Грызлоў: Мінск зробіць належны ўклад у фарміраванне палітыкі БРІКС
15:59 22.10.2024 (абноўлена: 12:25 23.10.2024)
© Sputnik / Виктор Толочко
Падпісацца
Пасол Расійскай Федэрацыі ў Беларусі Барыс Грызлоў даў інтэрв’ю міжнароднай медыягрупе "Россия сегодня", тэкст чытайце на Sputnik Беларусь.
Аб заходніх санкцыях і імпартазамяшчэнні, аб беларуска-расійскім тавараабароце і паляпшэнні транспартных зносін паміж краінамі, аб канцэпцыі бяспекі Саюзнай дзяржавы і расійска-беларускім пагадненні аб узаемным прызнанні віз для грамадзян трэціх краін, а таксама аб будучых прэзідэнцкіх выбарах у Беларусі – у вялікім інтэрв'ю Барыса Грызлова міжнароднай медыягрупе "Россия сегодня".
– У апошнія гады ўзаемны тавараабарот Расіі і Беларусі дэманструе рост і ставіць рэкорды. Станоўчая дынаміка назіраецца і сёлета. Па Вашай ацэнцы, ці атрымаецца краінам па выніках гэтага года паставіць чарговы рэкорд? Якія тавараабарот і тэмп яго росту прагназіруюцца?
– Мінулагодні паказчык па аб’ёме двухбаковага тавараабароту паміж Расіяй і Беларуссю склаў каля 4,2 трлн рублёў, або 46,5 млрд долараў. Гэты рэкорд – вынік інтэнсіўнага ўзаемадзеяння суб’ектаў гаспадарання дзвюх краін, а таксама сістэмнай работы па паглыбленні інтэграцыі ў рамках Саюзнай дзяржавы.
Істотную ролю ў станоўчай дынаміцы ўзаемных закупак тавараў адыграла павышэнне попыту на айчынную прадукцыю на рынках нашых краін пасля адыходу шэрага заходніх канкурэнтаў. У канчатковым выніку гэта прывяло да значна больш высокай, а ў некаторых выпадках нават беспрэцэдэнтнай загрузцы існуючых у Беларусі вытворчых магутнасцей.
Па сутнасці, заходнія санкцыі сталі пэўным стымулам для яшчэ больш інтэнсіўнага развіцця расійска-беларускага гандлёва-эканамічнага і кааперацыйнага ўзаемадзеяння. Мы хутка пераналадзілі вытворчыя і транспартна-лагістычныя ланцужкі, пайшлі па шляху імпартазамяшчэння і ўмацавання ўласнага тэхналагічнага суверэнітэту. Паказчыкі нашага тавараабароту і росту ВУП гавораць самі за сябе.
Вытворчасць на ААТ "Рудзенск"
© Sputnik / Виктор Толочко
Важным імпульсам з пункту гледжання далейшага паглыблення супрацоўніцтва стала прыняцце ў студзені гэтага года дэкрэта Вышэйшага Дзяржсавета Саюзнай дзяржавы аб адзінай прамысловай палітыцы, які праз механізм прызнання тэхналагічных аперацый дасць магчымасць стварыць роўныя ўмовы для дзейнасці беларускага і расійскага бізнесу.
Пасля канчатковага ўрэгулявання астатніх фармальнасцей і прыняцця ўдакладняючых нарматыўна-прававых актаў мы зможам з упэўненасцю гаварыць, што разам з нашымі нацыянальнымі брэндамі "Сделано в России" і "Зроблена ў Беларусі" з’явіцца брэнд "Зроблена ў Саюзнай дзяржаве". Гэта гучыць горда.
Калі казаць пра прагнозныя параметры гандлёва-эканамічнага ўзаемадзеяння, то станоўчая тэндэнцыя працягваецца. Паводле папярэдніх звестак беларускай статыстыкі, у мінулыя месяцы бягучага года аб’ёмы ўзаемнага гандлю ў сярэднім прырасталі на 6,5-8,5%. Хаця, як паказвае практыка, рэальныя характарыстыкі гандлёвага абмену далёка не заўсёды адлюстроўваюцца ў вартасных аб’ёмах гандлю.
Нараўне з ваганнямі курсаў нацыянальных валют і валацільнасцю сусветных цэн на сыравінныя і несыравінныя тавары трэба ўлічваць якасныя змяненні ў структуры імпартна-экспартных аперацый. Мы фіксуем паслядоўны рост фізічных паказчыкаў узаемных паставак па многіх важных таварных групах. Пры гэтым няўхільна павялічваецца доля прадукцыі з высокім дабаўленым коштам.
