"Расіі трэба гэта жорстка спыняць": журналісты пра ціск на СМІ ў Латвіі

У Латвіі Першы Балтыйскі канал (ПБК), які займаўся рэтрансляцыяй расійскага Першага канала, канчаткова здаў пазіцыі і вяшчае на латышскай. Канал будзе паказваць серыялы і шоу на дзяржаўнай мове, а таксама перадачы, знятыя ў Латвіі. Тое, што раней лічылася Першым каналам, пераедзе на "іншую кнопку" і будзе называцца "PBK+".

Здаецца, гэта канец гісторыі з прад'яўленнем абвінавачання саўладальнікам кампаніі Baltijas mediju alianse, Алегу Соладаву і Маргусу Мерыма ў парушэнні рэжыму міжнародных санкцый. Мабыць, бізнесмены змаглі дамовіцца са спецслужбамі і праваахоўнымі органамі, каб іх пакінулі ў спакоі.

Улічваючы амаль два дзесяткі забароненых Латвіяй да трансляцыі расійскіх тэлеканалаў, пераход ПБК на дзяржаўную мову стане яшчэ адным цвіком у века труны рускага вяшчання ў краіне. Рускамоўныя перадачы на ​​дзяржТБ таксама "пераехалі" ў інтэрнэт. А калі паглядзець на барацьбу з расійскім ТБ у краінах Балтыі ў цэлым, то ўлады трох рэспублік яўна вядуць ў ліку.

Галоўны рэдактар ​​радыёстанцыі "Говорит Москва", вядучы праграмы "Своя правда" на НТБ Раман Бабаян добра дасведчаны аб сітуацыі з правамі рускамоўных жыхароў, у 90-я гады часта рабіў рэпартажы з Латвіі, апісваў, як людзей дзялілі на грамадзян і неграмадзян і асабіста ведае, якія з-за гэтага адбываліся сямейныя трагедыі.

Ён адзначае, што нават прыдумляць нічога не трэба - у свой час так дзейнічалі ЗША ў адносінах да СССР. І заўсёды, якія б ні былі інтэрв'ю савецкіх кіраўнікоў ці мерапрыемствы, на якіх яны прысутнічалі, амерыканцы пачыналі размову з пытанняў: а што ў вас адбываецца з правамі чалавека, а што ў вас з праваабаронцамі, а што ў вас з гэтым і іншым... ". Гэта называецца сістэмная праца. Нам неабходна пераняць гэтыя практыкі", - падкрэслівае журналіст.

"Што тычыцца ўзроўню расійскай дзяржавы, расійскай улады - мы ўвесь час абмяжоўваемся словамі асуджэння, а трэба жорстка спыняць гэтыя рэчы. Але пры гэтым перад тым, як прыняць рашэнне, трэба добра ўсё прадумваць. Калі прэзідэнт Ельцын у адказ на ўшчамленне рускамоўнага насельніцтва некалькі разоў прымаў рашэнні аб увядзенні эканамічных санкцый у той жа Латвіі, я памятаю, прыязджаў у Вентспілскі порт, праз які ішла транспарціроўка, у першую чаргу, расійскіх грузаў, і да мяне падыходзілі рускія рабочыя, якія казалі, што санкцыі ўдарылі менавіта па іх", - успамінае Бабаян.

Журналіст выдатна ведае і студыю Першага Балтыйскага канала ў Рызе, дзе таксама бываў і не асуджае яго ўладальнікаў за пераход на латышскую. "Яны проста не могуць супрацьстаяць сістэмнай рабоце, якая вядзецца з таго боку. Для таго, каб ёй супрацьстаяць, пачынаць гэта рабіць павінна, у першую чаргу, расайская дзяржава", - лічыць Раман Бабаян.

Вядучы праграмы "Место встречи на НТВ" Андрэй Норкін таксама абураны тым, што адбываецца ў краінах Балтыі, але гатовага рэцэпта, як дзейнічаць у гэтай сітуацыі ў яго няма.

