Шкляная настальгія: у Мінску выстаўлена мастацкае шкло 1910–1960-х

Больш за 70 экспанатаў, вырабаў беларускіх шкляных заводаў перыяду 1910-1960 гадоў прадстаўлены на выставе "Асцярожна, посуд!" у Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі. Выстава ўнікальная тым, што выклікае настальгію.

Па залах, дзе выстаўлена савецкае шкло з сервантаў, карэспандэнтаў Sputnik правяла навуковы супрацоўнік Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі, куратар выставы, захавальнік калекцыі шкла і прадметаў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва Марыя Шугалей.

Паводле яе слоў, выстава не зусім звычайная, бо яна не расказвае ні пра мастакоў, ні пра творы, ні пра вытворчасць шкла, як гэта заўсёды бывае на такіх выставах.

"У нас была іншая мэта. Мы хацелі, каб наша выстава выклікала пачуццё настальгіі па дзяцінстве, па юнацтве, па бацьках, дзядулях і бабулях", - сказала Марыя Шугалей.

Расказваючы аб творчай задуме, куратар экспазіцыі адзначыла: "У пасляваенныя 50-60-я гады шкло і хрусталь былі раскошай. Такі посуд бераглі, вылучалі яму галоўнае месца ў доме, у галоўным пакоі. Шкло стаяла ў буфеце, у серванце. Такія рэчы дарылі на юбілеі, вяселлі, хрустальнымі вазамі ўзнагароджвалі лепшых работнікаў, юбіляраў. Таму іх бераглі і перадавалі ў спадчыну", - расказала яна.

Па словах Марыі Шугалей, ёсць людзі, у якіх захаваўся той самы буфет, дзе стаяў хрустальны або шкляны сервіз.

"Нам заўсёды вельмі прыемна атрымліваць водгукі ад нашай працы, ад нашых выставак, але на гэтай выставе ад нашых наведвальнікаў нам хацелася б пачуць словы "ў маёй бабулі быў такі ж", - кажа куратар выставы, паказваючы на ​​адзін з сервізаў.

Адказваючы на ​​пытанне аб тым, як збіралася гэтая выстава, мастацтвазнаўца паведаміла, што частку яе перадалі заводы-вытворцы са сваіх калекцый, частку прынеслі людзі – нехта падарыў, у кагосьці музей выкупіў шкло.

У першай частцы залы ёсць некалькі вітрын з даваенным шклом, вырабленым Барысаўскім хрустальным заводам і заводам "Нёман". Па словах мастацтвазнаўцы, мода на шкло, як і любая мода, цыклічная. Прыклад таму – даваенныя мініяцюрныя ромбападобныя кантаваныя чарачкі. Па словах куратара выставы, такія чаркі зноў у модзе, іх пачалі вырабляць.

Яшчэ адна вітрына прыцягвае ўвагу: на ёй прадстаўлены вырабы, якія ў тыя гады выпускаліся выключна для жанчын. Гэта флаконы для духоў, вазачкі для пацерак. Як правіла, гэта былі падарункавыя наборы.

На выставе ёсць і самы "стойкі" экспанат – фруктоўніцы на тонкай высокай ножцы. "Такія зялёныя фруктоўніцы ў многіх захаваліся, наведвальнікі выставы часцей за ўсё іх пазнаюць", - сказала яна.

Усяго на выставе каля 70 экспанатаў – гэта і набор для віна (1962), у якім графін выкананы ў выглядзе жаночай постаці, і пампезны сіні графін з пазалотай, выпушчаны да 40-годдзя БССР, і лёгкія, празрыстыя наборы для лікёру, віна.

Каб дадаць яшчэ больш атмасферы мінулай эпохі, куратары выставы прадставілі чорна-белыя настальгічныя фатаграфіі.

Выстава працягнецца да 23 ліпеня 2023 года. Потым шкляныя экспанаты вярнуцца ў сховішча – "кожны ў сваю хатку", як кажуць музейшчыкі.