Інтэгральныя мікрасхемы беларускай вытворчасці
© Sputnik / Виктор Толочко
Важна разумець, што рэкорды тавараабароту як такія не з’яўляюцца для нас самамэтай. Мы не ставім перад сабой задачу любой цаной "выканаць пяцігодку ў чатыры гады". Безумоўна, прыемна бачыць, што ключавыя знешнегандлёвыя паказчыкі ўтрымліваюцца ў "зялёнай зоне". Але значна важней, якія працэсы і фактары забяспечваюць кожны працэнт росту.
Можна павялічыць тавараабарот, перагнаўшы дадатковыя 10 эшалонаў вугалю або драўніны. А можна на тую ж суму паставіць мікрачыпы і аптычныя кампаненты для спадарожнікаў. З пункту гледжання сухой статыстыкі, прырост у вартасным выражэнні будзе зусім аднолькавым. Але ў рэчаіснасці гэта два прынцыпова розныя тэхналагічныя ўклады.
Расія і Беларусь ідуць менавіта шляхам прагрэсу. Наша кааперацыя накіравана на забеспячэнне якаснага росту, выпуск высокатэхналагічнай прадукцыі і павышэнне яе долі ва ўзаемным гандлі. У гэтым сэнсе рост тавараабароту, які працягваецца, для нас важны, але ў першую чаргу як індыкатар таго, што мы ўсё робім правільна.
– На Ваш погляд, ці ўдалося Расіі і Беларусі поўнасцю справіцца з уплывам санкцый, замясціць заходнія тавары і пераарыентаваць свае гандлёвыя патокі? Ці засталіся ў Захаду нейкія рычагі націску на Маскву і Мінск у гандлёва-эканамічнай і фінансавай сферы?
– Пасля пачатку спецыяльнай ваеннай аперацыі нашы геапалітычныя праціўнікі паспрабавалі адрэзаць Расію і Беларусь ад перадавых тэхналогій, каб тым самым пазбавіць нас перспектыў далейшага развіцця. У больш шырокім кантэксце адной з мэт заходнікаў была дэстабілізацыя сацыяльна-эканамічнага становішча ў нашых краінах.
Уводзячы санкцыі, якія ўключалі ў сябе фактычную транспартную блакаду, яны разлічвалі, што эканоміка нашых краін не вытрымае і папросту загіне. Па іх разліках, гэта немінуча павінна было адбіцца і на ўнутрыпалітычнай сітуацыі. Але на справе нашы нядобразычліўцы, самі таго не чакаючы, надалі каласальны імпульс саюзнай інтэграцыі.
Нашы прадпрыемствы знайшлі на рынку Саюзнай дзяржавы і дружалюбных краін якасныя і прымальныя па цане аналагі, а па многіх пазіцыях наладзілі ўласны выпуск такіх тавараў і камплектуючых. Па найбольш праблемных напрамках, дзе патрабаваліся значныя капіталаўкладанні, зроблены сур’ёзныя зачыны на будучыню.
Варта згадаць рэалізацыю 27 сумесных праектаў, для забеспячэння якіх Расія выдзеліла Беларусі дзяржкрэдыт у памеры 105 млрд расійскіх рублёў. Вынікам гэтай ініцыятывы стане не толькі вытворчасць крытычна важнай для нас прадукцыі, але і стварэнне новых працоўных месцаў, а значыць – умацаванне сацыяльна-эканамічнай бяспекі Саюзнай дзяржавы.
Акрамя таго, наша краіна аператыўна забяспечыла альтэрнатыўныя шляхі для транзіту найбольш значных беларускіх экспартных грузаў у далёкае замежжа – як праз расійскія парты, так і наземным транспартам у рамках міжнародных калідораў "Захад-Усход" і "Поўнач-Поўдзень".
Грузавыя кантэйнеры ва Уладзівастоцкім марскім гандлёвым порце, архіўнае фота
© Sputnik / Виталий Аньков
/ За кошт нарошчвання ўзаемнага гандлю з нашай краінай і адначасова захавання паставак на традыцыйныя рынкі збыту ў краіны далёкай дугі рэспубліка змагла з лішкам кампенсаваць выпадаючыя даходы ад сувязей з Захадам, якія спыніліся, – паводле ацэнак экспертаў, каля 15 млрд долараў у год.
Гэты факт, разам з вельмі ўпэўненымі тэмпамі росту беларускай эканомікі, з’яўляецца красамоўным пацвярджэннем эфектыўнасці выбранай нашымі ўрадамі сумеснай стратэгіі дзеянняў. Сёння – і гэта важна – перад намі стаяць задачы не столькі па мінімізацыі негатыўных наступстваў санкцый, колькі па фарміраванні новых пунктаў росту, выбудоўванні прамысловага каркаса новай высокатэхналагічнай эканомікі Саюзнай дзяржавы.