Журналіст заявіў, што сам у эфіры выступае за больш жорсткія рашучыя крокі ў адносінах да краін Балтыі за парушэнне праў калег-журналістаў і за закрыццё расійскіх тэлеканалаў.

"Нават калі не паглыбляцца ў сітуацыю, цалкам відавочна, што ў шматлікіх былых саюзных рэспубліках і тых, хто ўжо трапіў у Еўропу і тых, хто як Украіна спрабуе пракрасціся туды з задняга ганка, гэта палітыка ашалелага нацыяналізму, што выклікае здзіўленне адсутнасць якой-небудзь рэакцыі ў самім Еўрасаюзе. Бо ў гэтых краінах людзей цалкам адкрыта дзеляць на два сарты, гэта палітыка не тое, што нацыяналістычная, яна папахвае адкрытым нацызмам, але ў Еўропе аддаюць перавагу гэта не заўважаць", - кажа вядучы праграмы "События. 25-й час" на тэлеканале ТБ-Цэнтр Аляксей Фралоў.

Ён адзначае, што зацятасць, з якой усё гэта робіцца, калі рускамоўных людзей пазбаўляюць доступу да інфармацыі на іх роднай мове, становіцца звыклай. І чым больш цвёрда ўлады балтыйскіх краін дзейнічаюць у гэтым кірунку, тым нармальней гэтая сітуацыя здаецца людзям і ўнутры краіны і звонку, лічыць журналіст.

"Як гэтаму супрацьдзейнічаць? Напэўна, таксама ж упарта даносіць да сусветнай супольнасці нашу пазіцыю і гэтую інфармацыю, што фактычна на нашых вачах адбываецца вялікае злачынства. Немагчыма ў сучасным свеце ўявіць, што людзей падзялілі на два сарты. Адны пазбаўлены праў, а іншыя паўнавартасныя грамадзяне. Гэта нікому не нагадвае нацызм? Еўропе, па-мойму, не", - заключае Аляксей Фралоў.

"Вядома, мы сочым за сітуацыяй і за ўсім, што адбываецца ў краінах Балтыі. Да прыкладу, 8 верасня ў Дзень міжнароднай салідарнасці журналістаў у Кансерваторыі мы ўзнагародзілі прэміяй "Солидарность" нашага калегу Старыкава з "Балтньюс", які таксама трапіў пад рэпрэсіі і нават знаходзіцца пад пагрозай турэмнага зняволення. Мы кожны раз фіксуем ўсё больш моцныя парушэнні праў журналістаў, расійскіх журналістаў у Прыбалтыцы, расійскіх СМІ ў Прыбалтыцы", - сказаў кіраўнік Саюза журналістаў Расіі Уладзімір Салаўёў.

Ён выказаў шкадаванне, што ў краінах Балтыі "ужо даўно забыліся аб асноватворных прынцыпах свабоды друку і свабоды распаўсюджвання інфармацыі", а ўсе звароты Саюза журналістаў Расіі ў міжнародныя журналісцкія і праваабарончыя арганізацыі не прыводзяць ні да якога выніку.

Афіцыйны прадстаўнік расійскага МЗС Марыя Захарава назвала забарону расіійскіх тэлеканалаў у Латвіі палітычным дэмаршам і спробай выкараніць рускамоўныя СМІ і любое іншадумства ў краіне.

Улады балтыйскіх краін неаднаразова чынілі перашкоды працы расійскіх СМІ. У МЗС Расіі заяўлялі аб відавочных прыкметах скаардынаванай лініі гэтых дзяржаў. Ціск на СМІ ў краінах Балтыі, адзначаюць у расійскім міністэрстве, "наглядна дэманструюць, чаго на практыцы каштуюць дэмагагічныя заявы аб прыхільнасці Вільнюса, Рыгі і Таліна прынцыпам дэмакратыі і свабоды слова".