"Перастаць баяцца": дзеці Данбаса прыехалі на аздараўленне ў Беларусь

Параалімпіец Аляксей Талай і яго фонд не першы год дапамагаюць Данбасу. Неаднаразова ў рэгіён ездзіў і ён сам. У 2021 годзе матывацыйны спікер расказаў аб убачаным прэзідэнту Беларусі Аляксандру Лукашэнке і папрасіў яго дапамагчы дзецям адтуль. Беларускі лідар ідэю падтрымаў.

Дапамога таксама была аказана і на ўзроўні Саюзнай дзяржавы. Дзякуючы гэтай ініцыятыве адпачылі і аздаравіліся ў рэспубліцы больш за тры тысячы дзяцей. Паездка ў Беларусь для рабят з Данбаса – гэта сапраўднае свята, магчымасць пабыць у мірнай краіне, паправіць здароўе і абзавесціся новымі сябрамі. У панядзелак чарговая група з ЛНР прыехала ў рэспубліку.

Sputnik сустрэў гасцей і даведаўся, пра што думаюць дзеці, якія выраслі падчас ваеннага канфлікту.

Дзякуючы фонду Талая і падтрымцы прэзідэнта Беларусі дапамога рэгіёну стала агульнанацыянальным праектам. Больш за тры тысячы дзяцей ужо пабывалі ў рэспубліцы, у кожнага свая гісторыя і няпросты лёс. Многія рабяты маюць прыроджаную або набытую інваліднасць – вынік тэрору ўкраінскіх нацыяналістаў, які працягваецца ўжо на працягу дзевяці гадоў.

Паездка для дзяцей – магчымасць не толькі атрымаць рэабілітацыю і паправіць здароўе, але і яшчэ адпачыць ад рэгулярных абстрэлаў, выбухаў і небяспек, якія падсцерагаюць кожную хвіліну.

У панядзелак у 18:59 на пероне мінскага вакзала было шматлюдна – 48 дзяцей з суправаджаючымі выйшлі з цягніка Адлер-Мінск. На пероне іх сустракалі Талай і валанцёры.

Шлях дзецям прыйшлося пераадолець няблізкі: спачатку на аўтобусах яны ехалі да Растова-на-Доне, а адтуль – цягніком у Мінск.

Але, як прызнаюцца яны, у дарозе не сумавалі, адсыпаліся, размаўлялі з правадніцамі, цікавіліся Беларуссю, яе культурай.

Амаль усе дзеці, хто прыехаў, родам з прыфрантавых гарадоў Луганскай народнай рэспублікі – Лісічанска і Севераданецка. Расійскія вайскоўцы вызвалілі іх падчас спецыяльнай ваеннай аперацыі летам мінулага года. Тым не менш, УСУ абстрэльваюць іх да гэтага часу, сітуацыя ў гарадах няпростая. Як перанесці дзіцячай псіхіцы тое, што адбываецца, – незразумела.

Севераданецк нацыяналісты ператварылі ў магутны ўмацраён. Агнявыя кропкі яны займалі прама ў жылых дзевяціпавярховых дамах, а мясцовасць была замініравана. Падобная сітуацыя склалася і ў Лісічанску, хаця горад і пацярпеў крыху менш.

Пасля таго, як УСУ страцілі кантроль над гарадамі, яны працягнулі і працягваюць абстрэльваць Лісічанск і Севераданецк. У такім становішчы растуць дзеці і ідзе жыццё. Ці трэба казаць аб тым, што значыць для рабят прыехаць у Беларусь.

Талай адзначыў, што дзеці, якія прыехалі ў Беларусь, – толькі першая восеньская група з "цяжкіх" рэгіёнаў Данбаса.

"Будуць і іншыя, зусім хутка мы будзем сустракаць тут і дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі. Бо ім патрэбна рэабілітацыя: нехта з іх нарадзіўся з цяжкай формай ДЦП, нехта набыў калецтва ў сувязі з гэтай вайной. Нашы спецыялісты гатовы ўключыцца ў гэтую працу і дапамагчы з лячэннем і аздараўленнем дзяцей", - сказаў ён.

Паводле слоў паралімпійца, яго фонд кожны дзень атрымлівае паведамленні аб дапамозе, на іх рэагуюць па меры сіл і магчымасцей. Вынік гэтай працы ў тым ліку – прыезд хлопчыкаў і дзяўчынак у панядзелак.

"Мы рады вітаць дзяцей з Луганскай народнай рэспублікі – гэта цяжкія месцы, якія абстрэльваюцца. Мы пашыраем сферы супрацоўніцтва, сёння ўся Беларусь удзельнічае ў дапамозе рэгіёну, дзецям з рэабілітацыяй і адпачынкам", - дадаў Талай.

На гэтым яго фонд не спыняецца, дзесяткі тон грузаў збіраюцца па ўсёй краіне і адпраўляюцца на Данбас.

"Мы рады таму, што з пярвічнай арганізацыяй БСЖ запусцілі дабрачынна-асветніцкі праект "Эстафета дабра". У рамках яго жанчыны і мужчыны, цэлыя сем’і нясуць свае падарункі дзецям Данбаса. Фонд ужо недзе перапоўнены, не хапае месца – гэта такія радасныя цяжкасці, з якімі мы спраўляемся", - падкрэсліў Талай.

