МІНСК, 19 сне – Sputnik. Літва можа не спыняць транзіт прадукцыі "Беларуськалія", пакуль не ўведзены еўрапейскія санкцыі ў дачыненні да гэтага прадпрыемства, заявіў дэпутат літоўскага сейма Гінтаўтас Палуцкас.
Еўрапейскія санкцыі супраць "Беларуськалія" не распаўсюджваюцца на асноўныя віды калійных удабрэнняў і кантракты, заключаныя да 25 чэрвеня 2021 года. Аднак на фоне ўводу санкцый ЗША ў Літве разгарэўся скандал: "Літоўскія чыгункі" працягнулі транзіт беларускай прадукцыі праз тэрыторыю Літвы, за які была атрымана перадаплата.
На думку Гінтаўтаса Палуцкаса, удабрэнні можна правозіць, пакуль еўрапейскія санкцыі не пачалі дзейнічаць.
"Калі зараз, пасля ўсіх гэтых высвятленняў, (урад) узяў б і сказаў: "Глядзіце, усё ў парадку, мы ўсё ўзважылі, але крыху перагнулі палку, і ўдабрэнні будуць вазіць да таго часу, пакуль не будзе еўрапейскіх санкцый, пакуль гэта праўда не стане непазбежна" - я б нават сказаў, што гэтыя разумныя паводзіны. Таму што сапраўды няма сэнсу мучыць сябе і сваё грамадства, асабліва калі гэтыя санкцыі вельмі лёгка абысці", - сказаў Палуцкас у эфіры "Навінавага радыё".
Дэпутат таксама лічыць, што забараняць транзіт і ўвесь імпарт тавараў і паслуг з Беларусі - "цалкам неадэкватны адказ".
Санкцыі...
У канцы чэрвеня Еўрасаюз увёў сектаральныя санкцыі ў дачыненні да Беларусі, якія прадугледжваюць, у тым ліку, забарону на гандаль і транзіт асобных відаў калійных удабрэнняў. Пры гэтым еўрапейскія санкцыі не распаўсюджваюцца на асноўныя віды калійных удабрэнняў і кантракты, заключаныя да 25 чэрвеня 2021 года.
Потым 9 жніўня ЗША аб'явілі аб увядзенні санкцый у дачыненні да "Беларуськалія", якія ўступаюць у дзеянне 8 снежня. Меркавалася, што гэта стане прычынай спынення пастаўкі беларускіх калійных удабрэнняў праз балтыйскія парты, у тым ліку праз Клайпеду, якая была асноўным перавалачным портам для "Беларуськалія".
Нарэшце, 2 снежня Мінфін ЗША ўнёс у санкцыйны спісак "Беларускую калійную кампанію" (БКК, трэйдар "Беларуськалія") і яе даччынае прадпрыемства ТАА "Аграрозквіт". Ліцэнзія OFAC на ажыццяўленне здзелак з гэтымі кампаніямі дзейнічае да 1 красавіка 2022 года. Таксама ў гэты дзень аб увядзенні санкцый у дачыненні да "Беларуськалія" аб'явіла Вялікабрытанія.
...і іх наступствы
Беларускія калійныя ўдабрэнні па чыгунцы дастаўляюцца ў марскі порт Клайпеды для пагрузкі на судны і дастаўкі заказчыкам.
"Літоўскія чыгункі" раней заяўлялі, што эфект ад сектаральных санкцый Еўрасаюза супраць Беларусі будзе значны і закране 20% усяго аб'ёму перавезеных удабрэнняў і паўмільёна тон нафтапрадуктаў.
Гендырэктар Літоўскай чыгункі Мантас Бартушка заяўляў, што цяпер выручка групы ад беларускіх грузаў складае каля 100 мільёнаў еўра ў год.
Раней міністр камунікацый і транспарту Літвы Марус Скуодыс заявіў, што экспарт беларускіх калійных удабрэнняў праз балтыйскую краіну будзе спынены ў снежні бягучага года. Таксама ён выказаў меркаванне, што ў рамках падрыхтоўкі да поўнага яго спынення прадпрыемствы ў бліжэйшы час пачнуць паступова скарачаць аб'ём транзіту экспарту ўдабрэнняў.
Пры гэтым у Беларусі ёсць альтэрнатыва: у лютым 2021 года Расія і Беларусь падпісалі пагадненне аб экспарце беларускіх нафтапрадуктаў праз парты РФ. Дакумент прадугледжвае перавалку прадпрыемствамі Беларусі больш за 9,8 мільёна тон грузаў у марскіх партах РФ на Балтыцы ў 2021-2023 гадах. Размова ідзе аб такіх грузах, як мазут, бензін і масла. Улады Мурманскай вобласці заявілі, што гатовы прапанаваць "максімальна выгадныя" ўмовы для транзіту калійных удабрэнняў з Беларусі.
Чытайце таксама:
Прэм'ер Беларусі аб калійным транзіце, грузавым флоце і агульным рынку газу з РФ
Улады Ленвобласці супраць будаўніцтва беларускага тэрмінала ў Прыморску
Экспарт беларускіх удабрэнняў праз Літву спыніцца ў снежні - Мінтранс краіны
МЗС Літвы: экспарт беларускіх калійных удабрэнняў можа быць спынены
Субоцін распавёў, куды могуць перанакіраваць экспарт калійных удабрэнняў