Нараджэнне легенды: як гоншчыкі "МАЗ-СПОРТаўто" заваёўвалі сусветныя ралі
© Getty Images / Dean Mouhtaropoulos
Падпісацца
З нагоды юбілею легендарнай каманды ўспамінаем у гутарцы з адным з першых гоншчыкаў яе слаўны шлях ад варот завода да подыумаў самых суровых гонак планеты.
Днём заснавання заводскай каманды лічыцца 1 снежня 2010-га, аднак першы міжнародны ралі-рэйд для "чырвоных зуброў" прайшоў крыху раней, і гэта быў "Шаўковы шлях – 2010". Дэбютантам тады не ўдалося ўзысці на п’едэстал гонару, але ўжо праз два гады з’явіліся першыя сур’ёзныя вынікі.
"МАЗ-СПОРТаўто" сабрала поўны камплект узнагарод "Шаўковага шляху" (дзве бронзы – 2013 і 2024, серабро – 2022 і золата – 2023). Ёсць у актыве спартсменаў серабро (2018) і бронза (2020) "Дакара".
Калекцыя ўзнагарод каманды "МАЗ-СПОРТаўто"
© Sputnik / Дмитрий Марков
Учарашнія аматары за кароткі тэрмін сталі прафесійнай камандай, якая заявіла аб сабе на ўвесь свет і пацясніла нязменнага расійскага лідара "КАМАЗ-МАЙСТАР".
Аб тым, як удалося з завадчан у кароткі тэрмін зрабіць прафесіяналаў, і аб цяжкасцях падчас гонак пагаварылі з адным з першых пілотаў гоначных МАЗаў Аляксандрам Васілеўскім.
Вялікіх вынікаў ніхто не чакаў
Пералічваць дасягненні гоншчыка можна доўга. Ці жарт? У складзе заводскай каманды ён – адзін з першых пілотаў. За сваю кар’еру Васілеўскі прыняў удзел у 38 гонках нацыянальнага і міжнароднага ўзроўняў, у 19 з якіх стаў прызёрам або пераможцам.
Менавіта яго экіпаж першым сярод беларусаў змог фінішаваць на "Дакары", няхай і 31-м. Васілеўскі адзін з першых гоншчыкаў, на якога раўняліся і раўняюцца ў камандзе дагэтуль.
Адзін з першых пілотаў каманды "МАЗ-СПОРТаўто" Аляксандр Васілеўскі
© Sputnik / Дмитрий Марков
А пачалося ўсё з таго, што Аляксандр працаваў на заводзе МАЗ вадзіцелем-выпрабавальнікам. У 2009 годзе гендырэктар завода Аляксандр Бароўскі вырашыў стварыць гоначны грузавік і каманду па ралі-рэйдах міжнароднага ўзроўню.
"Задача была пастаўлена, у той час увесь Мінскі аўтамабільны завод працаваў на тое, каб стварыць спартыўны аўтамабіль. Усё было ў навінку, вучыліся самі, не прыцягваючы іншых спецыялістаў, усё рабілі сіламі канструктараў МАЗа", - успамінае Васілеўскі.
Вопыту гонак у Аляксандра да гэтага моманту не было, таму першым пілотам грузавіка стаў Пётр Орсік, які ў пачатку 2000-х паспяхова выступаў на МАЗе ў трак-трыяле. Ён адправіўся на ралі "Шаўковы шлях-2010".
"Ехалі чыста на серыйным аўтамабілі: ніякіх дапрацовак. Вынікаў тады вялікіх ніхто не чакаў. Фінішавалі – ужо добра", - распавядае Аляксандр.
Гоначны МАЗ (на пярэднім плане) перад стартам у ралі "Шаўковы шлях-2010"
© Photo : МАЗ-СПОРТавто
Пасля "Шаўковага шляху" машыну пераабсталявалі. Стаяла задача, што пілотам павінен паехаць менавіта працаўнік завода. Выбар кіраўніцтва ўпаў на Васілеўскага як вадзіцеля-выпрабавальніка.
Аляксандр раней нідзе ў гоначных спаборніцтвах не выступаў, але з экстрэмальнымі відамі спорту быў знаёмы. Ён – кандыдат у майстры спорту па скачках з трампліна на лыжах.
