Нядаўна насупраць філфака БДУ працоўныя нарэшце прыбралі загароды і паказалі мінчанам фасад новага корпуса Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі з адрасам К. Маркса, 24. Заадно тут жа з'явіўся новы тратуар. Цяпер міма абноўленага дома шпацыруюць людзі, а ўнутры працягваюць працаваць будаўнікі. Што там адбываецца прама цяпер і калі прыходзіць глядзець карціны?
Усё дзеля мастацтва
Чакаць адкрыцця засталося нядоўга. Праўда, па музейных мерках і пры стабільным фінансаванні. Яно, вядома, ідзе, але не ў тым аб'ёме, у якім хацелася б як кіраўніцтву музея, так і самім будаўнікам.
"У новым будынку з'явяцца залы, здольныя прымаць выставы з лепшых музеяў свету. Акрамя гэтага будзе паўнавартаснае кафэ і магазін сувенірнай прадукцыі. Але адкрыцця аднаго будынка недастаткова, бо гаворка ідзе аб стварэнні музейнага квартала ў лепшым выглядзе", - бачачы жаданне карэспандэнта Sputnik падыхаць будаўнічым пылам, генеральнай дырэктар Нацыянальнага мастацкага музея Уладзімір Пракапцоў хутка распавядае пра будучыню будынка і адпраўляе свайго намесніка па будаўніцтву Аляксандра Бібліса паказаць будоўлю знутры.
Калі глядзіш на фатаграфіі пяцігадовай даўнасці, вядома, не верыцца, што ад будынка партшколы (а пазней інтэрната БДУ) засталіся "рожкі ды ножкі". Дакладней - адны толькі сцены. І драўляныя перакрыцці, і нават дах прыйшлося прыбраць. Усё дзеля мастацтва.
Карціна з маслам
Зараз унутры будынка ўжо выканана чарнавое аздабленне. Калі заходзіць з галоўнага ўваходу на вуліцы Маркса, то з правага боку на першым паверсе адведзена месца пад рэстаран, падзелены на некалькі залаў. Дарэчы, дырэктар музея хоча, каб будучае кафэ падавала нацыянальна-еўрапейскую кухню.
"Турыст, які прыходзіць да нас, павінен перакусіць: хай дранікі паспрабуе са смятанай або брусніцамі, круасаны з кавы. Баршчы і супы мы варыць не будзем, як і бульбу з салам смажыць, вакол дастаткова месцаў. Але павінен быць эксклюзіў, каб чалавек прыйшоў у музей на цэлы дзень, стаміўся, перакусіў і зноў пайшоў па залах", - успамінаюцца словы Уладзіміра Пракапцова.
Кухня новай установы размесціцца ў падвальных памяшканнях, там жа размесцяцца склады для прадуктаў. Для ўздыму гатовых страў у залу ўжо зараз змантаваныя шахты для невялікіх ліфтаў.
Хутчэй за ўсё, рэстаран будзе працаваць па ўласным графіку, які будзе адрознівацца ад музейнага. Таму для ўваходу ў храм мастацтва зроблены яшчэ адзін уваход па-суседску. Патрапіўшы ў асноўны хол, госць убачыць прама перад сабой памяшканне з ліфтамі - грузавым і пасажырскім. Яны ўжо ўсталяваныя, але пакуль "абаронены" фанерай, каб абсталяванне не псавалася.
Злева размесцяцца гардэробы, дыспетчарская, пост міліцыі. Акрамя гэтага, тут будуць касы, месцы для экскурсаводаў, а таксама доўгачаканая вялікая крама для продажу сувеніраў. Навошта? Тая, што ўжо ёсць у галоўным корпусе, занадта малая. Тым больш, паводле слоў Пракапцова, да "40 працэнтаў прыбытку музеях прыносяць сувеніры - магніты, рэпрадукцыі карцін і спадарожныя тавары".
Без пылу і шуму
Агледзеўшы першы паверх, паднімаемся ўверх па лесвіцы. Насустрач спускаецца працоўны з перфаратарам. Усяго іх на аб'екце цяпер працуе крыху больш за 20 чалавек.
"Будаўнікоў можа быць і да 200 чалавек, але мы залежым ад фінансавання, таму працуем па выразным плане паэтапнай вытворчасці работ", - кажа Аляксандр.
Другі паверх прызначаны пад кабінеты работнікаў аддзелаў беларускага мастацтва. Памяшканні невялікія, уражвае хіба што шырыня сцен, прыкметная ў аконных праёмах - больш за паўметра.