Зразумела, мы выдатна ўсведамляем, што ў асобных галінах у нас захоўваецца адставанне ад замежных лідараў – узяць, да прыкладу, выпуск усё тых жа мікрачыпаў. У Саюзнай дзяржаве пакуль што – і я падкрэслю, што менавіта "пакуль" – няма прадпрыемстваў, здольных вырабляць мікрасхемы з праектнымі нормамі 3-5 нанаметраў.
Але, для кантэксту, ва ўсім свеце існуе толькі пара-тройка кампаній, якія пастаўляюць абсталяванне для фоталітаграфіі такога ўзроўню складанасці. І заходнія тэхналагічныя гіганты са шматмільярднай капіталізацыяй сёння поўнасцю залежаць ад паставак паўправаднікоў з Азіі, перш за ўсё з Тайваня. Яны проста не ў стане вырабляць чыпы, якія самі ж праектуюць.
А ў Саюзнай дзяржаве гэта галіна не проста жывая, але актыўна развіваецца. Сапраўды, у нас пакуль што няма свайго мікрачыпа, які можна ўстанавіць у смартфон, але мы паспяхова вырабляем працэсары, якія выкарыстоўваюцца ў іншых прыладах, у тым ліку сістэмах касмічнага прызначэння. У Расіі і Беларусі ёсць і навуковая база, і інжынерна-вытворчы патэнцыял для таго, каб вывесці нашу паўправадніковую індустрыю на новы ўзровень. Гэта проста пытанне часу.
Вытворчасць мікрасхем у інжынірынгавым цэнтры пры Федэральным Навуковым цэнтры Кабардзіна-Балкарскага Навуковага цэнтра Расійскай Акадэміі Навук у Нальчыку, архіўнае фота
© Sputnik / Денис Абрамов
/ Сёння паспяхова рэалізуецца шэраг кааперацыйных праектаў у крытычна важных для нас галінах прамысловасці, у тым ліку мікраэлектроніцы, авія- і аўтамабілебудаванні, выпуску станкоў, машынабудаванні, гідраўліцы. І тут мы спадзяемся на ўласныя сілы і рэсурсы, каб звесці да нуля санкцыйныя рызыкі.
Сумняваюся, што ў Захаду знойдуцца яшчэ нейкія дзейсныя рычагі, здольныя паўплываць на сітуацыю. За апошнія тры гады нашы праціўнікі, здаецца, перапрабавалі ўсе магчымыя абмежаванні і забароны, прычым самі ж ад іх пацярпелі. Дастаткова зірнуць на цяперашнія тэмпы росту эканомік краін Еўрасаюза, інфляцыю, рост цэн на прадукты харчавання і энерганосьбіты. Пры гэтым каласальныя грошы працягваюць выдаткавацца на пастаўкі зброі Украіне, гэта значыць проста сыходзяць у чорную дзірку. Раней Захад, уводзячы эканамічныя абмежаванні супраць Расіі і Беларусі, страляў сам сабе ў нагу. У цяперашняй жа сітуацыі новыя санкцыі стануць для нашых праціўнікаў фактычна эўтаназіяй.
– На тэрыторыі Беларусі за кошт сродкаў расійскага крэдыту рэалізуюцца імпартазамяшчальныя праекты ў сферы прамысловасці. Беларускі бок прапанаваў ужо праекты, якія забяспечаць поўную выбарку адкрытай крэдытнай лініі. Ці гатова Расія выдзеліць дадатковыя крэдытныя сродкі для рэалізацыі ў Беларусі новых ініцыятыў для патрэб рынку Саюзнай дзяржавы? У якім аб’ёме і ў якіх сферах прамысловасці?
– У рамках фарміравання адзінай прамысловай палітыкі Саюзнай дзяржавы профільныя ведамствы нашых краін правялі аналіз тых сфер, дзе мы па-ранейшаму адчуваем залежнасць ад імпарту. Пры гэтым сярод крытэрыяў было абазначана імкненне мінімізаваць дубліраванне ўжо існуючых у нас вытворчых магутнасцей. У канчатковым выніку былі зацверджаны 27 ужо згаданых прыярытэтных праектаў і адкрыта расійская крэдытная лінія на 105 млрд рублёў.
Цяпер на этапе рэалізацыі знаходзяцца ўжо 19 з 27 ініцыятыў. Яны дазволяць істотна рушыць наперад у забеспячэнні нашых патрэб у высокатэхналагічных галінах.
