МІНСК, 18 ліс - Sputnik. Парламенцкія выбары, якія прайшлі ў Беларусі, не адпавядалі міжнародным стандартам дэмакратычных выбараў, заявіла ў панядзелак у Мінску спецыяльны каардынатар і кіраўнік кароткатэрміновай місіі назіральнікаў АБСЕ Маргарэт Седэрфельт.
Парламенцкія выбары прайшлі ў Беларусі ў мінулую нядзелю, згодна з іх вынікамі былі абраныя 110 дэпутатаў сёмага склікання Палаты прадстаўнікоў. Назіралі за выбарамі як нацыянальныя назіральнікі, так і міжнародныя - у тым ліку ад АБСЕ.
"Учорашнія парламенцкія выбары прайшлі ў спакойнай абстаноўцы, аднак не адпавядалі важным міжнародным стандартам дэмакратычных выбараў", - заявіла кіраўнік місіі АБСЕ.
Што не так?
Седэрфельт назвала шэраг прэтэнзій да мінулых выбараў: так, назіральнікі былі незадаволеныя тым, што вялікая колькасць апазіцыйных кандыдатаў былі адхілены ад удзелу ў выбарах, а выбаршчыкі, па яе словах, не маглі атрымліваць належную інфармацыю праз СМІ. Выклікалі непакой АБСЕ ў цэлым усе этапы арганізацыі электаральнай кампаніі.
"У дзень выбараў мы адзначылі сур'ёзныя працэдурныя праблемы пры падліку галасоў, гэта выклікае пэўныя асцярогі ў дачыненні да таго, наколькі сумленна падлічваліся галасы", - дадала яна.
Як адзначыла Седэрфельт, міжнародныя назіральнікі прыйшлі да высновы аб тым, што наяўнасць прававой базы не гарантуе адпаведнасці выбараў дэмакратычным абавязацельствам краіны. Так, рэспубліка, паводле слоў кіраўніка місіі АБСЕ, пачала ўжываць рэкамендацыі арганізацыі, атрыманыя ў 2016 годзе, аднак не рэалізавала іх. "Нашы папярэднія рэкамендацыі застаюцца ў сіле: збалансаваны склад выбарчых камісій, адсутнасць абмежавання выбаршчыкаў і іх правоў, гарантыі падліку галасоў", - пералічыла яна.
Таксама прэтэнзія ў АБСЕ была і да таго, што выбары прайшлі на год раней заканчэння тэрміну паўнамоцтваў дзеючага парламента.
Як дадаў кіраўнік дэлегацыі ПАСЕ лорд Дэвід Бленкатра, выбары - "гэта не проста яўка на выбарчыя ўчасткі, гаворка ідзе таксама аб выбарчым праве".
"У гэтым сэнсе наша каманда паведамляе пра шэраг боязі. Перш за ўсё, выбары - суверэнная справа Беларусі. Разам з тым, Беларусь з'яўляецца членам нашай еўрапейскай сям'і", - адзначыў Бленкатра.
Урны, пломбы і пытанне з праверкамі
Паводле яго слоў, у Парламенцкай асамблеі Рады Еўропы "расчараваныя тым, што Беларусь не выканала рэкамендацыі, якія мы падалі ў 2016 годзе".
Сярод прэтэнзіяў Савета Еўропы - пломбы на скрынях неналежнай якасці, адсутнасць праверкі адпаведнасці колькасці выбаршчыкаў на ўчастку і бюлетэняў, непразрыстыя ўрны і сам працэс выбараў. Усе гэтыя, а таксама іншыя асцярогі будуць адлюстраваны ў заключэнні арганізацыі, якое будзе апублікавана ў студзені.
Кіраўнік Місіі БДІПЧ па назіранні за выбарамі Корыен Ёнкер таксама выказала крытыку ў адрас мінулых выбараў.
"Папярэджанні за крытыку ў адрас дзяржавы і ўладаў, гэта прыводзіла да запалохвання і зняцця кандыдатаў з удзелу ў перадвыбарчай гонцы, некаторыя кандыдаты былі пазбаўленыя рэгістрацыі", - прывяла яна прыклады.
Некаторыя - у прыватнасці, педагогі і студэнты, - па словах прадстаўніцы БДІПЧ АБСЕ, "зганяюцца" на ўчасткі. Падрывала "незалежнасць і бесстароннасць" працы выбарчых камісій, як сказала Ёнкер, тое, што ў іх дамінавалі прадстаўнікі дзяржструктур.
Пры гэтым згадала яна і плюсы: рэгістрацыі вялікай колькасці назіральнікаў і ў цэлым спакойны ход мінулых выбараў.
