наконт закупак неабходнай тэхнікі.
Мадэрнізацыя аэрапорта
Нягледзячы на знешнія праблемы, аэрапорт не пакідае планаў па мадэрнізацыі будынка аэравакзала і тэрыторыі вакол яго. І гэтыя планы, безумоўна, амбіцыйныя: аэрапорт – якраз той аб’ект, які павінен быць і тэхналагічным, і якасным, і зручным – перш за ўсё, для пасажыраў.
"У нас быў час падумаць. Прызнаюся, "Белдзяржпраект", які вёў работу па праектаванні нашага "аэрапорта будучыні", выдаў нам тое, што мы хочам, толькі з восьмай спробы. Гэта значыць павінна быць у першую чаргу даступнасць для пасажыра і тэхналагічнасць, каб звязаць усе нашы вытворчыя працэсы разам", - адзначае ён.
Архітэктурная канцэпцыя перспектыўнага развіцця Нацыянальнага аэрапорта Мінск
Наогул планы па мадэрнізацыі аэрапортавага комплексу ўдалося зрушыць з мёртвай кропкі дзякуючы рашэнню беларускага прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі. Некалькі гадоў таму ён указаў на важнасць арганізацыі чыгуначных зносін з цэнтра горада ў аэрапорт.
"Мы папрацавалі з праектным інстытутам БЧ, знайшлі кансэнсус, вызначылі пункт уваходу чыгункі ў аэрапорце. Гэта павільён, які будзе перарастаць у залу чакання – і ўсё гэта ў комплексе. Вызначана, што будзе на першым этапе, што на другім, што на трэцім", - тлумачыць суразмоўнік.
Пазней стала вядома, што практычная рэалізацыя праекта аэраэкспрэса адкладзена, паколькі "гэтая тэма больш пра грошы". Тым не менш, у 2023-м павінна скончыцца праектаванне чыгуначнай веткі да аэрапорта. Разліковы час электрычкі ў дарозе, згодна з праектам, складзе 32 хвіліны.
У архітэктурнай канцэпцыі аэрапорта таксама прадугледжана чатыры шматузроўневыя паркінгі – першы пачнуць будаваць ужо ў наступным годзе. Акрамя таго, у праекце ёсць гасцініцы, аўтамыйні, новыя электразарадныя станцыі і нават школа авіяцыі.
Як у "Домодедово"
Таксама разглядаецца пытанне аб зносе эстакады, якая вядзе да зоны вылету, каб урэгуляваць транспартны трафік. Замест гэтага пабудуюць тэрмінал шматфункцыянальнага значэння, дзе пасажыры і персанал аэрапорта будуць праходзіць надгляд, а пасля трапляць у патрэбныя зоны. Па такім прынцыпе, напрыклад, працуе маскоўскі аэрапорт "Домодедово" і многія іншыя.
Новы тэрмінал з’явіцца ў заходнім крыле аэравакзала. Месца ў ім будзе больш, каб пасажырам было камфортна перамяшчацца. Грамадскае харчаванне, вялікая зала чакання і выставачныя павільёны таксама прадугледжаны.
"Мы палічылі, колькі зможам абслужыць у гэтым будынку, калі будзем выходзіць на праектаванне і пачынаць будаўніцтва. Гэта значыць па дасягненні 7,5 млн пасажыраў мы ўваходзім у праект, калі дасягнём лічбы ў 10 мільёнаў – прыступім да будаўніцтва новага тэрмінала", - акрэслівае перспектывы Харанека.
Ёсць планы і на ўсходні бок аэравакзала. Тэрмінал там пабудуюць, калі аэрапорт будзе штогод абслугоўваць каля 20 мільёнаў пасажыраў.
Масква і Піцер у топе
Традыцыйна самымі папулярнымі авіянапрамкамі з Мінска лічыліся Масква і Санкт-Пецярбург. Сёлета да кампаній "Белавія" і "Аэрофлот", якія выконваюць рэйсы з Піцера, далучыўся лаўкостар "Победа".