Наша сумесная работа, зразумела, не абмяжоўваецца толькі гэтымі сферамі ўзаемадзеяння і будзе ў далейшым карэкціравацца ў залежнасці ад патрэбнасцей рэальнага сектара эканомікі. Напрыклад, беларускія партнёры ўжо абмяркоўваюць са сваімі калегамі з Расіі магчымасць дадатковага фінансавання яшчэ некалькіх аналагічных ініцыятыў, якія датычацца сферы станкабудавання і авіяцыйнай галіны. Пытанні, звязаныя з параметрамі гэтых праектаў, наколькі мне вядома, пакуль што знаходзяцца на стадыі разгляду.
Што датычыцца авіябудавання, то нашымі краінамі ў бягучым годзе была прынята комплексная праграма супрацоўніцтва на гэтым напрамку. Падпісаны шэраг важных дакументаў, у тым ліку пагадненне аб распрацоўцы і арганізацыі серыйнай вытворчасці самалёта "Асвей". Праект будзе рэалізаваны ў цесным звязку з профільнымі расійскімі кампаніямі, а яго вынікам стане фактычнае ўваходжанне Беларусі ў лік краін-вытворцаў не толькі камплектуючых, але і гатовай тэхнікі для патрэб грамадзянскай авіяцыі.
Нашы прамыслоўцы гатовы сумесна з беларускімі партнёрамі рэалізоўваць самыя амбіцыйныя праекты, якія маюць на ўвазе глыбокую кааперацыю, уключаючы абмен тэхналогіямі і іх сумеснае стварэнне. Асаблівасці фінансавання і эканамічную мэтазгоднасць такіх ініцыятыў трэба дэталёва абмяркоўваць асобна ў кожным канкрэтным выпадку, але механіка гэтага працэсу наладжана і зразумела. Упэўнен, што, калі праект сапраўды карысны і ўнясе ўклад ва ўмацаванне нашага тэхналагічнага суверэнітэту, сродкі на яго знойдуцца.
– Планавалася, што ў 2024 годзе набудзе моц расійска-беларускае пагадненне аб узаемным прызнанні віз для грамадзян трэціх краін. Ці атрымалася краінам выканаць неабходныя арганізацыйна-тэхнічныя мерапрыемствы, каб знайсці баланс паміж аблягчэннем паездак у Саюзнай дзяржаве для замежнікаў і забеспячэннем бяспекі, спыненнем уезду экстрэмістаў і тэрарыстаў?
– Міжурадавае пагадненне аб узаемным прызнанні віз было падпісана ў Мінску 19 чэрвеня 2020 года. Дакумент ратыфікаваны абодвума бакамі. Яго асноўная мэта – стварэнне прававой базы для ўрэгулявання парадку перасячэння расійска-беларускай мяжы іншаземцамі і асобамі без грамадзянства. Нагадаю, што па дзеючых правілах яны не могуць перасякаць яе сухапутны ўчастак, паколькі там адсутнічаюць пункты пропуску, прызначаныя для міжнародных зносін.
Мяжа Беларусі і Расіі
© Sputnik / Виктор Толочко
У рамках пагаднення прадугледжваецца, што Расія і Беларусь будуць узаемна прызнаваць візы і іншыя дакументы, якія даюць права на ўезд і знаходжанне іншаземцаў на іх тэрыторыі, а таксама адзнакі аб перасячэнні знешняй мяжы Саюзнай дзяржавы. Каб запусціць гэты працэс, трэба наладзіць міжведамасны абмен данымі аб выдадзеных і ануляваных дазволах на ўезд і знаходжанне, а таксама аб фактах перасячэння мяжы.
Цяпер Мінлічбы Расіі і МУС Беларусі працягваюць тэхнічную дапрацоўку і сінхранізацыю нацыянальных сістэм абмену такога кшталту звесткамі. МЗС Расіі ў рамках сваёй кампетэнцыі забяспечвае дыпламатычнае суправаджэнне ўнутрыдзяржаўных працэдур, якія неабходны для больш хуткага ўступлення пагаднення ў сілу.
Праца ідзе, і профільныя ведамствы дзвюх краін актыўна ўключаны ў гэты працэс. Наш абсалютны прыярытэт – забяспечыць празрыстасць і бяспеку. Калі для гэтага спатрэбіцца крыху больш часу, чым планавалася першапачаткова, то, на мой погляд, лепш крыху пачакаць, але зрабіць усё максімальна якасна.
– У 2025 годзе ў Беларусі пройдуць выбары прэзідэнта. Улады рэспублікі не выключаюць спробы дэстабілізацыі сітуацыі ў краіне, у тым ліку пранікненне экстрэмістаў і дыверсійных груп. Ці гатова Расія аказаць садзейнічанне Беларусі ў забеспячэнні бяспекі ў перыяд выбарчай кампаніі?