Праходзім углыб паверха і... трапляем на шкляныя лесвічныя маршы. Яны былі нядоўна прыбудаваныя да будынка, але выглядаюць гарманічна. З панарамных вокнаў адкрываецца від на невялікі жылы панадворак на тры пад'езды, галоўны будынак і прыбудову музея, а таксама ўжо пабудаваную, але яшчэ не зашклёную новую галерэю - будучы пераход паміж будынкамі.
Паднімаемся на 3 паверх, дзе як раз і з'явяцца суперсучасныя выставачныя залы пад часовыя выставы. Тут ужо ўсталяваная, але яшчэ не запушчаная сістэма вентыляцыі і кандыцыянавання паветра - здаравенныя жалезныя трубкі туляцца па кутах пакояў. Акрамя гэтага ў падлогу ўмантаваная сістэма пылавыдалення. Замест пыласоса прыбіральшчыкі будуць выкарыстоўваць спецшланг з ручкай, а весь пыл будзе засмоктвацца і сыходзіць па трубах у камеру для фільтрацыі паветра. Дзякуючы ўсім гэтым прымочкам беларускі музей зможа прымаць карціны для экспазіцыі з лепшых музеяў свету.
Але больш за ўсё ўражваюць два велізарныя залы на 4 паверсе. Для іх стварэння дому надбудавалі сцены і зрабілі скатны дах са шклянымі купаламі. У музеі іх чамусьці называюць зенітна-светлавымі ліхтарамі.
І ўсё ж у цэлым будынак пакуль больш нагадвае будаўнічы, а не творчы аб'ект.
"Цяпер тут завяршаецца праводка інжынерных канструкцый. Далей будзе дарабляцца электрыка, сістэма вентыляцыі, пылавыдалення і клімат-кантролю. Аздабленне - гэта ўжо фінальная стадыя", - распавядае Аляксандр.
Будоўля працягваецца
У будучыні музейны квартал павінен быць закальцаваны, каб увайшоўшы, чалавек мог хадзіць па ўсіх экспазіцыйных і выставачных залах. Таму скончыўшы будынак на Маркса, будаўнічыя брыгады пераключацца на дабудаванне яшчэ некалькіх аб'ектаў. Аказваецца, за фасадам былога жылога дома на Кірава 25 сёння крыецца паўнавартасны пяціпавярховы комплекс, дзе будуць вучыць рэстаўратараў і захоўваць карціны.
"На першым паверсе тут размесціцца чытальная зала, некалькі гасцінічных нумароў для рэстаўратараў. Другі-чацвёрты паверхі зойме сховішча і майстэрні. У мансардных памяшканнях размесцяцца кабінеты навуковых работнікаў", - праводзіць яшчэ адну экспрэс-экскурсію намеснік гендырэктара музея.
Стары будынак дзякуючы культурнаму праекту атрымаў новае жыццё. Сучасныя цагляныя сцены тут мяжуюць са старым мурам, на падлогах - гідраізаляцыя, каб любы прарыў камунікацый не пашкодзіў творы мастацтва.
"Выставачных плошчаў катастрафічна не хапае. Вось і сёння мы наступаем на горла ўласнай песні, даводзіцца рэгулярна разбураць пастаянныя экспазіцыі, каб рабіць праекты. А яшчэ нам трэба як паветра будынак Вярхоўнага суда, які знаходзіцца па суседству. Бо ён хутка пераязджае. Перасялілі бы туды адміністрацыю і ўсе тэхнічныя службы, у нас у дырэкцыі вызвалілася б да 1500 метраў экспазіцыйных плошчаў", - тлумачыць дырэктар музея Уладзімір Пракапцоў.
Дарэчы, від з даху будынка на Кірава 25 проста выдатны. Відаць і стадыён Дынама, і... будаўнічыя работы ва ўнутраным дворыку, дзе як раз узводзяць яшчэ адзін невялікі будынак, які прымыкае да будынка дырэкцыі музея. У ім хочуць змясціць актавую залу, службовыя і гаспадарчыя памяшканні.
І яшчэ адна дэталь: побач з усімі гэтымі будоўлямі збіраюцца змясціць яшчэ і скульптурны дворык. Ідэй і планаў грамаддзё. Былі б плошчы.
Падчас "Вялікай размовы" прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што мадэрнізацыя Музейнага квартала зацягнулася і даў даручэнне старшыні Мінгарвыканкама Анатолю Сіваку па магчымасці скараціць тэрміны будаўніцтва.
