Зону адчужэння вакол Чарнобыльскай АЭС на тэрыторыі Беларусі адкрыюць для турыстаў, паведаміла кіраўніцтва Палескага дзяржаўнага радыяцыйна-экалагічнага запаведніка.
Вядомы пісьменнік і навуковец Уладзімір Губараў быў адным з першых журналістаў, якія прыехалі ў раён ЧАЭС у 1986 годзе, і пазней неаднаразова бываў у зоне адчужэння. Карэспандэнт Sputnik Леў Рыжкоў высвятліў, наколькі небяспечнай можа быць паездка на забароненую тэрыторыю.
Прыватнікі - гэта бязладдзе
- Уладзімір Сцяпанавіч, вы бывалі ў зоне адчужэння з беларускага боку?
- Вядома, бываў. І ў Палескім запаведніку, і ў закінутых вёсках, і ў месцах, дзе жывуць людзі.
- Ці рызыкуе чалавек, які адважыўся на турыстычную паездку ў зону адчужэння?
- Вопыт Украіны паказаў, што такія паездкі адбываюцца, увогуле-то, у нармальным рэжыме. Нічога ў гэтым незвычайнага няма. Да таго ж, беларусы - вельмі адказныя людзі. І паездкі ў раён ЧАЭС, як я разумею, дзяржаўная праграма, якую не будуць аддаваць на водкуп прыватным лавачкам, як на Украіне. Прыватнікі - гэта бязладдзе. Па-першае, яны не вельмі пісьменныя людзі. Па-другое, накіраваныя на тое, каб узяць як мага больш грошай з замежнікаў. У Беларусі, быццам бы, турызм у зону заражэння будзе арганізаваны запаведнікам - гэта значыць, дзяржаўнай арганізацыяй.
Забаронена для дзяцей
- Каму б вы не раілі ехаць на такую экскурсію?
- Цяжарным жанчынам, вядома ж, і падлеткам. Апошнім - з-за магчымасці паразы шчытападобнай залозы, якая ў дзяцей і падлеткаў вельмі адчувальная і "ўбірае" радыёактыўнае заражэнне. Да таго ж, падлеткі - народ цікаўны. Такі возьме і саскочыць кудысьці ў бок. А ў зоне заражэння трэба жорстка вельмі трымацца правадыроў-адмыслоўцаў. Ніякіх крокаў у бок рабіць катэгарычна не трэба.
- А калі хто-небудзь захоча сабраць у зоне грыбы або ягады?
- Хто ж там дасць збіраць грыбы і ягады? У Беларусі, трэба сказаць, вельмі жорстка ўсё гэта правяраецца. Вельмі выразна арганізавана санітарна-эпідэміялагічная служба. А з другога боку, гэта магчымасць даведацца, якая там незвычайна прыгожая прырода, як усё заквітнела ў адсутнасць чалавека!
- А што рабіць з жывёламі зоны радыеактыўнага заражэння?
- Сапраўды, там жывуць ласі, лісы нават коні Пржэвальскага. Але звычайна яны не нападаюць на людзей. Наадварот, пры з'яўленні чалавека яны ўцякаюць.
Асвета супраць спекуляцый
- Зразумела, што турыстаў будуць вазіць бяспечнымі маршрутамі. Але наколькі верагодны форс-мажор? Дапусцім, раптоўнае павышэнне радыяцыйнага фону?
- Пад'ёмы ўзроўню ізатопаў (а іх у зоне ЧАЭС больш за дваццаць разнавіднасцяў) адбываюцца пры ветры, дажджы. У гэтым выпадку ўзровень радыяцыі змяняецца літаральна на вачах. Радыяцыя можа чапляцца з брудам на колы аўтамабіля. На Украіне ўзровень радыяцыі замераць на КПП. Думаю, у Беларусі таксама ўсё будзе арганізавана разумна. Майце на ўвазе, што лепшы цэнтр па рэабілітацыі і лячэнні пацярпелых ад Чарнобыльскай катастрофы створаны ў Гомелі. Выдатны цэнтр сусветнага ўзроўню. Гэта сведчыць аб высокапрафесійным падыходзе беларусаў.
- А ці варта усё гэта рызыкі для здароўя?
- Людзям мае сэнс убачыць, у што ператвараецца навакольны свет, калі неасцярожна ставіцца да атамнай энергіі. Разумееце, ва ўсім заўсёды ёсць два бакі. Калі паездкі будуць праводзіцца разумна, то гэта - добра, таму што гэта адукацыя людзей, гэта асвета.
- Вы самі не збіраецеся з'ездзіць на такую экскурсію?
- Я асабіста, як толькі прыеду ў Беларусь праз пару месяцаў, абавязкова з'езджу ў зону ЧАЭС, прайду па гэтым маршруце.
