Галоўныя эканамічныя вынікі Беларусі 2023 года

Грошы - Sputnik Беларусь, 1920, 07.01.2024
Падпісацца
У мінулым годзе ў рэспубліцы пачаўся аднаўленчы рост эканомікі пасля пандэміі каронавіруса і ўведзеных Захадам санкцый. Што яшчэ вырасла ў Беларусі, акрамя ВУП, у 2023 годзе, чытайце ў аглядзе Sputnik.
Забеспячэнне росту айчыннай эканомікі было ключавой задачай для ўлад у 2023-м, і, нягледзячы на ​​неспрыяльныя знешнія ўмовы, аб’ём валавога ўнутранага прадукту па выніках года павялічыцца.
Ключавыя паказчыкі беларускай эканомікі за год стануць вядомы крыху пазней, але ўжо зараз можна ацаніць дынаміку за 11 месяцаў 2023-га.

ВУП і Сусветны банк

Валавы ўнутраны прадукт Беларусі за 11 месяцаў вырас на 3,8% і склаў 198,1 млрд рублёў (каля 60 млрд долараў). Гэта пры тым, што ў 2022 годзе быў зарэгістраваны адмоўны паказчык – "мінус" 4,7%.
Сур’ёзны ўдар па айчыннай эканоміцы нанеслі санкцыі, і ўладам спатрэбіўся год, каб перабудаваць лагістыку і знайсці новыя рынкі. З гэтай задачай урад справіўся і выйшаў на прагнозны паказчык.
Праўда, Сусветны банк лічыць, што ВУП Беларусі па выніках года павялічыцца толькі на 3%. Аналітыкі гэтай установы ў пачатку года лічылі, што беларуская эканоміка вырасце на 0,6%. Цяпер прагнозы там пераглядаюць.
Тым не менш, яшчэ пяць гадоў таму беларускія ўлады ставілі перад сабой задачу павялічыць ВУП рэспублікі па выніках пяцігодкі да 100 млрд долараў. Пакуль што гэтая планка засталася недасягальнай.

Рэзервы

Нацыянальны банк ставіў задачу захаваць золатавалютныя рэзервы рэспублікі не ніжэй за 6 млрд долараў. У снежні "скарбонка" Беларусі склала 8,256 млрд долараў.
Усяго за месяц ЗВР рэспублікі выраслі больш як на 100 мільёнаў долараў. Праўда, у сакавіку 2023 года рэзерваў было і таго больш – 8,2646 млрд.
Эксперты растлумачылі рост тым, што ва ўсім свеце павялічваўся кошт золата. Цяпер Нацбанк не раскрывае структуру рэзерваў, але менавіта манетарнае золата адыграла ключавую ролю ў росце ЗВР.

Цэны раслі і будуць расці

Цэны на тавары і паслугі ў рэспубліцы ў лістападзе ў параўнанні з папярэднім месяцам выраслі на 0,7%, а ў гадавым выражэнні інфляцыя склала 5,4%.
Да канца года цэны на розныя віды тавараў у Беларусі паводзілі сябе па-рознаму, але непрыемна здзівіла агародніна, якая толькі ў лістападзе падскочыла ў цане адразу на 21,4%.
Беларускія ўлады лічаць, што інфляцыя па выніках года будзе ў калідоры 7-8%. Хутчэй за ўсё, так і будзе, падобныя адзнакі робяць і эксперты. У 2024 годзе па прагнозе інфляцыю плануецца ўтрымаць на ўзроўні 6%.

Крэдыты і дэпазіты

Кошт пазык і рост укладаў у нацыянальнай эканоміцы залежаць ад стаўкі рэфінансавання, якую ўстанаўлівае Нацыянальны банк. Канешне, ва ўмовах высокай інфляцыі ключавая стаўка не можа быць нізкай.
Тым не менш, Нацбанк 28 чэрвеня мінулага года вырашыў, што яна будзе складаць 9,5%. Хаця яшчэ ў сакавіку 2022 года яна была на ўзроўні 12%.
Цяпер крэдыты для беларусаў сталі таннейшыя, праўда, і на ўкладах зарабіць атрымаецца менш. Наогул самы нізкі ў гісторыі Беларусі ўзровень стаўкі рэфінансавання быў у ліпені 2020-га – 7,75%.
Затым пандэмія каронавіруса і абмежавальныя меры заходніх краін зрабілі сваю справу, і рэгулятару прыйшлося павышаць ключавую стаўку. Па меры стабілізацыі і аднаўленчага росту Нацбанк стаў паніжаць яе. У 2024 годзе па прагнозах яна можа апусціцца да адзнакі 9%.

Курс валют

Беларуская эканоміка ў сілу сваёй структуры з’яўляецца экспартаарыентаванай, таму рубель надзвычай залежыць ад курсу асноўных замежных валют.
У пачатку 2023-га, на 3 студзеня, калі запрацавала пасля выхадных біржа, курсы валют выглядалі наступным чынам:
1 долар – 2,7364 беларускага рубля,
1 еўра – 2,9156 беларускага рубля.
Праз крыху больш за 11 месяцаў, 26 снежня 2023 года, гэтыя ж валюты каштавалі больш:
Такім чынам, рубель прасеў за год у адносінах да долара на 17,07%, а да еўра – на 20,92%.

Сярэдняя зарплата вырасла

Намінальная налічаная сярэдняя зарплата ў лістападзе 2023 года склала 1 975,6 рубля. Месяцам раней Белстат паведаміў, што беларусы зарабілі ў сярэднім за кастрычнік 1 971,2 рубля, што азначае рост даходаў на 4,4 рубля.
У студзені 2023-га грамадзяне ў сярэднім атрымлівалі 1 684,9 рубля. Адпаведна, за 11 месяцаў сярэдні заробак павялічыўся на 290,7 рубля.
Такім чынам, сярэдняя зарплата па выніках года перавысіла 600 долараў у эквіваленце.
>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
Камбінаваны кантэйнерны цягнік - Sputnik Беларусь, 1920, 04.01.2024
БЧ аднаўляе аб’ёмы кантэйнерных перавозак да ўзроўню 2021 года
Стужка навiн
0