Прама цяпер, калі вы чытаеце гэты артыкул, у Маскве падыходзяць да канца здымкі мастацкага фільма "Як мы захочам". Гэты працэс цікавы тым, што кіруе ім ураджэнец Магілёва Уладзімір Казлоў — вядомы пісьменнік, неаднаразовы намінант і лаўрэат літаратурных прэмій.
Ужо некалькі гадоў Казлоў паралельна з напісаннем кніг сам здымае фільмы па сваіх сцэнарах. Робіць гэта без грошай, фактычна на адным энтузіязме, з непрафесійнымі акцёрамі. Чацвёрты па ліку фільм Казлова "Анамія" ў мінулым годзе быў уганараваны спецыяльнай згадкі журы Варшаўскага кінафестывалю.
Свой чарговы фільм Уладзімір Казлоў здымае ў Маскве і, як высветлілася, робіць гэта фактычна ў канспіратыўных умовах, выкарыстоўваючы тактыку "партызанскага" кінематографа. Перасоўная здымачная пляцоўка вандруе па сталіцы Расіі — ад прамысловых зон да самага цэнтра.
Карэспандэнт Sputnik Леў Рыжкоў пабываў на здымках фільма і нават зняўся ў невялікай ролі.
Як гэта выглядае?
З андэграундным рэжысёрам і яго камандай сустракаюся ў знакамітым кнігарні "Фаланстэр", дзе будзе знятая адна з сцэн будучага фільма. З "прасунутай" кнігарняй у Казлова сяброўства. Ён, як пісьменнік, чытае тут лекцыі аб сібірскім панку і вобразе гопнікаў у масавай культуры (дарэчы, дэбютная кніга Казлова называлася "Гопнікі" і нядаўна перавыдадзеная з ілюстрацыямі — Sputnik). А крама ў адказ прадастаўляе памяшканне для здымак.
У краме, якая славіцца інтэлектуальным асартыментам літаратуры, шмат пакупнікоў, якія ні сном, ні духам не падазраюць, што зараз тут будзе здымацца фільм.
Уваходзіць здымачная група. Наперадзе — дзве дзяўчыны, бландынка і брунэтка. Абедзвюх клічуць Кацямі. Бландынка — лінейны прадзюсар Кацярына Шавлак. Брунэтка — актрыса, выканаўца галоўнай ролі Кацярына Абразцова.
Следам з'яўляюцца два маладых чалавека — Антон і Антон. Антон Каракін — гукааператар, а барадач з подкручанымі ўверх вусамі, як у Чапаева або ў Сальвадора Далі, — галоўны аператар карціны Антон Чарэшнеў.
Следам улятае і самы галоўны на пляцоўцы — рэжысёр і аўтар сцэнарыя Уладзімір Казлоў. На момант нашай сустрэчы здымкі ішлі ўсяго другі дзень, але выгляд ва Уладзіміра — да крайнасці засяроджаны. Такі бывае ў людзей, якія думаюць прыкладна аб тысячы розных рэчаў адначасова і ў жудаснай спешцы. Ну так, "партызанскі" кінематограф — справа нялёгкая і клапатлівая.
Антону раскладваюць наўтбук. Праз яго гукааператар ацэньвае гук, які запісваюць з маленькіх мікрафонаў-"петляў". Прадзюсар Каця бярэ "хлапушку", на якой напісана назва фільма, нумары сцэн і дубляў. Пляскаць ёю трэба, каб пры мантажы сумясціць відэа і гук, калі вы не ведалі. Камера Антона-аператара, як і прынята ў "партызанаў", — выліты фотаапарат. Але на самой справе гэта "марк" — камера, якая дае найбольш выразную выяву.
Актрыса Каця сядзіць на нізкім падаконніку кнігарні, глядзіць у падлогу. Пастава вельмі нагадвае замкнутага на сабе падлетка-сірату. "Яна не заўсёды такая. Проста зараз у вобраз увайшла", — тлумачыць прадзюсар Каця.
Што гэта вы там здымаеце?
Раней Уладзімір Казлоў здымаў мастацкія фільмы ў Чэлябінску, Тальяці, Самары, Калінінградзе. Здымкі ў Маскве праходзяць у першы раз.
"Даўно хацеў зняць фільм пра Маскву. Мне хацелася паказаць нейкую сваю Маскву. Тую, якая мне здаецца сапраўднай. І месца, дзе мы знаходзімся, — гэта і ёсць сапраўдная Масква. Цэнтр, Цвярская, крама "Фаланстэр". І прамзоны ў метро "Савелаўская", дзе мы знялі шмат сцэн — гэта таксама сапраўдная Масква, вельмі рэзка адрозная ад той, што ў цэнтры", — тлумачыць Уладзімір.
У працэсе "партызанскіх" здымак кінагрупе даводзіцца пераадольваць перашкоды.
