Першая чарга рэканструкцыі каралеўскай рэзідэнцыі ў Гродне падыходзіць да канца і працягвае абрастаць ляпамі, як снежны ком. Сёння на ўязной браме ў Старым замку будаўнікі ўсталявалі купал.
Першапачаткова форма купала была іншай і выклікала шквал крытыкі з боку спецыялістаў не толькі ў Беларусі, але нават у суседняй Польшчы. Карэспандэнт Sputnik Станіслаў Андросік высвятляў, чаму рашэнне ўсё роўна не ідэальнае.
Калі крытыка жыццёва неабходная
Першапачатковае эскізнае рашэнне аб форме купала прымалася на аснове знакамітай гравюры паляка Томаша Макоўскага, зробленай ў 1600 годзе. Нягледзячы на тое, што гісторыкі заклікалі не ставіцца да гравюры, як кананічнасці крыніцы, было прынята рашэнне зрабіць купал шарападобным.
Толькі пасля хвалі абурэння з боку польскіх гісторыкаў архітэктары і будаўнікі прынялі рашэнне зрабіць купал больш звыклай для архітэктурных помнікаў на нашай тэрыторыі формы.
Палякі пільна сочаць за гісторыяй вакол Старога замка не толькі таму, што гэта адзіная ацалелая каралеўская рэзідэнцыя, але і таму, што з ёй звязана і гісторыя польскага парламентарызму (як і беларускага), таму што там праводзіліся Сойм Рэчы Паспалітай.
Архітэктар "Гроднажылпраекту" Алег Шымбарэцкі прыняў пад ўвагу крытыку спецыялістаў, і ў выніку мы атрымалі купал дыяметрам каля 6 метраў і вышынёй каля 8 метраў.
Крыніцы абвяргаюць
Зусім нядаўна на аўкцыёне быў знойдзены інвентар Старога замка, які датуецца пачаткам XVII стагоддзя, і на ім выразна відаць, што пабудаванага па "праекце Бачкова" трэцяга паверху на ўязной браме папросту няма.
Зараз спецыялісты спрачаюцца аб сапраўднасці выявы, але гэта можна будзе дакладна вызначыць, толькі атрымаўшы яго на рукі. У выпадку, калі пацвердзіцца яго дакладнасць, будзе цалкам дэвальваваная гісторыя са сграфіта на трэцім паверсе, які ў прыродзе не існаваў.
Замест трэцяга паверху на малюнку добра праглядаецца дэкаратыўны фрыз, а сам купал зялёнага колеру. У тыя часы для дэкору купалоў і шпіляў было характэрна выкарыстанне медзі, якая з часам набывала характэрны зялёны адліў.
Гродзенскія спецыялісты пайшлі далей у "сваіх навуковых пошуках" і не знайшлі лепшага рашэння, чым пакрыць купал металам, які нагадвае "нержавейку". Праўда, архітэктары супакойваюць, што гэта толькі часовы візуальны эфект, таму што драўляны каркас абабіты луджанай меддзю, якая з часам пацямнее.
Купал над ўязнымі варотамі, атрымліваецца, будзе не зялёным, а менавіта цёмным, такія можна ўбачыць, напрыклад, у Рызе, дзе медзь пакрывалася тонкім словам волава і з часам станавілася цёмнага карычневага, але ніяк не зялёнага колеру.