Міраслава родам з Севераданецка прыехала ў Беларусь у складзе групы. Яна прызналася, што ўпершыню бачыць, каб так некага сустракалі.

"Гэта вельмі прыемна і нечакана. Мы засаромеліся і ўсё чырванеем тут", - сказала яна.

Дзяўчына адзначыла, што нягледзячы на ​​доўгую дарогу, час праляцеў хутка: дзеці спявалі песні, размаўлялі з суправаджаючымі, распытвалі пра Беларусь.

"Вельмі нам усім цікава. Далей, думаю, будзе толькі лепш. Цікавыя ў вас і шыльды на беларускай мове, мы чыталі і ўсё разумелі, дзіўна", - падкрэсліла Міраслава.

Асабліва дзяўчыне цікава, як наладжана адукацыя ў Беларусі, яна зараз вучыцца ў 11-м класе і зусім хутка ёй трэба паступаць у ВНУ, хоць атрымліваць веды ў Севераданецку цяжка.

"У нас праводзяцца кансультацыі – урокі па 25-30 хвілін. У асноўным гэта руская мова, матэматыка, а такія прадметы, як літаратура, мы прапускаем, на жаль. Вельмі цікава, як праходзіць у вашых школах. Напрыклад, у нас пяцібальная сістэма, а ў вас дзесяцібальная. Вельмі засумавалі па нармальным жыцці і вучобе, калі ёсць пераменкі і ты абмяркоўваеш нешта. Гэта было вельмі класна, але даўно. У школе стараемся праводзіць як можна больш часу, размаўляць з настаўнікамі", - дзеліцца Міраслава.

Паступаць дзяўчына збіраецца на юрыдычны факультэт. "Пакуль што не выбрала горад, можа быць і да вас прыеду", - разважае яна.

Абстаноўка ў Севераданецку няпростая, прызнаецца Міраслава, перыядычна "прылятае", сувязі няма, інтэрнэту няма, ёсць газ і вада.

"Святло адключаюць, калі ідзе дождж, бо з рамонтамі зараз цяжка. Адбудоўваюць горад, ён паступова зменьваецца. Вялікі кантраст з тым, калі толькі вызвалілі Лісічанск, і што ўжо зроблена, шмат чаго рамантуюць. Аб’ём работ вялікі, яшчэ шмат чаго трэба зрабіць", - распавядае Міраслава.

Наталля Рыжанкова жыве ў Данецку, у Беларусь прыехала з 14-гадовым сынам Мікітам. Дапамаглі ёй у арганізацыі паездкі валанцёры з данецкай грамадскай арганізацыі "Дельфины" – даўнія сябры фонду Талая. Пра сябе жанчына расказвае сціпла, нягледзячы на ​​інваліднасць сына, сябе не вылучае і прызнаецца, што там цяжка ўсім.

"Жывем у Данецку ў адносна ціхім раёне. Дзіця ў мяне асаблівае, але ў горадзе цяжка ўсім: і шматдзетным, і тым, у каго маленькія дзеці. Мы ўсе ў роўных умовах. Прыстасоўваемся, ваду назапашваем, гэта ўжо звычка, якая трывала ўкараняецца. Нават калі знаходжуся ў Расіі, стаўлю баклажку з вадой на ўсялякі выпадак", - адзначыла яна.

Жанчына спадзяецца, што за час рэабілітацыі ў Астрашыцкім гарадку яе сыну здолеюць дапамагчы аднавіцца.

Каця і Ліза вучацца ў сёмым класе Лісічанска, размаўляюць амаль сінхронна, нібы сёстры-блізняты, аказваецца, яны лепшыя сяброўкі.

Дзяўчынкі прызналіся, што вельмі хацелі пабываць у Беларусі і нарэшце іх мара здзейснілася.

"Хочацца адпачыць і ўражанняў класных набрацца, у Лісічанску ў нас дрэнна – цяжка вельмі, асабліва не хапае вады, яе даводзіцца насіць. Яшчэ абстрэльваюць кожны дзень", - наперабой расказваюць сямікласніцы.

Аб "прылётах" дзеці кажуць зусім спакойна, як аб частцы свайго паўсядзённага жыцця, хоць і "бывае страшна".

Хлопчык Рома таксама з Лісічанска, у Беларусі спадзяецца адпачыць, пагуляць на свежым паветры, бо ў сябе ў горадзе ён амаль увесь час знаходзіўся дома. "Калі ідуць абстрэлы, выйсці з дому страшна, бо прыляцець можа ў любы момант", - дадае ён і спяшаецца далучыцца да групы, якая садзіцца ў аўтобус. Наперадзе –Наваполацк і маса новых уражанняў.

Для дзяцей ужо распланавана праграма знаходжання, арганізатары не выпусцілі з-пад увагі і адукацыйны аспект. Вучыцца дзеці Данбаса будуць у сярэдняй школе №7 Наваполацка, жыць – у інтэрнаце завода "Палімір". У рэспубліцы ў іх насычаная праграма: запланавана катанне на конях, наведванне басейна, экскурсіі, у тым ліку ў Сафійскі сабор у Полацку і ​​на вытворчасць прадпрыемства "Нафтан".

Але галоўнае для рабят гэта тое, што яны нарэшце змогуць адпачыць у цішыні.