ГРОДНА, 5 сне – Sputnik, Іна Грышук. З кожным днём у цэнтры часовага пражывання мігрантаў ТЛЦ "Брузгі" недалёка ад беларуска-польскай мяжы становіцца ўсё менш тых, хто хоча вярнуцца на радзіму – у Ірак, Іран, Сірыю ці краіны Афрыкі. Большая частка пастаяльцаў цэнтра працягвае настойваць на сваім – толькі ў Еўропу, дарогі назад няма.
Чаму мігранты так настойліва хочуць перайсці праз мяжу ў ЕС, што гатовы трываць нязвыклы для жыхароў цёплых краёў беларускі холад і не самыя камфортныя ўмовы жыцця, даведвалася карэспандэнт Sputnik Іна Грышук.
Дочкі не ведаюць, што такое жыць у доме
"Мае дочкі намалююць дом, якога ў іх ніколі не было. Галоўнае, каб там была кухня, ванная і спальныя месцы, каб ён стаяў у адным месцы, каб дзеці хадзілі ў адну і тую ж школу, каб наша сям'я перастала кожны год пераязджаць з аднаго лагера для бежанцаў у іншы”, – расказвае мужчына сярэдніх гадоў па імені Ахмад.
Ахмад – з Ірака, з ім і яго сям'ёй мы пазнаёміліся ў двары лагера для мігрантаў у ТЛЦ "Брузгі", калі ён шукаў цёплую коўдру для сваёй сям'і і каляровыя алоўкі для дваіх дочак. Коўдру тут жа выдалі супрацоўнікі Чырвонага Крыжа, а яркія васкавыя крэйды атрымалася прывезці пазней з горада.
Васьмігадовая Хансе ніколі не жыла ва ўласнай хаце, усё яе жыццё праходзіць у палатцы пад небам
© Sputnik / Инна Гришук
На тварах дзяўчынак з'явілася ўсмешка. Яны напісалі свае імёны, праўда, на турэцкай мове. Арабскай яны не ведаюць, таму што ніколі не жылі ў Іраку. Старэйшую дзяўчынку завуць Шурук, ёй 10 гадоў, малодшую – Хансе, ёй 8.
"Наша сям'я ўжо дзевяць гадоў жыве ў розных палатачных лагерах у Турцыі. Мяняем лагер раз у год ці паўтара. У апошнім лагеры жылі год і тры месяцы. Дзевяць гадоў у нас няма дома і пастаяннага месца жыхарства. Дочкі кожны год мяняюць школу, вучацца на турэцкай мове, яны не ведаюць арабскай. Хансе ніколі не была ў Іраку, яна нарадзілася ўжо ў адным з палатачных лагераў, дочкі ніколі не бачылі, што такое жыць ва ўласным доме, спаць у ложку, а не ў брызентавай палатцы ў спальным мяшку", – расказвае бацька сямейства.
Вяртацца няма куды
У Іраку ў сям'і Ахмада раней была хата, праца, але краіну прыйшлося пакінуць, бо жыць там стала небяспечна. Мужчына па адукацыі электрык паказвае дыплом, атрыманы яшчэ ў Іраку. Ён пералічвае шматлікія турэцкія гарады, дзе даводзілася жыць яго сям'і ў лагерах для бежанцаў. Там жа ён падзарабляў па спецыяльнасці ці на выпадковых працах, каб хоць неяк забяспечваць сям'ю.
Сям'я Ахмада з Ірака да прыезду да польскай мяжы дзевяць гадоў жыла ў розных палатачных лагерах для бежанцаў у Турцыі
© Sputnik / Инна Гришук
"Мае дочкі вельмі здольныя. У кожнай школе яны заўсёды былі лепшымі ў класе. У іх зараз вымушаныя канікулы. Мы гатовы гэта пацярпець, каб у іх была магчымасць жыць і вучыцца ў адным месцы", - кажа бацька.
Сям'я, як і большасць мігрантаў, якія заселі каля беларуска-польскай мяжы, хоча трапіць у Германію. Ахмед на паездку сям'і з Турцыі ў Беларусь патраціў 10 тысяч долараў. Столькі пайшло на візы, білеты, куплю цёплага адзення.
Грошы плаціў знаёмаму, які паабяцаў арганізаваць паездку ў ЕС праз Беларусь. Нейкая частка гэтай сумы – гэта асабістыя зберажэнні, атрыманыя калісьці ад продажу дома ў Іраку, нешта ўзялі ў доўг у сяброў і сваякоў з разлікам аддаць, як толькі атрымацца перабрацца ў Еўропу. Пра тое, што Польшча адгарадзілася калючым плотам, мужчына чуў, але яму паабяцалі, што ёсць сцежкі і маршруты, па якіх можна перайсці праз мяжу.
