МІНСК, 5 кас — Sputnik. З 7 па 28 кастрычніка 2017 г у Нацыянальным цэнтры сучасных мастацтваў (пр-т Незалежнасці, 47) пройдзе выставачны праект "DEF EYE", у межах якога ўпершыню будуць прадстаўлены мастацкія работы з выкарыстаннем тэхналогій дапоўненай рэальнасці (AR) і віртуальнай рэальнасці (VR).
Нягледзячы на першы погляд падабенства — дапоўненая і віртуальная рэальнасць — дзве зусім розныя тэхналогіі, для знаёмства з якімі неабходныя зусім розныя дэвайсы. У выпадку AR дастаткова асабістага смартфона/айфона патрэбнай мадэлі, у выпадку VR — неабходны шлем віртуальнай рэальнасці, доступ да якога ў наведвальнікаў будзе на адкрыцці выставы і ў рамках дадатковай праграмы.
У гледача без смартфона таксама будзе магчымасць пагрузіцца ў выдуманыя светы аўтараў — трох мастакоў Захара Кудзіна, Яўгенія Галуза і Anton Snt — увазе гледачоў будзе прадстаўлена ўся палітра нерэалістычных напрамкаў сучаснай жывапісу: абстрактны экспрэсіянізм, нейра-жывапіс, пост поп-арт, гіперрэалізм, feral art, psychedelic imagery.
Аўтараў выставы аб'ядноўвае, на першы погляд, даволі рэдкая для мастакоў асаблівасць — фізічныя дэфекты або дысфункцыя зроку. Адзін з аўтараў — дальтонік, другі бачыць свет практычна адным вокам, а трэці арыентуецца ў колеры выключна па надпісах на цюбіках фарбы.
"Падсвядома мастакі з праблемай (дысфункцыяй) зроку імкнуцца пазбегнуць прамога капіявання навакольнага свету, замяняючы яго ўяўным, не натуральным або зусім абстрактным светам", — кажа аўтар ідэі і куратар праекта, адзін з аўтараў прадстаўленых на выставе работ Anton Snt.
Гэтая гіпотэза знаходзіць не адно пацверджанне ў сусветнай гісторыі мастацтва. Вядомыя майстры Італьянскага і Паўночнага Адраджэння, прадстаўнікі імпрэсіянізму і наступных мадэрнісцкіх плыняў ХХ стагоддзя з дысфункцыяй гледжання. Вы здзівіцеся, даведаўшыся іх сусветна вядомыя прозвішчы.
Ці з'яўляецца сыход у нерэальнасць — адзінай аб'яднаўчай асаблівасцю прадстаўленых у праекце аўтараў? Аказваецца, няма. Уважлівы глядач заўважыць перавагу ў экспазіцыі выставы шэрага колеру — і гэта не выпадковасць. Якой сілай валодае шэры колер і чаму менавіта яго абралі мастакі?
"Шэры колер заўсёды ўспрымаўся як дадатковы і дапаможны колер для навучання. Градацыі шэрага колеру дазвалялі вучню больш дакладна навучыцца выкарыстоўваць тон у жывапісу. Як самастойны шэры колер "выходзіць з ценю" толькі пасля з'яўлення чорна-белай фатаграфіі і кінематографа. Менавіта ў градацыі шэрага мастакі ўбачылі вялікія магчымасці для перадачы глыбіні эмоцый", — кажа куратар праекта Anton Snt.
Праект "DEF EYE" ілюструе, як новыя тэхналогіі не толькі папаўняюць страту некаторых функцый гледжання, але і адкрываюць новыя магчымасці ў творчых пошуках. Так, напрыклад, займаючыся відэа-артам Anton Snt змог удасканаліць бачанне святла і колеру, дзякуючы магчымасцям кампутарнай графікі і колераперадачы манітораў. Праз 10 гадоў ён вярнуўся да жывапісу на палатне, цалкам пераасэнсаваўшы свой вопыт у жывапісу, прыйшоўшы да новага аўтарскага метаду пісьма. Хоць на палотнах мастака прысутнічаюць фрагменты рэалістычнага свету, яны з'яўляюцца не як перайманне навакольнага, а як аб'екты віртуальнай рэальнасці, якая існуе па законах RGB-колераперадачы электроннага сігналу.