Калі каманда толькі стваралася, кіраўніцтва завода вырашыла – пілотамі павінны стаць працаўнікі МАЗа, узгадвае Аляксандр Васілеўскі
© Sputnik / Дмитрий Марков
Прапанову кіраўніцтва прыняў – і панеслася. Першай гонкай для экіпажа Аляксандра стаў "Шаўковы шлях" у 2011 годзе.
"Мы ўдзельнічалі ў гонцы, але ў класе "хуткіх тэхнічак", суправаджаючы асноўны экіпаж. Праехалі нядрэнна для першага разу. Як мы думалі, так і атрымалася: стартанулі і фінішавалі. А ўжо на біваках пахадзілі, пафатаграфавалі машыны канкурэнтаў. Як яны сабраны, якія вузлы і агрэгаты стаяць. Першая машына важыла больш за 13 тон, для параўнання цяпер вага "капотніка" складае менш за 10 тон", - удакладняе Васілеўскі.
Ужо ў той час з’явілася разуменне, што гоначны грузавік павінен быць лёгкім. Пачалася чарговая мадэрнізацыя да ралі-рэйду "Дакар-2012". "Працавалі дзень і ноч", - успамінае Васілеўскі.
Кіраўніцтва разумела, што вялікіх вынікаў ад толькі створанай каманды чакаць не трэба. Галоўнае – фінішаваць. Бо нават вопытныя гоншчыкі нярэдка сыходзяць з дыстанцыі, што ўжо казаць аб навічках.
Беларускі экіпаж Аляксандра Палішчука сышоў з дыстанцыі. Васілеўскі здолеў прыехаць у сярэдзіне – 31-м.
У першых гонках на "гучны" вынік асабліва не разлічвалі, фінішавалі – і добра, расказвае Аляксандр Васілеўскі
© Sputnik / Дмитрий Марков
"Ныранне" ў дзюнах
"Гонка пачыналася ў Аргенціне – гэта прасёлачныя дарогі, невялікія дзюнкі, здавалася, што нічога складанага няма. Як мы памыляліся, літаральна праз тры дні мы пераехалі ў Чылі і ўжо адчулі "Дакар". Пясочніца суцэльная, велізарныя дзюны. З аднаго боку здавалася, што яны невялікія. Мы пад’ехалі да краю, а там спуск вертыкальны метраў 300 і невялікія сляды", - дзеліцца Васілеўскі.
Як быць вырашалі ўсёй камандай: выйшлі з машыны, паглядзелі ўніз, параіліся і нырнулі.
"Ну, а што? Назад усё роўна дарогі для нас няма. Мы прыехалі на іншы кантынент на гонку, а не на нейкую прагулку. У выніку першы спуск у нас атрымаўся. Прыйшлося ўвесь час падрульваць, каб машына не перавярнулася. Толькі хуткасць скідаеш – адчуванне, як быццам ужо задняя частка паднімаецца. Вось мы спусціліся, а ў салоне цішыня. Паўстала пытанне: уніз спусціліся, а як нам зараз падняцца наверх?” - з усмешкай успамінае пілот “МАЗ-СПОРТаўто".
"Пясочніца" на "Дакары" – справа звыклая: экіпаж "МАЗ-СПОРТаўто" (Аляксандр Васілеўскі, Валерый Казлоўскі і Антон Запарошчанка) на восьмым этапе ралі ў 2016 годзе ў Аргенціне
© Getty Images / Dean Mouhtaropoulos
Пяскі экіпажу Аляксандра ўдалося пераадолець. Праўда, з-за нявопытнасці гоншчыкі прыехалі на бівак фактычна да старту новага этапу ралі. Трохі прывялі сябе ў парадак і зноў у дарогу. Так прайшлі 14 дзён першага "Дакара": цяжкасці, невыносная спякота, недасыпанне, адрэналін, пяскі і фініш.
"Гэтыя пяскі мне запалі ў душу, я іх палюбіў. Калі з імі сябраваць, яны табе дапамогуць", - дзеліцца Васілеўскі.