– З улікам нездаровай цікавасці, якую краіны Захаду заўсёды праяўляюць да ўнутрыпалітычных і, у прыватнасці, электаральных працэсаў у Расіі і Беларусі, было б дзіўна, калі б нашы агульныя праціўнікі не планавалі нейкіх правакацыйных дзеянняў. Вядома, мы зыходзім з таго, што такія спробы будуць рабіцца.
Іншая справа, што пасля спробы так званай апазіцыі захапіць уладу ў 2020 годзе, якая правалілася, праваахоўныя органы і спецслужбы Рэспублікі Беларусь правялі каласальную працу, якая накіравана на спыненне такога кшталту злачынных дзеянняў у будучыні.
Вінаватыя – тыя, хто не паспеў ганебна бегчы ў Польшчу і Прыбалтыку, – былі хутка ідэнтыфікаваны і панеслі заслужанае пакаранне. Пры гэтым выявіліся літаральна ўсе іх планы, схемы фінансавання, структура кіравання, сетка агентаў уплыву, спосабы і каналы сувязі, метадычкі і інструкцыі па арганізацыі незаконных пратэстаў, дыверсій з выкарыстаннем узрыўчаткі і зброі, а таксама сілавых акцый. Усё гэта пацверджана дакументальна.
Што да "збеглых", якія схаваліся ў сваіх гаспадароў у Польшчы, Латвіі і Літве, то лёс іх вельмі сумны. Іх дзейнасць сёння зводзіцца да выкленчвання чарговых падачак нібыта на падтрымку так званага "дэмакратычнага руху". Частка гэтых грошай асядае ў кішэнях "правадыроў апазіцыі", астатняе марнуецца на іх бессэнсоўныя турнэ ў заходнія сталіцы, каб сфатаграфавацца побач з чарговым вядомым палітыкам, падпільнаваўшы яго ў буфеце.
Гэта максімум, на што яны могуць разлічваць. Яны не маюць ніякага ўплыву, прызнання і тым больш павагі. У іх расчараваліся іх жа уласныя прыхільнікі, якія адкрыта прызнаюць, што дзейнасць апазіцыйных "кабінетаў" і іншых фіктыўных структур не прыносіць роўна ніякага выніку.
Гэта, зразумела, не значыць, што заходнікі не паспрабуюць арганізаваць чарговую правакацыю. Падобныя намеры спыняліся беларускімі спецслужбамі і пасля 2020 года.
Аб магчымых акцыях такога кшталту напярэдадні выбараў папярэджваў і кіраўнік беларускай дзяржавы, і кіраўнікі сілавых структур. Сам па сабе гэты факт гаворыць аб тым, што праваахоўныя ведамствы Беларусі выдатна дасведчаны аб падрыхтоўцы правакацый. А раз дасведчаны – значыць, гатовы.
Акрамя гэтага, профільныя ведамствы Расіі і Беларусі вядуць пастаянны абмен інфармацыяй па аператыўных каналах. Мы ў рэжыме рэальнага часу дзелімся данымі аб любых патэнцыяльных пагрозах. Няма ніякіх падстаў меркаваць, што беларускім праваахоўнікам і спецслужбам спатрэбіцца дадатковая дапамога, як прынята казаць, "на зямлі". Яны цудоўна спраўляюцца са сваімі задачамі. Але калі спатрэбіцца – Расія ў рамках сваіх абавязацельстваў, безумоўна, акажа дапамогу і падтрымку, пра якую нас папросіць наш бліжэйшы саюзнік і стратэгічны партнёр.
– Чакаецца, што ў канцы года будзе прынята новая канцэпцыя бяспекі Саюзнай дзяржавы і падпісаны расійска-беларускі дагавор аб гарантыях бяспекі. Якія асноўныя тэзісы плануецца замацаваць у гэтых дакументах з улікам бягучай ваенна-палітычнай абстаноўкі ў рэгіёне і свеце?
– Сапраўды, зараз вядзецца актыўная праца з беларускімі саюзнікамі па фіналізацыі тэкстаў гэтых дакументаў, якія з’яўляюцца ў пэўнай ступені ўзаемадапаўняльнымі, але ў той жа час валодаюць сваімі асаблівасцямі.
Канцэпцыя бяспекі Саюзнай дзяржавы ўяўляе сабой усёабдымны дакумент дактрынальнага характару, у якім даецца канцэптуальная ацэнка няпростым змяненням геапалітычнай сітуацыі і ролі Саюзнай дзяржавы ў ваенна-палітычнай архітэктуры свету. Неабходнасць абнаўлення Канцэпцыі відавочна і для нас, і для нашых беларускіх партнёраў. Яна прадыктавана нарастаннем глабальнай і рэгіянальнай нестабільнасці, а таксама намаганнямі, якія нашы стратэгічныя праціўнікі прадпрымаюць для нанясення ўрону Расіі і Беларусі.
