Зараз гісторыкам вядома ўсяго дзве падобныя знаходкі, датаваныя сярэдзінай ІІІ тысячагоддзя да нашай эры. Падобныя фігуркі вужоў пакрываліся арнаментам і маглі прышывацца да адзення.
У мінулыя гады ў час археалагічных экспедыцый у Бешанковіцкім раёне ўжо знаходзілі такія прадметы, зробленыя з косткі, як лыжку, флейту, падвескі і галаву вужа. Што знайшлі археолагі ў гэты раз, высвятляў карэспандэнт Sputnik Станіслаў Андросік.
Асаблівы рытуал
"У мінулым годзе мы знайшлі галаву вужа, а зараз на ўчастку паміж новым і старым раскопам фактычна ў 15-20 сантыметрах выявілі другую частку вужакі. Падвеска ў выглядзе вужа была спецыяльна зламаная", - распавёў загадчык сектара неаліту і бронзавага веку Інстытута гісторыі НАН Беларусі Максім Чарняўскі.
Падвеска ў выглядзе вужа была зламаная ў тым самым месцы, дзе яна прышывалася да адзення і фактычна кінута пад ногі. Беларускі археолаг адзначыў, што гэта рытуальнае ламанне прадмета.
Усё гэта сведчыць аб тым, што ў людзей, якія засялялі поўнач Беларусі ў сярэдзіне ІІІ тысячагоддзя да нашай эры, былі пэўныя татэмныя або анімалістычныя (шанаванне жывёл - Sputnik) вераванні.
Максім Чарняўскі плануе злучыць дзве часткі вужа, які быў зроблены з трубчастай косткі буйной рагатай жывёлы. Самі па сабе такія рэчы не былі мастацкімі вырабамі, а менавіта культавымі. Такіх вужоў насілі ў якасці амулетаў, што цікава, вужы і цяпер займаюць асаблівае месца ў традыцыйнай культуры беларусаў.
Унікальныя артэфакты для ўсяго рэгіёну
Па словах археолага, у ходзе раскопак атрымалася знайсці фрагмент падобнай да ключа падвескі, якая таксама выканана з косткі і датуецца сярэдзінай ІІІ тысячагоддзя да нашай эры. Атрымліваецца, што вужу і падвесцы больш за чатыры тысячы гадоў.
"Арыгіналы такіх падвесак зробленых з бурштыну знаходзілі ў Балтыі. У Беларусі з бурштыну такіх падвесак пакуль не знаходзілі. Замест іх ідуць лакальныя копіі, выкананыя з косткі", - распавёў гісторык.
Унікальнасць беларускіх падвесак заключаецца ў тым, што яны былі свайго роду салярнымі знакамі (прысвечанымі сонцу - Sputnik) і арнамент, які іх упрыгожвае, яшчэ ніколі не паўтараўся.
Знойдзеныя ў Асаўцы сёлета фрагменты вырабаў з бурштыну і костак жывёл адносяцца да паўночна-беларускай археалагічнай культуры, якая адносіцца да плямёнаў позняга неаліту і ранняга бронзавага веку.
Два вужа на ўсю краіну
Цікава, што касцянога вужа з каменнага стагоддзя ўжо знаходзілі ў Беларусі. У 80-ыя гады цэлы амулет быў знойдзены Максімам Чарняўскім і таксама на тэрыторыі археалагічнага помніка Асавец. Фактычна месца, дзе былі знойдзены ўнікальныя амулеты, паміж сабой падзяляе каля сямі метраў.
"Гэта досыць унікальныя знаходкі, зробленыя ў адной частцы паселішча. Пры гэтым знаходкі ўнікальныя не проста для Беларусі, але і для ўсёй Цэнтральнай і Усходняй Еўропы", - лічыць беларускі археолаг.
Касцяныя зоаморфныя фігуркі (вырабы ў выглядзе жывёл - Sputnik) у нашым рэгіёне можна пералічыць па пальцах - гэта адзінкавыя артэфакты.