https://bel.sputnik.by/20250210/khabra-bashkortastan-z-belarussyu-abyadnovae-bolsh-chym-ekanomka-1093493307.html

Хабіраў: Башкортастан з Беларуссю аб’ядноўвае больш, чым эканоміка

Хабіраў: Башкортастан з Беларуссю аб’ядноўвае больш, чым эканоміка

Sputnik Беларусь

Башкортастан і Беларусь – даўнія партнёры. Дагавор аб гандлёва-эканамічным супрацоўніцтве быў падпісаны яшчэ ў ліпені 1999 года, у 2001-м ва Уфе было адкрыта... 10.02.2025, Sputnik Беларусь

2025-02-10T16:32+0300

2025-02-10T16:32+0300

2025-02-10T16:32+0300

саюзная дзяржава беларусі і расіі

саюзная дзяржава

у беларусі

беларусь

sputnik беларусь

башкортастан

радый хабіраў

эксклюзіў

інтэрв'ю

палітыка

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/02/0a/1093475915_0:65:1620:977_1920x0_80_0_0_3d4dbf397c37a984a75e70616ecc097f.jpg

Рэгіён зацікаўлены ў камунальнай, сельскагаспадарчай тэхніцы, прадуктах харчавання і лёгкай прамысловасці. У Беларусь Башкортастан экспартуе прадукцыю хімічнай прамысловасці, металы, шкло і вырабы з іх. Бакі актыўна супрацоўнічаюць у сферы турызму, культуры. Ёсць планы ўзаемадзейнічаць у галіне адукацыі. Аб перспектыўных напрамках двухбаковага супрацоўніцтва ў эксклюзіўным інтэрв’ю Sputnik Беларусь расказаў кіраўнік Рэспублікі Башкортастан Радый Хабіраў.– Радый Фарытавіч, як вы ў цэлым ацэньваеце развіццё гандлёва-эканамічных і іншых адносін з Беларуссю? Ці можна сказаць, што санкцыі недружалюбных краін надалі ім дадатковы імпульс?– Добры дзень. Мы лічым, што Рэспубліка Беларусь – гэта наш галоўны партнёр, і партнёр не толькі знешнеэканамічны, паколькі ў нас вельмі ўсебаковае супрацоўніцтва таксама ў галіне культуры, гуманітарнай, сацыяльнай сферы. Зыходзячы з гэтага, мы ўдзяляем самую сур’ёзную ўвагу развіццю адносін і перспектывам гэтых адносін.Безумоўна, першае – гэта тавараабарот, і мы актыўна працуем над яго ростам. Ёсць пэўныя поспехі і задачы. У прыватнасці, у апошнія гады мы дакладна фіксуем павелічэнне імпарту з Рэспублікі Беларусь у Рэспубліку Башкортастан, і нас гэта радуе. Але ў цэлым галоўная наша задача з улікам асаблівых адносін паміж Беларуссю і Расійскай Федэрацыяй – гэта прамысловая кааперацыя. Мы хочам ісці ў нашым супрацоўніцтве далей, глыбей, ствараць сумесныя прадпрыемствы, сумесныя прадукты.Што да санкцый, то яны паўплывалі нечаканым чынам на нашых так званых апанентаў: мы сталі яшчэ бліжэй, мы сталі яшчэ больш эфектыўнымі. Калі ўзяць, зноў жа, пытанне прамысловай кааперацыі, то ў яе рамках ужо з’явілася больш за 350 найменняў розных вырабаў. Гэта прадукцыя фарміруецца за кошт сумеснай працы прадпрыемстваў Башкортастана і Беларусі. Гэта значыць, мы спакойна і ўпэўнена выконваем задачу па імпартазамяшчэнні.Даведачна. Паводле даных Федэральнай мытнай службы Расійскай Федэрацыі за студзень-лістапад 2024 года Беларусь уваходзіць у першую дзясятку краін-контрагентаў Башкортастана з доляй 5,4% у знешнегандлёвым абароце Рэспублікі Башкортастан. Доля экспарту з Рэспублікай Беларусь у агульным аб’ёме знешнегандлёвага абароту з Башкортастанам складае 46,9%, доля імпарту – 53,1%.