ГРОДНА, 11 сак - Sputnik, Іна Грышук. У беларускіх перавозчыкаў, чые машыны аказаліся на тэрыторыі Украіны і не паспелі пакінуць краіну да 24 лютага, пачалі адбіраць фуры разам з таварам.
Уладальнікі транспарту называюць гэта рабаваннем і рэкетам - машыны адбіраюць людзі ў цывільным і са зброяй, ніхто ніякіх дакументаў не дае. Аб тым, як раптоўна пазбавіліся машын і тавару, расказалі беларускія перавозчыкі.
Страціў 100 тысяч еўра
"У думках я ўжо развітаўся і з машынамі, і з грузам. Фуры, якія апынуліся на тэрыторыі Украіны, зараз забіраюць украінцы. Спачатку забіралі машыны на расійскіх нумарах, цяпер узяліся і за беларускія", - распавядае Вадзім - уладальнік транспартнай фірмы з Мінска.
Цяпер на тэрыторыі Украіны ў яго знаходзіцца дзве фуры з грузам недалёка ад румынскай мяжы. Адна - недалёка ад мытнага пункта пропуску "Дзякава", другая - каля горада Чарнаўцы. Па словах Вадзіма, абедзве машыны везлі беларускі груз у Румынію. На Украіну заехалі 22 лютага, 24 лютага прыехалі на румынскую мяжу, але там была вялікая чарга. Неўзабаве ўкраінцы перакапалі траншэяй дарогу і закрылі шлях выезду з краіны.
Першыя часы кіроўцы знаходзіліся ў машынах, чакалі, калі вырашыцца іх лёс. У мінулую суботу кіроўцу фуры, якая знаходзілася ў Дзякаве, сказалі выйсці з машыны і аддаць мытні дакументы на яе.
"Абедзве машыны везлі кабель з Беларусі. Цана дзвюх машын - прыкладна 70-80 тысяч еўра, цана грузу прыкладна 30 тысяч еўра. Цяпер мне могуць выставіць штраф за страту грузу, знаёмыя ўжо сутыкаліся з падобнай сітуацыяй", - дадаў субяседнік.
Спачатку канфіскоўвалі расійскія фуры і тавары
“У Чарнаўцах кіроўца яшчэ знаходзіцца ў машыне, але сказаў, што яе забяруць дакладна. Паводле яго слоў, спачатку ўкраінцы забіралі фуры на расійскіх нумарах і расійскія грузы, цяпер узяліся за беларускія. Там знаходзяцца супрацоўнікі СБУ і людзі ў форме без апазнавальных знакаў са зброяй ", - адзначыў Вадзім.
Паводле яго слоў, вадзіцелю, у якога ўжо забралі машыну, ніякіх дакументаў аб адабранні не далі. Зараз у фірмы няма ніякіх папер, якія тлумачаць, куды, каму і навошта забралі вялікагруз і тавары ў ім.
Калегі ўладальніка фірмы, у якіх у Беларусі знаходзіцца філіял расійскай фірмы, расказвалі, што іх вадзіцеляў ва Украіне проста спынялі на дарозе, прасілі пакінуць фуры. З машын будавалі барыкады. У кагосьці проста везлі фуру, не тлумачачы, куды і навошта.
Дзесяць дзён у заложніках
Уладальнік транспартнай фірмы з Гродна Аляксандр пазбавіўся фуры, якая амаль два тыдні не магла выехаць з Украіны ў Польшчу ў пункце пропуску "Ягадзін". Сваю шкоду ён ацаніў у 70 тысяч еўра, з іх - прыкладна 25 тысяч еўра - кошт грузу.
"Мы везлі груз з Украіны ў Літву. 24 лютага вадзіцель пад'язджаў да пункта пропуску Даманава на беларуска-ўкраінскай мяжы, але машыны ў той бок не пускалі, ён паехаў на Ягадзін. Фуры дазволілі заехаць на тэрыторыю пункта пропуску, але з тэрыторыі Украіны не выпускалі", - распавёў Аляксандр.
Разам з машынай гродзенца ў заложніках аказалася яшчэ 25 фур. Усе стаялі на стаянцы ля мяжы да 7 сакавіка. Па словах кіроўцаў, яны падыходзілі да памежнікаў, пыталіся, ці могуць яны з'ехаць. Тыя казалі, што не. Але пры гэтым сцвярджалі, што самі кіроўцы не затрыманыя. Мужчыны таксама ўзгадваюць, што цягам гэтых дзён да машын прыходзілі нейкія людзі, фатаграфавалі фуры. У іх склалася ўражанне, што вялікагрузы жадаюць камусьці прадаць.