Аляксандр Васілеўскі з настальгіяй успамінае пяскі "Дакара"
© Sputnik / Дмитрий Марков
Беларусы пасля першага "Дакара" набраліся вопыту і паступова сталі паляпшаць вынікі ў ралі-рэйдах. А ў 2013 годзе да каманды далучыўся Сяргей Вязовіч, які пасля стаў кіраўніком "МАЗ-СПОРТаўто".
Экіпажы "чырвоных зуброў" у 2013-м паехалі ў Дубай, каб навучыцца працаваць з пяскамі.
"Тыдзень трэніровак там вельмі дапамог камандзе. Нам чалавек патлумачыў, як трэба правільна грузавік капаць без рыдлёўкі, калі ты недзе засеў у пясках. Нам распавялі, што аўтамабіль ніколі ў жыцці не засядзе цалкам. Ён наперад ці назад трохі, але будзе нахілены, адпаведна, там і трэба капаць. Машына нахілілася, селі і паехалі", - распавядае пра трэнінг Васілеўскі.
Лік на секунды
Год ад года вынікі "МАЗ-СПОРТаўто" толькі раслі: і вось беларусы ўжо змагаюцца за п’едэстал, пацясніўшы лідара "КАМАЗ-МАЙСТАР". У 2013-м экіпаж Вязовіча стаў трэцім у "Шаўковым шляху". Затым прыйшлі ўзнагароды "Дакара". Вынік не з'явіўся на роўным месцы. Гэта вынік стараннай і карпатлівай работы ўсёй каманды "МАЗ-СПОРТаўто".
Аляксандр Васілеўскі, Валерый Казлоўскі і Антон Запарошчанка з каманды "МАЗ-СПОРТаўто" на 11-м этапе ралі "Дакар-2015" недалёка ад горада Сан-Мігель-дэ-Тукуман у Аргенціне
© Getty Images / Dean Mouhtaropoulos
Канструктары рэгулярна паляпшаюць гоначныя грузавікі. А кожны этап гонкі старанна аналізуюць, праглядаюць відэа, каб зразумець, дзе можна палепшыць вынік. Не апошнюю ролю іграе і поспех.
"Вельмі важна ўдача і шанцаванне. Вось я магу сказаць, што кожны год нейкія прыгоды здараюцца ў нашай камандзе. То камяні колы парэжуць, то машына зламаецца. А гэта страта часу. Калі раней у барацьбе за першую тройку месцаў адрыў складаў гадзіны, то зараз лік ідзе на секунды, як у ралі легкавых аўто", - кажа Васілеўскі.
Гонкі сняцца да гэтага часу
Год таму Васілеўскі завяршыў кар’еру гоншчыка. Вырашыў, што трэба даць дарогу маладым. Хоць прызнаецца – па ралі сумуе.
Аляксандр Васілеўскі – ужо не за рулём гоначнага "МАЗа", але па-ранейшаму трымае руку на пульсе...
© Sputnik / Дмитрий Марков
"Вельмі доўга я і пракручваў у сябе ў галаве, што рабіць. Было прынята рашэнне выйсці з-за руля і даць дарогу моладзі. Мне ўжо стала складаней пераносіць гэтыя гонкі, бяссонныя ночы. Зайшоў да начальніка каманды Вязовіча, пагутарыў з ім. Ён не хацеў мяне адпускаць, спытаў, можа ёсць нейкая крыўда на каго. А ў мяне з усімі адносіны цудоўныя. Проста вырашыў, што хопіць. Так я пакінуў каманду", - дадае ён.
Работу Васілеўскі працягнуў выпрабавальнікам серыйных грузавікоў на Мінскім аўтазаводзе. Там, адкуль сышоў у гонкі. Ён прызнаецца, яго рабяты з "МАЗ-СПОРТаўто" не забываюць: пастаянна тэлефануюць, раяцца.
© Sputnik / Дмитрий Марков
"Кажуць: "Іваныч, вось як тут зрабіць?" Я ім падказваю, яны прыслухоўваюцца. Вядома, прыемна. А я хвалююся за іх. Гонкі мне яшчэ, бывае, сняцца, а я яшчэ спадзяюся, што на палігоне мне дадуць праехаць на новым капотніку", - кажа з усмешкай Васілеўскі.
Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