Так, сапраўды, мы частыя госці ў Беларусі, таму што без пастаянных кантактаў, без пастаяннай наладкі ўсіх неабходных працэсаў немагчыма прыйсці да поспеху. І сёння тут зноў вялікая дэлегацыя з Башкортастана. Усе мы працуем у рамках дарожнай карты, якая спачатку была сфарміравана сумесна з беларускімі калегамі на 2022-2024 гады. Цяпер ужо ёсць новая дарожная карта супрацоўніцтва, разлічаная на 2025-2027 гады.– Адносна нядаўна ў Башкортастане была створана зборачная вытворчасць тэхнікі "Амкадор". У чым асаблівасць сумеснага праекта?– Сапраўды, мы дастаткова хутка ў 2022 годзе пабудавалі вялікае прадпрыемства з вытворчымі памяшканнямі ў 20 тыс кв. м – усяго за дзевяць месяцаў. Прадпрыемства выпускае запатрабаваную прадукцыю ў Прыволжскай акрузе, і не толькі для Рэспублікі Башкортастан. Цяпер ідзе наладка ўсіх механізмаў. Мяркую, што гэтае прадпрыемства – добры прыклад эфектыўнай узаемнай прамысловай кааперацыі. Цяпер ёсць іншы вельмі добры прыклад, на мой погляд, – гэта супрацоўніцтва паміж Мінскім аўтазаводам і Уфімскім трамвайна-тралейбусным заводам. Гэта вытворчасць тралейбусаў "Горожанин". Вельмі папулярны тралейбус, на яго ў Расійскай Федэрацыі стаіць чарга. Парадаксальная рэч, магу вам сказаць, – чарга настолькі вялікая, што Башкортастан нават не можа ўстаць у яе і купіць, паколькі ўжо кантракты заключаны раней. Цяпер стаіць таксама задача істотна павялічыць, па-першае, вытворчасць камплектуючых у Башкортастане, гэта значыць зрабіць больш глыбокай зборку, а па-другое – наладзіць вытворчасць большай колькасці тралейбусаў.Даведачна. У рамках рэалізацыі праекта "Тэрыторыя развіцця электратранспарту "МАЗ-УТТЗ" (сумесны праект ААТ "МАЗ" і АТ "УТТЗ") плануецца будаўніцтва новага завода, на якім будзе ажыццяўляцца зборка існуючых мадэлей электратранспарту "МАЗ" і сумеснае праектаванне новых. Запланаваны аб’ём інвестыцый 1,297 млрд расійскіх рублёў. Запуск сумеснай вытворчасці запланаваны на 2-і квартал 2026 года.У нас вельмі нядрэннае супрацоўніцтва з Мінскім трактарным заводам, у тым ліку гэта і зборка колавай тэхнікі. Цяпер мы пачынаем зборку гусенічных трактароў. Пакуль аб’ём машынакамплектаў атрымліваем невялікі, і вельмі хацелі б гэтую лінейку пашырыць, паколькі ў АПК Башкортастана задзейнічана некалькі тысяч трактароў – мы такая ж аграрная рэспубліка з развітой сельскай гаспадаркай, як і Беларусь.Цяпер мы ідзем на больш высокую фазу супрацоўніцтва. Сумесна з беларускімі калегамі працуем над стварэннем індустрыяльна-інвестыцыйнага кластара ў Башкортастане. Гэта першы вопыт наогул у Расійскай Федэрацыі, калі кластар ствараецца з удзелам замежных вытворцаў, у дадзеным выпадку беларускіх. Тут трэба змяніць федэральнае заканадаўства. Мы з Саветам Федэрацыі адпрацавалі заканадаўчую ініцыятыву. Мяркую, што мы яе хуткім часам унясём.Задача – аб’яднаць унутры кластара прадпрыемствы Беларусі і Башкортастана і ўкласці ў гэты кластар тыя меры падтрымкі, якія магчымы ў рамках кластарнай прамысловай кааперацыі. Я магу пералічваць і пералічваць. Так, з "АльдэнаГруп" мы працуем у частцы адкрыцця ў Башкортастане, у нашай асаблівай эканамічнай зоне, вытворчасці сепаратараў для акумулятарных батарэй. Гэта таксама добры праект, і мы вельмі хацелі б, каб кампанія рэалізавала сваю ідэю. Ужо ідуць праектныя работы. Гэта вельмі важна – калі аб’ядноўваюцца кампетэнцыі башкірскіх вытворцаў і беларускіх, з’яўляецца значна больш высокі тэхналагічны ўзровень прадукту. І гэта нашая галоўная задача.