Вучэнні па выкарыстанні нестратэгічнай ядзернай зброі прайшлі ў Расіі сёлета, у іх прынялі ўдзел і беларускія ваенныя
© Sputnik / Russian Defence Ministry
/ Што да Дагавора аб гарантыях бяспекі, ён мае больш прыкладны характар і прадугледжвае, у тым ліку, парадак дзеянняў бакоў ва ўмовах узнікнення рэальнай пагрозы суверэнітэту адной або абедзвюх нашых дзяржаў. У духу саюзніцкіх адносін мы зыходзім з таго, што знешнія межы Саюзнай дзяржавы ўтвараюць адзіную абаронную прастору.
Уключаны ў Дагавор і палажэнні, звязаныя з размяшчэннем па ўзгадненні лідараў нашых краін расійскай тактычнай ядзернай зброі на тэрыторыі Беларусі ў якасці дзейснага інструмента ваеннага стрымлівання магчымых актаў агрэсіі, а таксама купіравання імкнення нашых апанентаў арганізоўваць правакацыі на заходнім флангу Саюзнай дзяржавы. У тэкст Дагавора інтэграваны і некаторыя новаўвядзенні, агучаныя прэзідэнтам Расіі Уладзімірам Уладзіміравічам Пуціным на нарадзе па пытаннях ядзернага стрымлівання 25 верасня гэтага года.
Прынцыпова важна, што Масква і Мінск зноў пацвярджаюць ненакіраванасць узаемадзеяння ў сферы бяспекі супраць іншых дзяржаў і яго ажыццяўленне ў дакладнай адпаведнасці з мэтамі і прынцыпамі Статута ААН і іншымі нормамі міжнароднага права. Гэты факт дадаткова пацвярджае абаронны характар Дагавора.
Канкрэтныя фармуліроўкі абодвух дакументаў з’яўляюцца прадметам ужо "чыставога" ўзгаднення кампетэнтнымі органамі нашых краін. Тым не менш, можна казаць, што прынцыповае бачанне абапал, безумоўна, супадае. Застаюцца, што называецца, фінальныя "штрыхі". Разлічваем, што падпісанне адбудзецца на чарговым пасяджэнні Вышэйшага дзяржаўнага савета Саюзнай дзяржавы ўжо да канца бягучага года.
– Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка раней адзначаў, што неабходна палепшыць пасажырскія транспартныя зносіны паміж Расіяй і Беларуссю, у прыватнасці, чыгуначныя. У Саюзнай дзяржаве абмяркоўваецца праект стварэння высакахуткаснай магістралі Мінск – Масква. Калі краіны змогуць рэалізаваць гэты праект, як будзе здзяйсняцца яго фінансаванне?
– Далейшае ўдасканаленне транспартных зносін паміж Масквой і Мінскам, а таксама нашымі прыгранічнымі рэгіёнамі выключна важна з пункту гледжання развіцця сацыяльна-гуманітарных і эканамічных сувязей у рамках Саюзнай дзяржавы.
Адпраўленне хуткаснага цягніка "Ласточка" з Мінска ў Маскву
© Sputnik / Виктор Толочко
/ Асаблівай увагі заслугоўвае без перабольшання грандыёзны і вельмі запатрабаваны праект па будаўніцтве высакахуткаснай магістралі паміж расійскай і беларускай сталіцамі, падтрыманы прэзідэнтамі нашых краін. Важна падкрэсліць, што ён мае не толькі транспартны, але і шмат у чым стратэгічны інтэграцыйны характар, паколькі дасць магчымасць значна пашырыць і спрасціць кантакты паміж жыхарамі двух найбуйнейшых мегаполісаў Расіі і Беларусі.
Будаўніцтва новай сучаснай лініі павялічыць прапускную здольнасць і транзітныя магчымасці існуючай чыгуначнай інфраструктуры, дасць імпульс развіццю суседніх тэрыторый, стварэнню новых працоўных месцаў, павышэнню турыстычнай і рэкрэацыйнай прывабнасці населеных пунктаў па ўсім маршруце руху цягнікоў. Размова ідзе і аб абласным цэнтры Смаленску, і аб буйных райцэнтрах, такіх як Барысаў, Орша, Ярцава, Сафонава, Вязьма і Мажайск. Ажыццяўленне гэтага праекта будзе садзейнічаць павелічэнню ўзаемнага пасажырапатоку і паслужыць яшчэ больш актыўнаму развіццю дзелавога патэнцыялу нашых краін.