Таксама з Мінска часта лятаюць у Баку, Тбілісі і на курорты – Шарм-эль-шэйх, Хургаду, Арабскія Эміраты.
"Гэта курорты, і ў асноўным яны карыстаюцца попытам. Так, няёмка лятаць – самалёты робяць вялікі зігзаг, абыходзячы тэрыторыю спецаперацыі. Гэта крышку і даўжэй, і даражэй", - адзначае дырэктар нацаэрапорта.
Іран, Венесуэла, В’етнам
Вячаслаў Харанека расказаў таксама аб новых рэйсах, якія могуць з’явіцца ў бліжэйшай перспектыве. Адзін з іх – Тэгеран-Мінск. У аэрапорце разлічваюць, што беларусам спадабаецца іранскі напрамак.
"З Тэгерана да нас будзе лятаць іранская кампанія, спадзяемся, што нашаму турысту спадабаецца адпачынак у Іране. Дагаворы ўжо заключаны, чакаем пачатак палётаў", - падкрэсліў ён.
Акрамя таго, вядзецца работа з венесуэльскім перавозчыкам, каб пачаць палёты па маршруце Каракас-Мінск. Сама па сабе Венесуэла, можа, і не надта прывабная для адпачынку, аднак гэтую краіну можна разглядаць як транзітную для перасадкі на рэйс у Кубу, лічаць у аэрапорце. Перагаворы па стварэнні маршруту ўжо вядуцца, зацікаўленасць ёсць як у аднаго боку, так і ў другога.
Рэйс з Нур-Султана ў Нацыянальны аэрапорт Мінск прыляцеў са спазненнем у паўгадзіны
© Sputnik / Александр Жибуль
Яшчэ адзін з перспектыўных напрамкаў – В’етнам. Улады гэтай краіны жадаюць арганізаваць чартарныя рэйсы ў Мінск. Аднак палкі ў колы ставяць еўрапейскія страхавыя кампаніі, якія рэгулююць выдачу страхавых дакументаў авіякампаніям.
"Мы пайшлі ў абыход, зараз працуем з расійскімі авіякампаніямі, якія маюць далёкамагістральныя шырокафюзеляжныя самалёты. Але для рэйсаў з В’етнама неабходна 7-я ступень свабоды паветра (усяго іх 9 - Sputnik). Адпаведна і В’етнам павінен мець такую ж ступень. Па словах в’етнамскага пасла, такога ў практыцы яго краіны яшчэ не было, каб камусьці даваліся такія правы. Мы звярнуліся ў Дэпартамент па авіяцыі, які будзе выходзіць на ўлады В’етнама – а там і да Тайланда недалёка. Кірунак вельмі добры для нас, будзем працаваць", - канстатуе Вячаслаў Харанека.
Кітай і Расія
Раз на тыдзень у Мінск лятае кітайская кампанія Air China. Нядаўна перавозчык паабяцаў павялічыць колькасць рэйсаў з Пекіна ў беларускую сталіцу. Ёсць, аднак, адзін нюанс: у сапраўдны момант у Паднябеснай назіраецца новы ўздым захворвання на каронавірус, і сітуацыя з палётамі будзе прама прапарцыянальна ўплываць на рэйсы ў іншыя краіны.
Што тычыцца Расіі, то тут безліч перспектыў і магчымасцей. У Мінску жадаюць, каб на беларускі авіярынак зайшлі кампаніі, здольныя без пасадак лятаць з Далёкага Усходу. Тым больш губернатар Прыморскага краю Алег Кажамяка ўжо раней заяўляў пра гэта.
"З расійскага боку ёсць субсідзіраванне гэтых рэйсаў. Нават пры малой загрузцы яны атрымліваюцца мэтазгодныя. Таксама нам цікавы такія напрамкі, як Мурманск, Архангельск, Ніжні Ноўгарад – пералік вельмі вялікі", - пералічвае кіраўнік сталічнага аэрапорта.
Ён узгадаў, як у мінулым годзе ў Мінск лятала кампанія "Северсталь" з Чарапаўца. Загрузка была мізэрная – 7-12 чалавек на рэйсе. Аднак ёсць перадумовы для таго, каб пералёты паміж гарадамі ў хуткім часе аднавіць.