– Башкортастан закупляе вялікую колькасць рознай беларускай тэхнікі. Як вырашаецца пытанне аб яе сэрвісным і гарантыйным абслугоўванні?– Тут можна прывесці прыклад нашай работы з МАЗам. Літаральна тры гады таму да нас звярнулася кампанія, папрасіла аказаць садзейнічанне ў выдзяленні ўчастка пад будаўніцтва невялікага цэнтра продажу прадукцыі Мінскага аўтазавода. Гэта літаральна невялікі цэнтр. Мы яго, дарэчы, разам з прэм’ер-міністрам Беларусі Раманам Галоўчанкам адкрылі. Цэнтр пачаў працаваць, і за гэтыя тры гады кампанія перасягнула ўсе свае чаканні па аб’ёме продажу аўтамабіляў на тэрыторыі Башкортастана.Літаральна нядаўна яе прадстаўнікі звярнуліся да нас з просьбай даць яшчэ ўчастак зямлі для будаўніцтва менавіта сэрвіснага цэнтра, бо прададзена ўжо дастаткова шмат аўтамабіляў МАЗ у нас у рэспубліцы. Зразумела, узнікае неабходнасць ажыццяўляць іх тэхнічнае абслугоўванне, капрамонт і гэтак далей, і мы гэтую працу вядзём.Дакладна такая ж гісторыя ў нас і з "Амкадорам". На працягу трох апошніх гадоў мы куплялі шмат камунальнай тэхнікі ў Беларусі, і нашым камунальнікам яна падабаецца, яны яе вельмі хваляць. Гэта і грэйдары, і пагрузчыкі. І іх назбіралася столькі, што ўжо трэба фарміраваць сэрвісны цэнтр, і праца ў гэтым кірунку вядзецца. Амаль аналагічная гісторыя ў адносінах да сельгастэхнікі, якую мы актыўна купляем у Беларусі.Даведачна. Доля трактароў МТЗ у агульным парку аграрна-прамысловага сектара Башкортастана складае 58%. Таксама на палях працуе 11% збожжаўборачных і 67% кормаўборачных камбайнаў "Палессе".Нагадаю, што фінансавыя інструменты, якія ёсць па лініі "Росагролизинга", распаўсюджаны і на беларускую тэхніку – ёсць магчымасць пакупкі ў лізінг. Нашым аграрыям беларуская тэхніка вельмі зразумелая, у іх вялікі вопыт яе выкарыстання.Гэта значыць, практычна па ўсіх напрамках мы ідзём далей, да больш глыбокай кааперацыі.– Расія і Беларусь на фоне санкцый плануюць развіваць сумесны праект па вытворчасці самалёта "Асвей". Ва Уфе знаходзіцца профільная ВНУ, у якой рыхтуюць спецыялістаў па авіяцыйных рухавіках. Ці разглядаецца пытанне падрыхтоўкі кадраў для Беларусі?– Сапраўды, Башкортастан – гэта цэнтр кампетэнцый у галіне вырабу рухавікоў для самалётаў, перш за ўсё для ўсёй лінейкі баявых. Гэта вельмі высокі тэхналагічны ўзровень, і адпаведна гэтаму вельмі развітая навукова-тэхнічная праца. Наш Уфімскі ўніверсітэт навукі і тэхналогій, які аб’яднаў Авіяцыйны ўніверсітэт і Башкірскі дзяржуніверсітэт, з’яўляецца флагманскім у дадзеным кірунку. У нас дзейнічае перадавая інжынерная школа. Мы гатовы даць магчымасць навучання беларускіх студэнтаў у нашым універсітэце. Тут ёсць розныя варыянты. Напрыклад, па квотах урада Расійскай Федэрацыі, якія выдзяляюцца для Беларусі. Гэта значыць студэнты могуць атрымліваць адукацыю за кошт федэральнага бюджэту. Таксама можна ажыццяўляць навучанне на платных умовах. Мы гатовы супрацоўнічаць з беларускімі партнёрамі ў гэтым напрамку.