Інфаграфіка

Як Беларусь і іншыя рэспублікі жылі ў СССР – інфаграфіка

Падпісацца
Хто вырабляў больш за ўсіх і "карміў" іншыя краіны Саюза, як размяркоўваліся сродкі на кожнага грамадзяніна – сабралі ўсю інфармацыю.
На працягу вось ужо 30 гадоў (хоць спрэчкі, вядома, пачаліся яшчэ ў бытнасць існавання СССР) прадстаўнікі былых саюзных рэспублік не могуць сысціся ў меркаванні па пытанні "хто за чый кошт жыў у Савецкім Саюзе?"
Хто мае рацыю – разбіраўся Sputnik.
Сёння нярэдка можна наткнуцца на заявы розных навукоўцаў, палітыкаў, гісторыкаў і простых грамадзян краін былога СССР, што менавіта з іх рэспублікі "выпампоўваліся" ўсе рэсурсы і што менавіта яны "датавалі" астатніх – у першую чаргу, вядома, Маскву.
Каб паставіць кропку ў гэтым пытанні, мае сэнс звярнуцца да афіцыйных лічбаў, якія ў сваёй кнізе "Гибель империи. Уроки для современной России" са спасылкай на разлікі членаў-карэспандэнтаў АН СССР Аляксандра Гранбрэга і Віктара Суслава прыводзіць былы намеснік старшыні ўрада РСФСР па пытаннях эканамічнай палітыкі Ягор Гайдар.
Паводле гэтых дадзеных, Расія вырабляла на 30,84 млрд руб больш, чым спажывала. А ўмоўная Літва (як, зрэшты, і ўсе астатнія саюзныя рэспублікі, за выключэннем Туркменістана) спажывала больш як мінімум на 3,69 млрд руб., чым вырабляла.
Пры гэтым названыя лічбы адносяцца да схаванага ператоку капіталу праз неэквівалентны тавараабмен – тут не ўлічваюцца прамыя бюджэтныя трансферты (бязвыплатны перавод сродкаў з бюджэту адной рэспублікі ў бюджэт іншай, - Sputnik).
На аснове гэтых дадзеных можна вылічыць, як размяркоўваліся сродкі на аднаго грамадзяніна СССР з агульнасаюзнага бюджэту (асноўны ўзнос, які рабіла Расія), падзяліўшы сальда на колькасць насельніцтва. Гэта значыць, можна высветліць, як гэтыя "датацыі" умоўна размяркоўваліся паміж усімі жыхарамі Савецкага Саюза па рэспубліках.
Для прыкладу возьмем тыя ж самыя суб'екты – Расію і Літву. На кожнага літоўца прыходзілася прыкладна па 997 руб., тады як для кожнага жыхара РСФСР гэты паказчык быў зусім адмоўным – мінус 209 руб.
Узровень зарплат і сацыяльных выплат па рэспубліках таксама дастаткова моцна адрозніваўся. Для аналізу возьмем за ўзор сярэднія заробкі рабочых і служачых па саюзных рэспубліках за 1986 год (дадзеныя прадстаўлены ў юбілейным статыстычным штогодніку "Народная гаспадарка СССР за 70 гадоў", падрыхтаваным Дзяржаўным камітэтам СССР па статыстыцы ў 1987 годзе – Sputnik).
Калі сярэдні заробак рабочага ў Эстоніі складаў 221 руб., то такі ж рабочы ў Кыргызстане атрымліваў 166 руб. Калі пераводзіць дадзеныя заробкі ў доларавы эквівалент 2021 года ($1 каштаваў 0,75 руб., а з улікам інфляцыі $1 1986-га года сёння складае $2,54, - Sputnik), то эстонскі працоўны атрымліваў $746, тады як кыргызскі - $562 (дарэчы, значна больш бягучага сярэдняга заробку па краіне).
Чытайце таксама:
30 гадоў без СССР: як распадаўся Саюз і што сталася з эканомікамі краін Балтыі?
30 гадоў без СССР: што стала з эканомікай Беларусі і іншых краін былога Саюза?
Распад СССР: вытокі і сэнс галоўнай геапалітычнай катастрофы ХХ стагоддзя
Стужка навiн
0