"Увечары 7 сакавіка кіроўцаў папрасілі сабраць рэчы, пакінуць машыны, пакінуць ключы і дакументы. Тут жа прыйшлі іншыя кіроўцы, украінцы, і з'ехалі на іх. Па сістэме навігацыі кіроўцы адсачылі, што фуры раз'ехаліся па розных кутках Кіеўскай і Валынскай абласцей. Гэта таксама выклікала падазрэнні. Калі б іх забіралі на патрэбы дзяржавы, напэўна, пагналі б у адзін пункт", - адзначыў Аляксандр.
Напісалі заяву ў міліцыю
Вядома, што ўжо 8 сакавіка вадзіцелі, якія захраслі ва ўкраінскім пункце пропуску "Ягадзін", вярнуліся ў Беларусь. Там былі фуры з Брэсцкай, Гродзенскай, Мінскай, Гомельскай абласцей. Уладальнікі транспарта напісалі заявы ў міліцыю. Ім паабяцалі, што ўсе выпадкі могуць аб'яднаць у адну крымінальную справу.
Уладальнікі транспарту кажуць, што канфіскацыя фур была больш падобная на рэкет. Кіроўцам ніхто нічога не тлумачыў, дакументаў, што машыны забіраюць у карысць дзяржавы ці з нейкай іншай мэтай, ніхто не даваў.
"Хтосьці з украінцаў проста скарыстаўся сітуацыяй і вырашыў забраць машыны і груз, каб потым прадаць. Там такая блытаніна, ніхто потым не знойдзе канцоў. А ўкраінскія памежнікі і мытнікі з пункта пропуску таксама могуць быць у долі, у іх у норме даваць хабары . У іх гэта ніхто не хавае. Напрыклад, украінцам старэйшым за 18 гадоў выязджаць з Украіны нельга, але калі даць памежніку 5 тысяч долараў, то яны прапусцяць. У іх там зараз бардак", – распавёў адзін з кіроўцаў, у якога таксама адабралі фуру ў Украіне.
БАМАП: гэта прававое бязмежжа
"Гэта называецца не адабранне, а рабаванне. Забіраюць машыны разам з грузамі, не даюць ніякіх дакументаў аб канфіскацыі, якія прадугледжаны заканадаўствам Украіны. Вадзіцеляў адпраўляюць дадому, дзякуй Богу, што не чапаюць, пакідаюць у жывых. Па вяртанні вадзіцеляў у Рэспубліку Беларусь кіраўнікі прадпрыемстваў робяць заявы ў праваахоўныя органы па факце незаконнага канфіскацыі транспарту", - паведаміў Sputnik генеральны дырэктар Асацыяцыі "БАМАП" Аляксандр Карпук.
Таксама ён удакладніў, што асацыяцыя з дапамогай беларускага МЗС звярталася, напрыклад, да румынскіх уладаў з просьбай, каб тыя паўплывалі на калег ва Украіне па тых грузах, якія едуць у Румынію, знаходзяцца ў беларускіх фурах і затрыманы ва Украіне. Рэакцыі з румынскага боку не было.
"Сітуацыя далёкая ад прававой. Паўплываць на ўкраінскі бок мы ніяк не можам. Там ідзе прававое бязмежжа. Транспартныя сродкі адбіраюцца без суда і следства і прадастаўлення якіх-небудзь дакументаў", - дадаў Карпук.
Суразмоўца Sputnik таксама падкрэсліў, што на тэрыторыі Беларусі ўкраінскія перавозчыкі не падвяргаюцца якой-небудзь дыскрымінацыі, яны могуць бяспечна перамяшчацца па беларускіх дарогах і бяспечна перасякаць мяжу. У першыя дні ваеннай спецаперацыі ва Украіне на многіх пунктах пропуску на граніцы Беларусі з ЕС вадзіцелі без чаргі прапусцілі ў Еўропу фуры на ўкраінскіх нумарах.
Цяпер на тэрыторыі Украіны працягваюць знаходзіцца беларускія фуры і вадзіцелі. Па словах перавозчыкаў, больш за ўсё іх трывожыць лёс 13 кіроўцаў, якія затрымаліся ў горадзе Малін Жытомірскай вобласці. Вядома, што ў іх у першыя дні ваенных дзеянняў узброеныя людзі забралі машыны з грузам, саміх мужчын утрымліваюць і не адпускаю ў Беларусь.
>>> Самая актуальная інфармацыя аб перамовах Расіі і Украіны - у Telegram-канале Sputnik Беларусь
Таксама на Sputnik:
Еўропа - небяспечны кірунак: пра што кажуць кіроўцы ў чарзе на мяжы
На веласіпедах з клункамі: беларусы перадаюць дапамогу родным ва Украіну - відэа