– Радый Фарытовіч, усім вядома, што ў Башкортастане ўнікальная і багатая нацыянальная кухня. Зразумела, што пакупнік добра разбіраецца ў якасці прадуктаў харчавання і набудзе толькі добры тавар. Якая беларуская прадукцыя харчовай прамысловасці карыстаецца попытам у Башкортастане? І наадварот, што з таго, што вырабляецца ў вашым рэгіёне, стала сапраўдным брэндам у Беларусі?– Тут усё ж такі мы, напэўна, маем справу, калі ў асноўным харчовая прадукцыя беларускіх вытворцаў завозіцца ў Башкортастан. Вельмі папулярная ваша малочная прадукцыя, кісламалочная. Мы ўсе маркі добра ведаем. Вельмі папулярная ў жыхароў мясная прадукцыя беларускіх вытворцаў, таксама падабаюцца кандытарскія вырабы і шакалад з Беларусі. Сёння больш чым у 80 крамах Башкортастана адкрыты спецыялізаваныя пункты продажу менавіта беларускай прадукцыі.Мы спецыяльна адчынялі гэтыя крамы, дамаўляліся з нашымі сеткавымі кампаніямі, якія давалі магчымасць беларускім прадуктам быць на прылаўку, і яны ўжо заваявалі свой аўтарытэт, сваё прызнанне. І мяркую, што для беларускіх вытворцаў мець такі рынак у чатыры мільёны чалавек – гэта добра.Даведачна. Праз гандлёвую сетку "Колбасыр", якая налічвае 40 гандлёвых аб’ектаў ва Уфе, Сцерлітамаку, Ігліна рэалізуецца мясная і малочная прадукцыя 9 буйных беларускіх прадпрыемстваў харчовай прамысловасці. У сувязі з узрослым попытам у сакавіку 2025 года ў рамках пашырэння сеткі плануецца будаўніцтва аптова-размеркавальнага цэнтра плошчай 1 000 кв. м.Акрамя харчовай прадукцыі мы зараз вельмі зацікаўлены ў прадукцыі беларускай лёгкай прамысловасці.Так, вядомае гомельскае прадпрыемства "Камінтэрн", якое шые касцюмы – і мужчынскія, і жаночыя, – адкрыла ў Башкортастане вялікае прадстаўніцтва, фронт-офіс, і яно дастаткова папулярнае, справы ідуць нядрэнна.Акрамя таго, мы спецыяльна вывучалі і выязджалі глядзець у Мінску вашу новую сетку "Да дому" і вельмі хацелі б, каб гэтая сетка з’явілася ў нас у рэспубліцы.Наогул, мы ў цэлым гатовы да таго, каб у нас быў адкрыты вялікі Гандлёвы дом Рэспублікі Беларусь – накшталт тых, што ёсць у вас, дзе па паверхах прадаюць прадукцыю той ці іншай вобласці. Для гэтага мы гатовы даць зямельны ўчастак, аказаць садзейнічанне ва ўсіх пытаннях. Адным словам, Башкортастан шырока адчыняе дзверы для беларускай прадукцыі.– Радый Фарытавіч, папярэдняя ваша сустрэча з прэзідэнтам Беларусі Аляксандрам Лукашэнкам адбылася ў 2021 годзе. Ці ўсё намечанае тады ўдалося рэалізаваць?– У 2021 годзе на сустрэчы прэзідэнт Рэспублікі Беларусь звярнуў увагу на дзве рэчы – гэта рост тавараабароту і прамысловая кааперацыя. Вось па гэтых пунктах ёсць поспехі, чаго мы дабіліся за гэтыя тры гады. Сёння важна сканцэнтравацца на сацыяльна-гуманітарных праектах, зараз гэта актуальна. Нашы народы вельмі моцна імкнуцца да зносін адзін з адным. Гэта і турыстычныя праекты, і гістарычныя. Наперадзе 80-гадовы юбілей нашай Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне. Гэта таксама цэлы шэраг мерапрыемстваў, у якіх мы хочам узяць удзел і запрасіць беларускі бок.