"Мы падключылі тураператараў, каб была рэклама. Сама задумка была, каб суровыя чарапавецкія сталявары прыляталі ў Беларусь і адпачывалі тут. Гэтак жа, як і нашы грамадзяне могуць паехаць паглядзець на Чарапавец. У наступным годзе гэтыя рэйсы зноў будуць адноўлены", - запэўнівае кіраўнік.
Акрамя таго, прамыя зносіны з Мінскам хочуць наладзіць улады Чачні.
А што з WizzAir?
Размовы аб прыходзе ў Беларусь венгерскага лоўкостара WizzAir доўжацца ўжо дастаткова доўга. Безумоўна, на фоне санкцый гэта немагчыма. Тым не менш, перспектывы ўсё яшчэ ёсць.
"Мы хацелі прывезці іх сюды, паглядзець, што такое лоўкост. Была нават падпісана дамова аб наземным абслугоўванні. Потым мы паспрабавалі на "Победе" і пакуль што спраўляемся. Так, у іх (кампаніі "Победа" - Sputnik) пэўныя патрабаванні: высадка і новая пасадка пасажыраў павінна займаць максімум 40 хвілін. Мы гэта робім за 35. У WizzAir такія ж патрабаванні. Так што можна з імі працаваць", – кажа Харанека.
Паводле яго слоў, перагаворы з венгерскім лоўкостарам будзе весціся і далей. Пакуль жа ёсць аб’ектыўныя складанасці – авіябайкот з боку Еўропы і страхавыя кампаніі, якія зараджаюць лаўкостарам настолькі высокія цэны, што рэйсы атрымліваюцца катэгарычна нявыгадныя.
Рэканструкцыя першай "узлёткі"
Першую ўзлётна-пасадачную паласу вывелі з эксплуатацыі некалькі гадоў таму. УПП №1 праслужыла каля 40 гадоў і цяпер мае патрэбу ў рамонце. Але ці мэтазгодна гэтая рэканструкцыя зараз, калі няма ранейшай інтэнсіўнасці палётаў?
"На дадзены момант другая ўзлётна-пасадачная паласа ад сілы загружана на 12%. Адпаведна, яна можа прымаць, прымаць і прымаць. Утрымоўваць дзве паласы на сённяшні дзень, можа быць, і марнатраўна. Але бываюць моманты, калі яна неабходна: дастаткова ўспомніць выпадак з узбекскай кампаніяй у мінулым годзе, калі самалёт выкаціўся за межы паласы пры пасадцы. За гэты час чатыры барты, якія рыхтуюцца да пасадкі, прыйшлося адвесці на запасныя аэрадромы – у Маскву і Піцер", - успамінае гендырэктар.
У Нацыянальным аэрапорце Мінск
© Sputnik / Виктор Толочко
На практыцы другая "узлётка" (якая насамрэч першая) патрэбна толькі ў выпадку дасягнення вызначанай колькасці самалётавылетаў.
На гэты момант па яе лёсе прынята рашэнне кіраўніком дзяржавы – прыпыніць рэканструкцыю (хоць архітэктурная частка праекта ўжо выканана). У той жа час рабочы стан паласы падтрымліваць усё роўна трэба.
"Сама па сабе паласа – гэта бетон, у якога пэўныя "жыццёвыя" цыклы. Аднак яна можа і далей працягваць працаваць. На працягу наступнага года плануем правесці яе бягучы рамонт – каля 500 квадратных метраў бетону мы ўжо абнавілі. У планах – прывесці ў нармальны стан і прайсці сертыфікацыю, каб паласа была гатова да выкарыстання", - рэзюміруе Вячаслаў Харанека.
>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь
Таксама на Sputnik:
ICAO адхіліла рэзалюцыі Беларусі, якія асуджаюць "закрытае неба"
"Белавія" з 1 снежня будзе двойчы на тыдзень лятаць у Дубай
Колькі расіяне ляталі ў Беларусь у 2022 годзе