"У нас планаваўся праход герояў па падземным пераходзе, ад уваходу ў метро да выхаду да гандлёвага цэнтра "Савелаўскі". І да нас адразу ж падышлі, як я разумею, паліцэйскія, сказалі: "Нельга здымаць катэгарычна. Катэгарычна! Ні за што!" Потым мы зразумелі, што трапілі не ў самы ўдалы момант. Як раз у гэтым пераходзе тусуюцца ўсякія маргінальныя элементы, алкаголікі, бамжы. І яны там учынілі бойку", — распавядае рэжысёр.
Натуральна, пераход, вядомы масквічам і гасцям сталіцы як "кішка", быў у той дзень пад узмоцненым наглядам паліцыі. А тут яшчэ здымачная група, адкуль ні вазьміся. Прыйшлося перадыслакавацца на новы аб'ект і там знайсці, па словах рэжысёра, "больш удалы план".
Калі матэрыял рыхтаваўся да друку, стала вядома, што на здымачную групу зноў "наехалі". Але цяпер не паліцыя, а жыхары дома каля метро "Калужская". Адзін знаёмы прадаставіў кватэру для здымак лірычнай сцэны. Нейкім чынам здымкі прыцягнулі ўвагу "вар'ятаў", па словах рэжысёра, суседзяў. Тыя сталі біцца ў дзверы, пагражаць паліцыяй. Калі ж увайшлі, то ўбачылі хлопчыка з дзяўчынкай у ложку, пад коўдрай, накіраваную на іх камеру.
Невядома, што падумалі пільныя суседзі, але дзвярыма пляснулі. Сцэну, тым не менш, даздымалі.
Адмысловы "іракез" для здымак
Яшчэ адна праблема — падбор акцёраў. Напрыклад, для здымак у суботу да зарэзу патрэбен сапраўдны панк. Пажадана, з зялёным "іракезам". Дзе яго ўзяць? Тым не менш, панк знайшоўся — знаёмы аператара Антона. Калісьці гэты знаёмы быў сапраўдным нефармалам, і цяпер, з нагоды здымак у фільме, абяцаў зноў выгаліць сабе "іракез".
"Выгаліць ён яго дакладна, — абяцае рэжысёр. — І, магчыма, яшчэ і пафарбуе".
Таксама ў фільме меў намер здымацца іншы беларускі рэжысёр, лаўрэат міжнародных фестываляў, Андрэй Кудзіненка. Ён павінен быў іграць паліцэйскага. Аднак ледзь не ў апошні момант высветлілася, што яго ўдзел у фільме адмяняецца, па сямейных абставінах.
На галоўную ролю прэтэндавала звыш сотні дзяўчат. З іх Уладзімір Казлоў абраў студэнтку чацвёртага курса Расійскага інстытута тэатральнага мастацтва Кацярыну Абразцову за найбольш поўнае трапленне ў вобраз. Галоўная мужчынская роля таксама ў прафесіянала — тэатральнага акцёра Аляксея Какорына, які іграе ў Ленкаме.
"У гэтым фільме я запрасіў на галоўныя ролі прафесіяналаў. Але ў мяне няма нейкай стандартнай палітыкі: толькі профі ці толькі аматары. Для мяне важныя не мінулыя заслугі або мінулыя ролі, а трапленне ў вобраз", — прызнаецца Казлоў.
Па жанры фільм "Як мы захочам" — моладзевая драма. Галоўная тэма: супрацьстаянне чалавека і ўлады. Па сюжэце ў галоўнага героя ўзнікаюць праблемы з паліцыяй. Сам ён не спяшаецца іх вырашаць. На дапамогу прыходзіць яго дзяўчына — яна кідаецца па горадзе ў пошуках грошай.
"Грошы яна ў выніку знаходзіць. Але хэпі-энду не будзе. Не спадзявайцеся", — дае мікра-спойлер рэжысёр.
Пракатныя перспектывы, як звычайна ў "падпольным" кіно, туманныя.
"Фільм — досыць нефарматны, дастаткова жорсткі. Я не вельмі бачу для яго месца ў пракаце. Але хочацца спадзявацца, перш за ўсё, на фестывалі. Ну, і на нейкія асобныя, кропкавыя, прэм'ерныя паказы. Потым — інтэрнэт. Аўтарскае кіно ўсё больш сыходзіць у сетку. Так што гэта абсалютна нармальна", — кажа Уладзімір Казлоў.
Задаю цалкам натуральнае пытанне: калі ж рэжысёр Казлоў здыме фільм у роднай Беларусі? І ці будзе здымаць?
"У мяне ёсць два чыста беларускія праекты, — кажа рэжысёр. — Я планую экранізаваць свае кнігі "СССР" і "1986". Абедзве гісторыі — абсалютна беларускія".
Праблема ў тым, што кіно не робіцца ў адзіночку. Патрэбна здымачная група, прадзюсары, акцёры. Як адзначае Казлоў, у апошні час у Беларусі стала з'яўляцца незалежная кінаіндустрыя. Так што не выключана, што адзін з бліжэйшых "падпольных" фільмаў Казлоў здыме на радзіме.