– На франтах ваявала больш за 710 тысяч ураджэнцаў Башкортастана. Звыш 200 тысяч узнагароджаны ордэнамі і медалямі, 278 удастоены звання Героя Савецкага Саюза. Пры актыўным садзейнічанні вашага прадстаўніка ў Беларусі ў іх гонар 21 чэрвеня 2024 года ў мемарыяльным комплексе "Брэсцкая крэпасць – герой" адкрыта мемарыяльная дошка. Таксама рэалізаваны маштабны праект – у свет выйшла кніга "Сыны Башкортостана в боях за Беларусь". Ці плануюцца новыя сумесныя праекты, магчыма, сумесныя работы пошукавых атрадаў на тэрыторыі Беларусі?– Гэтая работа не тое што плануецца, яна ўвесь час вядзецца, і пошукавыя групы з Башкортастана рэгулярна сюды прыязджаюць. Гэта працягваецца ўжо шмат гадоў, і мы гэтую ініцыятыву вельмі моцна падтрымліваем. Я думаю, што гэта добрае патрыятычнае выхаванне. Але, падкрэсліваю, наперадзе юбілейныя падзеі. Мы хочам сёння запрасіць нашых беларускіх калег узяць удзел ва ўрачыстых мерапрыемствах, прысвечаных юбілею Перамогі.У нас ва Уфе будзе і "Бессмертный полк", і іншыя мерапрыемствы. І ў той жа час мы ведаем, што ў Беларусі будзе праходзіць акцыя "Беларусь памятае", і гатовы прыняць у ёй удзел – адправіць дэлегацыю.Мы вельмі ўдзячны беларускаму боку за выпуск кнігі "Сыны Башкортостана в боях за Беларусь" і расцэньваем гэта як паважлівае стаўленне да памяці жыхароў Башкортастана, якія загінулі ў баях за Беларусь. Мы вельмі трапятліва да гэтага ставімся.Даведачна. У 2023 годзе падчас пошукавых работ у Беларусі былі знойдзены астанкі ваеннаслужачага і медаль "За адвагу". Удалося ўстанавіць, ёй у 1942 годзе быў узнагароджаны лейтэнант Пётр Фокін. Ураджэнец вёскі Новапятроўскае Зіянчурынскага раёна Рэспублікі Башкортастан загінуў у 1944 годзе ў баях на подступах да Віцебска падчас вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Баявую ўзнагароду героя падчас візіту ў Башкортастан прэм’ер-міністр Беларусі Раман Галоўчанка перадаў кіраўніку рэгіёна.Таксама мы хочам адкрыць для башкірскіх школьнікаў памятныя мясціны Беларусі, прыгожыя, маляўнічыя мясціны, у тым ліку і звязаныя з патрыятычным выхаваннем. Ужо сёлета мы плануем адправіць да вас некалькі школьных груп, каб яны паглядзелі.Адначасова мы хочам выйсці з прапановай да беларускага боку, якую ініцыяваў пасол Расійскай Федэрацыі Барыс Грызлоў. Ён прапануе, каб мы запрасілі школьнікаў з Беларусі па маршруце Мінск – Уфа – Мінск і паказалі ім Башкортастан. Нам таксама ёсць што паказаць. Мяркую, гэта будзе цікавая паездка для іх.– Упэўнен, што нашы школьнікі ўзрадуюцца, калі будзе прынята такое рашэнне. Калі казаць аб развіцці ўнутранага турызму. Якія, на ваш погляд, трэба зрабіць крокі, каб ён сапраўды стаў масавым?– Вы ведаеце, гэта паступальны працэс, ён заўсёды пачынаецца з паступовага адкрыцця адзін аднаго. Таму для нас флагманскім праектам у гэтым напрамку з’яўляецца праграма "Башкірска-беларускае даўгалецце". Мы больш за тры тысячы нашых ветэранаў ужо накіравалі ў Беларусь, і водгукі самыя лепшыя. У нашым бюджэце мы заклалі грошы для таго, каб субсідзіраваць такія паездкі яшчэ для 1 300 ветэранаў, і гэтую працу будзем працягваць.