https://bel.sputnik.by/20250823/tsyazhk-md-yak-vyzhyvayuts-belaruskya-pcholy--anamalnym-2025-godze-1098934657.html

Цяжкі мёд: як выжываюць беларускія пчолы ў анамальным 2025 годзе

Цяжкі мёд: як выжываюць беларускія пчолы ў анамальным 2025 годзе

Sputnik Беларусь

Скарачэнне пчаліных сямей, хваробы пчол, уплыў экалогіі, пагодных катаклізмаў і сельскагаспадарчай дзейнасці чалавека з’яўляюцца праблемамі для пчаляроў... 23.08.2025, Sputnik Беларусь

2025-08-23T12:52+0300

2025-08-23T12:52+0300

2025-08-23T12:52+0300

мёд

пчолы

грамадства

прырода

харчаванне

прадукты харчавання

беларусь

у беларусі

эксклюзіў

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/08/0d/1098858046_0:161:3071:1888_1920x0_80_0_0_6301bcd26de0e3e5c10160263fc4e6fc.jpg

Пра тое, чаму 2025 год для беларускіх пчаляроў аказаўся цяжкім, хто крадзе мёд у беларускіх пчол і для чаго кожнаму чалавеку патрэбен персанальны пчаляр, карэспандэнту Sputnik Тамары Бяляевай расказала старшыня рэспубліканскага ГА "Беларускія пчаляры" Анастасія Хаўрук.У бягучым годзе сезон выдаўся вельмі складаным для пчаляроў, роўна як і для ўсёй сельскай гаспадаркі краіны. Зацяжная вясна і халодныя замаразкі проста забівалі ўсе зародкі кветак-меданосаў, адзначае субяседніца Sputnik."А тое, што не змерзла, тое, як кажуць, заліло вадой… Потым далей пайшлі праліўныя дажджы. Адзін дзень пчолы працуюць, два-тры дні сядзяць у вуллях і з’ядаюць тое, што прынеслі", - расказвае яна.Паводле слоў Хаўрук, з-за складанага надвор’я прагноз на медазбор сёлета песімістычны, ён можа быць у два-тры разы меншы за звычайны.Цяжкі мёд і няроўная цанаАнастасія Хаўрук адзначае, што пчалярам сёлета даводзілася пастаянна падладжвацца пад умовы надвор’я і гэта, безумоўна, павялічыла сабекошт прадукцыі."Працы вельмі шмат – больш, чым звычайна. Працуеш то пад дажджом, то ў нейкім пастаянным напружанні. Адпаведна, выхад валавога прадукту значна ніжэйшы за звычайны", - расказвае пчаляр.Разам з тым пчаляр адзначае, што попыт на мёд у Беларусі вельмі нядрэнны і расце кожны год, але сёлета прапанова на рынку беларускага мёду будзе значна горшая, чым звычайна. А з-за гэтага вырасце і цана, папярэджвае Хаўрук.У той жа час катастрафічна нізкія аптовыя цэны на мёд заўсёды былі праблемай для беларускіх пчаляроў – гэтыя цэны часам несупастаўныя з тым, колькі пчаляр укладвае сродкаў і працы ў абсталяванне і матэрыялы, кажа субяседніца Sputnik.Паводле яе слоў, у апошнія некалькі гадоў у Беларусі некаторыя пчаляры памяншалі або наогул згортвалі пчальнікі або спынялі працаваць на мёд, а працавалі больш на пчаліныя пакеты (пакет – гэта ўпакаваная ў адмысловую тару пчаліная сям’я, якая складаецца з пчол, маткі, корму і расплоду)."Пчалярам трэба было перабудоўвацца, каб атрымаць прыбытак нейкім іншым спосабам ва ўмовах катастрафічна нізкіх аптовых цэн на мёд", - тлумачыць субяседніца агенцтва.Колькі павінен каштаваць мёд?Ёсць сур’ёзны нюанс і з фарміраваннем цаны на мёд, кажа субяседніца Sputnik. Тут пчалярам, якія працуюць на сваіх пчальніках, сур’ёзную канкурэнцыю складаюць тыя, хто вырабляе мёд у прамысловых маштабах і выкарыстоўвае сучасныя тэхналогіі, у тым ліку механізаваныя лініі прапампоўкі."Калі курс долара быў "жывы", лічылася, што кілаграм мёду павінен каштаваць 10 долараў. Таксама раней існавала формула – адзін кілаграм мёду быў роўны кошту 10 кілаграмаў цукру. Цяпер такога няма", - гаворыць пчаляр."Прамыслоўцы" маюць магчымасць скарачаць сабекошт мёда за кошт памяншэння выкарыстання ручной працы, адзначае Хаўрук.Слабая меданосная базаАдной з самых сур’ёзных праблем беларускіх пчаляроў Анастасія Хаўрук называе слабую меданосную базу – гэта недахоп раслін, якія вылучаюць нектар і пылок, якія з’яўляюцца ежай для пчол.І тут жа адзначае, што пчалярам даводзіцца сутыкацца з яшчэ адной праблемай – гэта апрацоўка гербіцыдамі сельскагаспадарчых палёў, на якія пчолы лятаюць за пылком.