Няма шляху назад: мігранты не збіраюцца з'яжджаць дадому

Тыя, хто застаўся ў крызісным цэнтры непадалёк ад КПП "Брузгі", працягваюць свой памежны побыт. Кожны дзень для іх падобны на папярэдні: з раніцы чарга за чаем, у абед - за сухпайком, увечар - за салдацкай кашай. Калі камусьці чагосьці не хапіла, узнікаюць дадатковыя чэргі - у аўтакраму, фудтрак з шаурмой і цыгарэтны кіёск.

Дзень за днём у мігрантаў звыклыя працэдуры: лазня, мыццё і цярплівае чаканне таго, калі Еўропа пагодзіцца іх прыняць. Тым, хто застаўся тут, на мяжы, зразумела адно: зваротнай дарогі ў Ірак для іх не існуе. Карэспандэнт Sputnik Станіслаў Лабаты пагутарыў з тымі, у каго да гэтага часу ёсць надзея патрапіць у Германію.

Сярод шматлікіх курдаў у крызісным цэнтры на мяжы ёсць сірыйцы. Джордж і Мухамед - інжынеры, Басіль - адвакат. Па іх словах, яны літаральна збеглі са сваёй краіны.

"Самы цяжкі этап нашага "падарожжа" ў Беларусь - гэта выезд з Сірыі. Беларускія халодныя лясы, польскія газ і вадамёты - глупства ў параўнанні з тым, што было на радзіме. Бюракратыя там жудасная. Вакол - хабары. Каб выехаць з краіны, трэба усюды заплаціць. Толькі каб выехаць з Сірыі, я выдаткаваў 3 тысячы долараў”, – расказвае Басіль.

Ён прызнаецца, што ў Сірыі з-за вайны ўжо даўно няма ніякай інфраструктуры, тэракты адбываюцца кожны дзень, у краіне дорага жыць з-за амерыканскіх санкцый, а зарабіць сабе на жыццё проста нерэальна.

"Мой горад Забадані цалкам знішчаны. Офісы, бізнесы, магазіны, дамы - нічога не засталося. І там няма чым займацца", - працягвае сірыец.

Яго сябар Джордж прызнаецца, што любіць сваю радзіму, але вайна, якую там развязаў Захад, прымусіла яго шукаць прытулак у Еўропе.

Мухамед - з Ідліба. Яго горад практычна сцёрты з зямлі і ў дадзены момант кантралюецца сірыйскай апазіцыяй. Сам Мухамед ужо 10 гадоў знаходзіцца ў статусе бежанца і бадзяецца па розных краінах у пошуках шчасця.

"Я гатовы працаваць па сваёй прафесіі нават у Беларусі, але асноўная праблема - я не ведаю рускай мовы. Для Еўропы ў мяне нейкі ўзровень англійскай, а асімілявацца там будзе прасцей. Усё залежыць ад таго, якую падтрымку беларускія ўлады гатовы прадаставіць нам, каб можна было "стартаваць" не з нуля", – тлумачыць мігрант.

Па словах суразмоўцаў, яны не разглядалі ідэю застацца жыць у Беларусі ці Расіі. Аднак вельмі ўдзячныя беларускаму народу - за падтрымку ў гэты няпросты для іх час.

"Мы вельмі ўдзячныя Беларусі, беларускаму народу і прэзідэнту Лукашэнку. Яго прамова вельмі абнадзеіла нас. Можа, насамрэч не ўсё так дрэнна, і мы трапім у Еўропу?" - разважае Мухамед.

Бежанец з іракскай Басры Ахмед падаваў хадайніцтвы аб прытулку з 2019 года. Спачатку ў Турцыі, затым у Ліване, пасля - у ААЭ і іншых краінах Персідскага заліва. І ўсюды адмова. Апошняя надзея - стаць бежанцам у ЕС.

Па ягоных словах, сітуацыя ў Іраку ўжо даўно выйшла з-пад кантролю. Паўсюль вайсковыя групоўкі, якія перашкаджаюць жыць звычайным грамадзянам.

"Дайшло да таго, што маім бацькам фармальна прыйшлося ад мяне адмовіцца, каб вайскоўцы іх не чапалі, паколькі нібыта я незаконна пакінуў краіну і прасіў усюды прытулку. З-за ўзброеных фарміраванняў у нашай краіне пакутуюць простыя людзі. Нядаўна была атака на палац прэм'ер- міністра Ірака: калі прэм'ер-міністар не можа забяспечыць сабе бяспеку, то як звычайныя жыхары могуць на яе разьлічваць? - рытарычна пытаецца суразмоўца.

Ахмед кажа, што ў Басры, нягледзячы на ​​багацце нафты і газу, людзі жывуць вельмі бедна. У Ірак, адзначае ён, у асноўным вяртаюцца тыя, хто жыве ў Эрбіле - сталіцы Курдыстана. Там, паводле яго слоў, узровень жыцця крыху лепшы, чым у іншых рэгіёнах.

Сярод мігрантаў ёсць і вайскоўцы, якія прызнаюцца, што не могуць вярнуцца ў Ірак па палітычных матывах.

"Я і мае сябры не можам вярнуцца ў Курдыстан. Мы ўзялі грошы ў Іраку і пакуль вымушаны застацца тут. Таму што ў нас палітычныя праблемы ў Іраку. Я - салдат, і там дрэннае жыццё нават для нас. Увесь час адны і тыя ж праблемы: няма грошай, няма вады, няма газу...” – адзначае Рашыд з Эрбіля.

Ён прызнаецца, што некаторыя яго знаёмыя, якія былі з ім спачатку ў лагеры на мяжы, а потым у цэнтры часовага знаходжання, вярнуліся дадому.

"Кажуць, што будуць спрабаваць неяк жыць. Яны не прадалі ўсю сваю маёмасць на радзіме, як многія з нас. Гэта ў нас ужо няма шляху дадому", - сумна канстатуе мігрант.

Хасан - футбаліст. Нейкі час выступаў за каманду з чэмпіянату Ірака, атрымліваў 400 долараў за месяц. Збіраў на машыну. Пяць гадоў таму вырашыў паехаць вучыцца ў беларускі БНТУ, каб быць бліжэй да Еўропы. Атрымаў дыплом і адправіўся на польскую мяжу. Што было далей, сказана і напісана ўжо не раз.

Пасля двух тыдняў бясконцага чакання ў лагістычным цэнтры ён прыняў рашэнне вярнуцца на радзіму. Там у яго маці і тата, а яшчэ сябры і футбол. Самалёт - у першых чыслах снежня.

"Праблема ў Іраку - школа, універсітэт, шпіталь", - на добрай рускай кажа Хасан. І дадае: "З усім гэтым там вельмі-вельмі дрэнна. Працы ў Іраку не сказаць каб шмат, але яна ёсць. Я хацеў у Германію, таму што там можна атрымаць добрую адукацыю. У мяне ёсць беларуская (адукацыя – Sputnik), але яе недастаткова. Тут можна было б застацца і гуляць у футбол. Але ў мяне ўжо скончылася віза. Калі-небудзь сюды зноў прыеду і, вядома, буду яшчэ раз спрабаваць патрапіць у Еўропу".