Вельмі важна, каб быў авіяцыйны рэйс, і ён ёсць. Літаральна быў невялікі перапынак – два месяцы, але з 5 сакавіка мы зноў яго адкрываем. Цяпер мы працуем над тым, каб было дзве частаты. Пакуль мы не можам знайсці авіяперавозчыка – самі разумееце, гэтыя цяжкасці ўзнікаюць у нас у Расійскай Федэрацыі з наяўнасцю бартоў і авіяперавозчыка. Але на дадзены момант мы правялі цалкам паспяховыя папярэднія перагаворы. Калі будзе два рэйсы на тыдзень, тады гэта дазволіць яшчэ больш актыўна развіваць турызм. Хоць, у прынцыпе, вось мы прыляцелі зараз рэйсам Уфа – Масква, перасадка адна гадзіна – "гадзіна лёту", як гаворыцца, сюды. Але ўсё роўна прамы рэйс лепш.А яшчэ мы турыстычных аператараў прывозілі беларускіх да нас у Башкортастан, а нашых – да вас, таму што гэта праца турыстычнага бізнесу, і яны павінны адкрываць новыя напрамкі.Проста трэба, падкрэсліваю, да гэтага ставіцца як да нейкага бізнес-праекту, і сістэмна, планамерна яго весці.– Яшчэ адно пытанне, якое вельмі цікавіць беларусаў: як пажываюць нядаўна пераселеныя ў Башкортастан беларускія зубры?– Тут, як гаворыцца, лічбы самі за сябе кажуць. Рэспубліка Беларусь нам перадала 18 зуброў. На сённяшні дзень іх у нас ужо 23. Гэта значыць, у нас з’явіліся за гэты кароткі час пяць цялят. Гэта вельмi добры паказчык. Пяць цялят – уяўляеце? І адчуваюць сябе вашы зубры ў Башкортастане выдатна. Па паказчыках мы маніторым, праводзім гэтую работу, прычым работу высоканавуковую, паколькі гэта не так, што мы проста ўзялі нейкіх звяроў, прывезлі ў рэспубліку – гэта вялікі навуковы праект.Задача – стварыць у нас у Башкортастане самавытворчы статак. І для таго, каб гэты статак развіваўся, нам у бліжэйшы час неабходна яшчэ 18 зуброў – хочам папрасіць у беларускага боку. І потым будзем думаць далей, што з імі рабіць. Мы можам ісці па шляху стварэння менавіта Белавежскай групы зуброў, або можам перайсці на скрыжаванне беларускіх зуброў з каўказскімі зубрамі, якія ў нас ёсць у Арлоўскай вобласці – вялікі статак, у Калужскай вобласці. Тут будзем чакаць рэкамендацый нашых вучоных. Але ў цэлым, падкрэсліваю, беларускія зубры ў Башкортастане адчуваюць сябе як дома.– Дазволю сабе яшчэ адно, фінальнае, пытанне аб узаемадзеянні ў галіне культуры. Якія праекты вы лічыце больш перспектыўнымі?– Мы прымаем удзел практычна ва ўсіх культурных мерапрыемствах, на якія нас запрашаюць, у самых розных. Напрыклад, у Мінску мы арганізавалі Дні Рэспублікі Башкортастан. Вы ведаеце, што ў нас у рэспубліцы пражываюць амаль чатыры тысячы беларусаў, якія захавалі сваю самабытнасць. У Іглінскім раёне яны кампактна пражываюць, там праводзяцца і Іван Купала, і разнастайныя іншыя традыцыйныя святы беларусаў, у якіх мы прымаем самы актыўны ўдзел, іх падтрымліваем. Акрамя таго, існуе нацыянальны культурны цэнтр.Мая мара <...> – арганізаваць тур нашага Башкірскага тэатра оперы і балета, нашага сімфанічнага аркестра у Беларусь, ну і, адпаведна, запрасіць артыстаў з Беларусі ў Рэспубліку Башкортастан, каб парадаваць нашых жыхароў творчасцю беларусаў.Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"

https://bel.sputnik.by/20250207/lukashenka-belarus-vygadna-pratsavats-z-bashkortastanam-1093416001.html

беларусь

башкортастан

расія

2025

Навіны

ru_BY

саюзная дзяржава, у беларусі, беларусь, sputnik беларусь, башкортастан, радый хабіраў, эксклюзіў, інтэрв'ю, палітыка, эканоміка, грамадства, турызм, расія