Чаму гінуць пчолы?Праблема гібелі пчаліных сямей зараз актуальная не толькі для Беларусі, гэта агульнасусветная тэндэнцыя, адзначае субяседніца Sputnik. Пад уплывам мноства фактараў лік пчаліных сямей памяншаецца з кожным годам."Вядома, гэта і пестыцыды, і насякомыя-шкоднікі. Напрыклад, клешч, які перараджаецца, становіцца больш устойлівым да сучасных лекаў. Гэты клешч вельмі моцна псуе імунітэт пчол", - адзначае субяседніца агенцтва.Усе гэтыя фактары, па словах пчаляра, прыводзяць да таго, што можа адбыцца так званы злёт сямей з пчальніка, калі пчолы масава пакідаюць свае вуллі і ў выніку могуць загінуць або моцна аслабнуць. Як правіла, гэта адбываецца восенню.Дэфіцыт пчолГібель пчол і памяншэнне колькасці пчаліных сямей ужо прывяло да сур’ёзных наступстваў, якія могуць адбіцца на ўсёй пчалярскай галіне краіны, адзначае спецыяліст.Зладзеяватыя восыНе толькі ўмовы надвор’я і сельскагаспадарчая дзейнасць аказваюцца прэсінгам для пчалінай папуляцыі. У пчол хапае ворагаў і ў прыродзе, да прыкладу, мала хто ведае, што восы, вонкава падобныя на пчол, якіх большасць людзей лічаць ці ледзь не пчалінымі сёстрамі, на самай справе з’яўляюцца іх лютымі ворагамі."Восы – гэта таксама шкоднікі ў адносінах да пчол. Пару гадоў таму ў нас было проста нейкае засілле вос на пчальніках. Ды і сёлета яны пачалі даставаць пад канец сезона. Крадуць мёд, надакучаюць працавітым пчолам, перашкаджаюць працаваць", - распавядае пчаляр.Здароўе пчолКолькасць пчол памяншаецца не з-за таго, што іх сталі менш разводзіць, а з-за таго, што гэтыя працавітыя і карысныя насякомыя часта хварэюць, адзначае Хаўрук."Часцей за ўсё іх гібель адбываецца таму, што пчолы не пераносяць зімоўку. І мы ўсё часцей і часцей чуем пра тое, што на некаторых пчальніках гіне да 90% пчол", - расказвае спецыяліст.Пры гэтым яна адзначае, што зменшыць смяротнасць пчалінай папуляцыі можна ў тым ліку правільным ужываннем ветэрынарных лекаў.Паводле яе слоў, многія спасылаюцца на тое, што "мой дзед нічога такога не рабіў, і я не буду"."Але, на жаль, хваробы ў пчол муціруюць. І трэба ісці ў нагу з часам, лячыць іх больш сучаснымі лекамі", - падкрэсліла спецыяліст.Яшчэ адным істотным фактарам дабрабыту пчол з’яўляецца экалагічная абстаноўка – шкодныя выкіды, іншыя рызыкі, звязаныя з пагаршэннем экалогіі ўплываюць на тое, як жывуць пчолы, на колькасць пчаліных сямей.Жывуць, як пчолы загадаюцьАнастасія Хаўрук, якую ў Беларусі часта называюць пчалінай каралевай, шмат гадоў займаецца пчалярствам разам са сваім мужам Аляксандрам, у якога "пчаліны стаж" больш за 25 гадоў. Іх трое дзяцей з самага ранняга дзяцінства ведаюць аб тым, як з’яўляецца мёд на стале, колькі бацькі ўкладваюць у яго і фізічных, і маральных сіл."Праца пчаляра вельмі складаная. Яна фізічна цяжкая – заўсёды на спякоце, у касцюме, прыходзіцца цягаць карпусы вуллёў, ды і проста быць уджаленым... Пчаляры практычных ніколі не з’яжджаюць на адпачынак улетку, таму што ў іх самы разгар працы", - кажа Хаўрук.Каму патрэбны персанальныя пчалярыВедаючы аб цяжкасцях, з якімі сутыкаюцца пчаляры, і аб высокай якасці іх прадукцыі, субяседніца Sputnik заклікае беларусаў купляць менавіта айчынны мёд.Пры гэтым пчаляр дае слушную параду – калі вы хочаце атрымаць максімальную карысць ад мёду і іншых пчаліных дароў, трэба завесці персанальнага пчаляра."Можна проста на пчальніку, можна дамаўляцца з пчалярамі, многія з якіх самі даставяць мёд. Наогул трэба проста знайсці сабе такога асабістага пчаляра – як асабістага стаматолага, або сямейнага педыятра. І браць у яго ўвесь час мёд", - раіць старшыня грамадскага аб’яднання.Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"

https://bel.sputnik.by/20250814/medzyany-spas-abo-yak-pryvabts-sparysha-stravam-z-mdu-maku--morkvy-1098896256.html

беларусь

2025

Навіны

ru_BY

мёд, пчолы, грамадства, прырода, харчаванне, прадукты харчавання, беларусь, у беларусі, эксклюзіў