Хуткасць цягнікоў на некаторых участках будзе дасягаць 400 км/г. Мінімальны час у шляху паміж пачатковай і канчатковай кропкамі магістралі скароціцца прыкладна ўдвая – з цяперашніх сямі да трох гадзін. Гэта нават хутчэй, чым авіяпералёт, калі браць у сукупнасці чаканне перад пасадкай на рэйс і час на дарогу да аэрапорта.
Што датычыцца тэрмінаў рэалізацыі такога маштабнага і капіталаёмістага пачынання, то, зразумела, на гэта спатрэбіцца некалькі гадоў. На першым этапе плануецца пабудаваць ветку, якая звяжа Маскву і Санкт-Пецярбург. Потым, ужо на аснове адпрацаваных тэхналагічных рашэнняў, высакахуткасная сетка будзе пашырана і па іншых напрамках, у тым ліку ў Смаленск і Мінск. Дарэчы, расійская частка гэтай трасы ўжо ўнесена ў Схему тэрытарыяльнага планавання Расійскай Федэрацыі.
Для канчатковага зацвярджэння параметраў будаўніцтва патрэбна прыняцце сумесных рашэнняў з беларускім бокам. Гэта ўключае распрацоўку тэхніка-эканамічнага абгрунтавання праекта, вызначэнне аб’ёмаў і крыніц фінансавання работ. Відавочна, што спатрэбіцца прыцягненне сродкаў не толькі нацыянальных перавозчыкаў, але і бюджэтных і пазабюджэтных фондаў. Усе гэтыя пытанні ўжо абмяркоўваюцца экспертамі РЧ і БЧ у рамках спецыяльна створанай у гэтым годзе сумеснай рабочай групы.
Хуткасны электрацягнік серыі ЭС104 на заводзе "Уральские локомотивы" у горадзе Верхняя Пышма Свярдлоўскай вобласці
© Sputnik / POOL
/ Адначасова з гэтым трэба планамерна выкарыстоўваць патэнцыял ужо існуючай транспартнай інфраструктуры, пашыраць геаграфію авіямаршрутаў, запускаць новыя зручныя хуткасныя цягнікі, аднаўляць сетку прыгарадных чыгуначных зносін паміж буйнымі прыгранічнымі гарадамі Расіі і Беларусі.
Пэўныя поспехі на гэтым напрамку ўжо дасягнуты. Варта згадаць аб запуску новых авіярэйсаў у Маскву і Санкт-Пецярбург з Гомеля, а таксама ў расійскую сталіцу з Брэста. З лістапада бягучага года ўводзіцца дадатковая, ужо трэцяя, пара электрацягнікоў "Ласточка", якая будзе курсіраваць паміж Масквой і Мінскам у дні найбольшага попыту – з пятніцы па панядзелак. У жніўні гэтага года былі састыкаваны прыгарадныя расійскія і беларускія электрычкі і дызельныя цягнікі на напрамках Смаленск – Віцебск і Смаленск – Орша. З чэрвеня зноў пачаў хадзіць рэйкавы аўтобус з Вялікіх Лукаў і Новасакольнікаў Пскоўскай вобласці да раённага цэнтра Полацка Віцебскай вобласці – з перасадкай пасажыраў у беларускія цягнікі на мяжы.
– Летам гэтага года прэм’ер-міністр Беларусі Раман Галоўчанка заявіў аб неабходнасці "асучасніць" формулу коштаўтварэння на расійскую нафту, якая пастаўляецца. Пры гэтым працягваецца праца па фарміраванні аб’яднаных энергетычных рынкаў Саюзнай дзяржавы, уключаючы рынак газу. Ці ёсць у бакоў прынцыповыя супярэчнасці ў энергетычнай сферы? Калі пачнуць функцыянаваць аб’яднаныя энергетычныя рынкі?
– На бягучым этапе адносін паміж Расіяй і Беларуссю няма прынцыповых супярэчнасцей па якім-небудзь з пытанняў двухбаковага парадку дня. Гэта не азначае, што ва ўрадаў нашых краін не можа быць тых ці іншых запытаў адзін да аднаго, якія рэгулярна становяцца прадметам абмеркавання і пошуку кампрамісаў у межах двухбаковых фарматаў узаемадзеяння. Усё гэта абмяркоўваецца і вырашаецца ў максімальна канструктыўным ключы.
Што да паліўна-энергетычнай сферы, Расія на працягу доўгіх гадоў дае Беларусі максімальна прэферэнцыйныя ўмовы паставак вуглевадародаў, у тым ліку нафты. Гэта датычыцца дамоўленасцей аб асаблівых умовах закупкі сыравіны, частковай кампенсацыі "зваротнага акцызу" і істотных скідак на перавалку і транспарціроўку вырабленых нафтапрадуктаў у расійскія парты.
