Дзве сякеры жалезнага веку знайшлі беларускія археолагі

Артэфактам, якія знайшлі на старажытным гарадзішчы, больш за 2,5 тысячы гадоў. Навошта сёння археолагі ратуюць помнік гісторыі, разбіраўся Sputnik.
Sputnik

Славяне родам з Палесся? Тэорыя можа пацвердзіцца
Старажытнае гарадзішча Обчын на поўдні Мінскай вобласці беларускія археолагі вывучаюць ужо больш за шэсць гадоў. Як распавёў кіраўнік палявых даследаванняў навуковы супрацоўнік аддзела археалогіі першабытнага грамадства Сяргей Ліневіч, у гэтым годзе вывучаецца сістэма ўмацаванняў гістарычнага помніка.

"Гэта гарадзішча мілаградскай культуры (VII-I стагоддзяў да нашай эры), якая датуецца жалезным векам. Гарадзішча трапляе ў зону будаўніцтва горна-абагачальнага камбіната (Нежынскі ГАК - Sputnik), таму мы праводзім на ім выратавальныя археалагічныя даследаванні", - распавёў навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі НАН.

Дзве жалезныя сякеры

Паводле яго слоў, у такіх выпадках гістарычныя помнікі даследуюцца цалкам, каб захаваць як мага большы масіў інфармацыі, таму што падчас будоўлі яго могуць разбурыць.

За мінулыя гады ўжо атрымалася вывучыць жылую частку гарадзішча, дзе былі размешчаны будынкі і агмені. "На сённяшні дзень мы даследуем абарончую сістэму гарадзішча - роў і вал. Мы спрабуем зразумець сістэму ўмацаванняў гэтага гарадзішча: ці была гэта сцяна ці проста частакол", - растлумачыў Сяргей Ліневіч.

Археалагічных артэфактаў у ходзе такіх даследаванняў, як правіла, знаходзяць не так шмат, як у жылой частцы гарадзішча. Часцей за ўсё трапляюцца фрагменты бітых гаршкоў, што на прафесійным слэнгу называецца керамікай.

"На сённяшні дзень у нас дзве ўнікальныя добрыя знаходкі - гэта жалезныя сякеры. Адна з іх сякера-кельт або ўтульчатая сякера. Другую сякеру літаральна ўчора знайшлі. Гэта правушная жалезная сякера. Папярэдне яна датуецца VI-V стагоддзямі да нашай эры", - удакладніў археолаг.

Дзве сякеры жалезнага веку знайшлі беларускія археолагі

Пакуль на тэрыторыі Беларусі ў арэале мілаградскай культуры былі выяўлены тры сякеры падобнага тыпу.

"У нас выйшаў чацвёрты, прычым ён быў выяўлены на вале гарадзішча ў спаленых драўляных канструкцыях", - распавёў Сяргей Ліневіч і дадаў, што сякера-кельт таксама знойдзена ў гэтым годзе. Праўда, такая прылада мае больш шырокую датыроўку, і яна можа даходзіць да мяжы эр летазлічэння.

Будавалі і ваявалі

Археолагі мяркуюць, што гарадзішча Обчын праіснавала, па папярэдняй ацэнцы, з V стагоддзя да нашай эры да II стагоддзя нашай эры. Радыёвугляродны аналіз дазволіць дакладней датаваць гарадзішча.

Дзве сякеры жалезнага веку знайшлі беларускія археолагі

Цікава, што правушныя сякеры гісторыкі першапачаткова класіфікавалі як працоўную прыладу скіфскага тыпу, якая была распаўсюджаны па межах арэола скіфскага свету.

"Яго маглі выкарыстоўваць як падчас узвядзення абарончых сістэм гарадзішча, так і, натуральна, падчас абароны", - адзначыў супрацоўнік Інстытута гісторыі.

Зараз знаходка з моцнымі слядамі карозіі, але рэстаўратары змогуць яе ачысціць і ўмацаваць, каб сякера больш не разбуралася.

Што такое мілаградская культура

Мілаградская археалагічная культура датуецца VII-I стагоддзямі да н. э. і была распаўсюджаная на Палессі, у цэнтральнай частцы Беларусі і ў Падняпроўі. Сваю назву атрымала ад вёскі Мілаград у Рэчыцкім раёне Гомельскай вобласці.

Амулет каменнага веку знайшлі археолагі на поўначы Беларусі

Часта носьбітаў дадзенай культуры атаясамліваюць з неўрамі, пра якіх пісаў Герадот. Частка даследчыкаў адносяць прадстаўнікоў мілаградскай культуры да балтаў, але частка навукоўцаў лічыць іх праславянамі.

Носьбіты гэтай культуры жылі ў двух тыпах паселішчаў: у неўмацаваных селішчах і гарадзішчах, абнесеных валамі. Для мілаградскай культуры таксама характэрны абрад крэмацыі памерлых. Паколькі на поўдні мілаградцы межавалі са скіфамі, то ў культуры адчувалі на сабе іх уплыў.