Першая друкаваная беларуская кніга — Псалтыр — была падпісаная да выдання ў Празе 6 жніўня 1517 года. Такім чынам, Францыск Скарына паклаў пачатак кнігадрукавання ва ўсходніх славян.
Юбілей у Беларусі
Са слоў намесніка дырэктара Нацыянальнай бібліятэкі Алеся Сушы, у Беларусі рыхтавацца да юбілею пачалі яшчэ ў 2012 годзе — быў сфармаваны аргкамітэт па святкаванні 500-годдзя кнігадрукавання ў Беларусі.
Суша распавёў, што ў гэтым годзе выйшлі дзясяткі выданняў, прысвечаных постаці Скарыны. Кнігі носяць шырокі жанравы характар і выдадзены на розных мовах, у тым ліку выйшла трохтомная энцыклапедыя для дзяцей аб беларускім першадрукары.
У Мінску напярэдадні ўбачыла свет унікальная кніга "Сусветная спадчына Францыска Скарыны", якая найбольш поўна прадстаўляе творчую спадчыну кнігадрукара.
Расійскі ўнёсак
Загадчык аддзела Цэнтра даследаванняў кніжнай культуры Расійскай акадэміі навук Дзмітрый Бакун у сваю чаргу адзначыў важнасць і значэнне постаці Скарыны для кніжнай культуры ў Беларусі, Расіі і Украіне.
Ён нагадаў, што менавіта Скарына даў старт кніжнай традыцыі ва ўсходніх славян, аб чым яшчэ 100 гадоў таму было мала каму вядома.
Па яго словах, менавіта расійскі вучоны Пётр Уладзіміраў, які выдаў манаграфію на пачатку ХХ стагоддзя, прысвечаную Скарыну, фактычна ўвёў у навуковы абарот яго працы.
У часы Савецкага саюза Яўген Неміроўскі прыклаў велізарныя намаганні для таго, каб святкаванне 500-годдзя Скарыны набыло ўсесаюзны маштаб.
Бакун асабліва падкрэсліў, што гістарычная і культурная спадчына беларускага першадрукара важна тым, што сама постаць Скарыны аб'ядноўвае людзей.
Пражскі след
Дацэнт Карлавага ўніверсітэта ў Празе Ілля Лемешкін распавёў, што многія дакументы, звязаныя з жыццём і дзейнасцю Скарыны, былі страчаны ў выніку пажару ў пражскай ратушы ў маі 1945 года.
Па словах Лямешкіна, у юбілейны год актывізавалася навуковая праца ў сферы скарыназнаўства. Адбыўся цэлы шэраг навуковых канферэнцый у Расіі, Беларусі і Чэхіі.
Цяпер узнімаецца пытанне аб магчымым прызнанні Скарыны святым, што абсалютна неактуальна цяпер, лічыць Лямешкін. Навукоўцы з Беларусі, Расіі і Чэхіі адзначылі, што падобнае пытанне можа нацягнуць міжканфесійныя адносіны, а значна важней — вывучэнне спадчыны, якую пакінуў пасля сябе першадрукар.
Разам з тым яны адзначылі, што цяпер вельмі важна гадаваць навукоўцаў-славістаў, якія змогуць працягваць навуковыя пошукі, што, вядома, патрабуе большага фінансавання навукі.