У сукупнасці гэта дае магчымасць забяспечваць рэнтабельнасць работы беларускіх нафтаперапрацоўчых прадпрыемстваў, гарантаваць іх стабільную загрузку, напаўненне палівам унутранага рынку Беларусі (а гэта больш як 9 млн тон за год), а таксама ўмацоўваць экспартны патэнцыял. У асобных выпадках, калі размова ідзе аб неспрыяльнай знешняй кан’юнктуры, напрыклад, зніжэнні сусветных цэн на прадукты нафтаперапрацоўкі, расійскія і беларускія дзяржорганы знаходзяць кропкавыя інструменты забеспячэння бясстратнасці работы мясцовых НПЗ.
Мазырскі НПЗ
© Photo : Мозырский НПЗ
Што да фарміравання адзіных рынкаў, Масква і Мінск знаходзяцца на фінальнай стадыі, якая папярэднічае падпісанню адпаведнага дагавора аб стварэнні аб’яднанай прасторы для гандлю электраэнергіяй у рамках Саюзнай дзяржавы. Аналагічныя перагаворы вядуцца і на пляцоўцы ЕАЭС на прадмет узгаднення ўмоў функцыянавання адзінага рынку вуглевадародаў. Наколькі нам вядома, на дадзеным этапе не стаіць задача завяршыць гэты працэс да якога-небудзь фіксаванага тэрміну. Гэта звязана з неабходнасцю ўліку інтарэсаў усіх краін-членаў інтэграцыйнага аб’яднання.
– Чакаецца, што па выніках саміту БРІКС у Казані Беларусь разам з іншымі дзяржавамі атрымае статус краіны-партнёра гэтай арганізацыі. Як Вы ацэньваеце жаданне Мінска больш цесна ўзаемадзейнічаць з БРІКС?
– Безумоўна, мы падтрымліваем ініцыятыву нашых беларускіх сяброў па іх уцягванні ў дзейнасць БРІКС. Пра гэта неаднаразова гаварылася ў тым ліку ў заявах кіраўніцтва МЗС Расіі. У сувязі з гэтым неабходна адзначыць нязменную падтрымку нашай краіны, што аказваецца Беларусі на розных шматбаковых пляцоўках. Адным з галоўных дасягненняў гэтага года лічым адабрэнне беларускай заяўкі на ўступленне ў паўнапраўныя члены ШАС – статус, якога рэспубліка дабівалася на працягу некалькіх гадоў і атрымала на ліпеньскім саміце ў Астане.
У гэтым годзе ў рамках расійскага старшынства мы актыўна прыцягвалі беларускі бок да ўдзелу ў мерапрыемствах аб’яднання. Размова ідзе аб супрацоўніцтве ў сферы эканомікі і адукацыі, а таксама на культурна-гуманітарным і спартыўным напрамках. Атлеты з Беларусі дастойна выступілі на гульнях БРІКС. Беларуская дэлегацыя пад кіраўніцтвам кіраўніка знешнепалітычнага ведамства прыняла ўдзел у пасяджэнні Савета міністраў замежных спраў БРІКС у Ніжнім Ноўгарадзе ў чэрвені гэтага года, а на саміт у Казані ў якасці госця краіны-старшыні мы чакаем прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Аляксандра Рыгоравіча Лукашэнку.
Упэўнен, што Мінск зробіць належны ўклад у агульныя намаганні краін БРІКС па пабудове новай глабальнай архітэктуры бяспекі на прынцыпах непадзельнасці, раўнапраўя, узаемнай павагі і ўліку інтарэсаў, а таксама безумоўнага вяршэнства міжнароднага права. Беларусі ёсць што прапанаваць краінам БРІКС у галіне эканамічнага і фінансавага ўзаемадзеяння, а таксама на трэку гуманітарнага супрацоўніцтва. З задавальненнем адзначаем гатоўнасць беларускага боку актыўна ўдзельнічаць у цэлым спектры ініцыятыў па самым шырокім коле пытанняў.
Вядома ж, мы разлічваем, што нашы партнёры па БРІКС бачаць перавагі, якія нясе ў сабе падключэнне Мінска да працы гэтага аб’яднання. Разам з тым канчатковае рашэнне аб параметрах далейшага пашырэння БРІКС будзе прымацца на аснове кансэнсусу меркаванняў усіх краін-удзельніц. Маем намер у звязку з нашымі беларускімі саюзнікамі шчыльна працаваць над тым, каб рэспубліка ў ліку першых увайшла ў спісак патэнцыяльных партнёраў клуба.
Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