Так малююць Польшчу дзеці мігрантаў
© Sputnik / Инна Гришук
"Цяпер нам няма куды вяртацца. З Іракам нас даўно нічога не звязвае. Мае дочкі ніколі не бачылі гэтую краіну. Мы жылі ў палатачных гарадках пад адкрытым небам. У нас толькі адзін шлях – у Еўропу", – кажа напрыканцы Ахмад.
600 долараў за паездку з Масквы ў Гродна
Два чарнаскурыя хлопцы Абіб і Асам з Конга распавялі, як яны апынуліся ў лагеры каля беларуска-польскай мяжы.
"Мы прыехалі з Масквы, жылі там на працягу года. У мінулым годзе знаёмы прапанаваў прыехаць у Расію, паабяцаў, што дапаможа з'ехаць у Еўропу, там у нас жывуць сваякі. Але кожны дзень казаў, што вырашыць пытанне з паездкай заўтра, кожны дзень быў заўтра. Мы зразумелі, што ён нас падмануў”, - распавялі хлопцы.
Абіб і Асем з Конга да прыезду ў Беларусь год жылі ў Маскве, у Гродна прыехалі на таксі, заплацілі па 600 долараў з чалавека
© Sputnik / Инна Гришук
Па іх словах, на працягу года зараблялі на жыццё выпадковымі падпрацоўкамі – у рэкламе, на будоўлі, у краме. За год крыху падвучылі рускую мову. У канцы кастрычніка ад знаёмых даведаліся, што можна прыехаць на польскую мяжу каля Гродна і паспрабаваць тут прайсці ў Германію.
"Мы ехалі з Масквы ў Беларусь нелегальна. Знаёмыя далі кантакт беларускага таксіста. Ён на машыне прывёз нас у Гродна. Нас ехала чатыры чалавекі, кожны плаціў па 600 долараў. З Гродна мы прыехалі ў палатачны лагер у "Брузгі", – кажа Абіб.
Паводле яго слоў, год таму з Конга ў Расію яны дабіраліся праз Марока, патрацілі па пяць тысяч долараў на кожнага за падарожжа.
Паездка з Беларусі па тэрыторыі Польшчы ў Германію, калі б мяжу ўдалося перасекчы, каштавала б па 2 тысячы долараў за аднаго чалавека. Так абяцаў той самы пасярэднік, які накіраваў хлопцаў у стыхійны лагер каля калючага польскага плота. Гэтыя грошы збіраліся плаціць іх сваякі ў Еўропе.
"Мы будзем чакаць, калі еўрапейскія палітыкі адкрыюць мяжу і дазволяць нам прайсці. Мы не можам вярнуцца дадому, у нас няма столькі грошай, наша сям'я ў Еўропе", - дадаюць хлопцы.
Трое дзяцей у Германіі, а бацькі на польскай мяжы
Яшчэ адна сям'я з ТЛЦ "Брузгі" ўжо амаль два месяцы жыве каля польскай мяжы. Гэта іракцы Набіль і Дало. З імі аднагадовая дачка, якая некалькі дзён таму захварэла і трапіла ў бальніцу. Да з'яўлення стыхійнага лагера каля польскага калючага плота сям'я прыкладна месяц жыла ў лесе і чакала магчымасці прарвацца ў Польшчу праз калючы плот.
"Яны не гавораць па-англійску, я знайшоў іх і прывёў спачатку ў нашу кампанію, потым разам мы перабраліся ў вялікі лагер у лесе на мяжы", – распавядае сусед сямейнай пары.
У гэтай сям'і мігрантаў з Ірака ў Германію паспелі перабрацца трое старэйшых дзяцей са сваякамі
© Sputnik / Инна Гришук
Паводле яго слоў, у Набіль і Дало ёсць яшчэ трое дзяцей 6, 12 і 16 гадоў. Яны разам з братам мужа змаглі перайсці мяжу і патрапіць у Германію. Сям'я хоча патрапіць да дзяцей і сваякоў.
"Яны дакладна не з'едуць адсюль. Усе іх родныя і трое дзяцей ужо ў Еўропе", – растлумачыў мужчына.
Мігранты: "Дзякуй, Беларусь, што не кінула"
"У гэтым лагеры жыве амаль паўтары тысячы чалавек, у большасці з іх няма жадання і магчымасці вярнуцца ў родную краіну. Польшча трымае мяжу закрытай, палітыкі вырашаюць свае пытанні. Калі б не Беларусь, мы б усе памерлі каля польскага плота", - кажа мігрант з Сірыі Хевар.
У суботу вечарам сірыйскія мігранты арганізоўвалі куток падзякі Беларусі. Гэта ўсяго толькі ўрывак кардону са словамі: "Syrian refugees thank Belarusian president, Government and Belarusian people for supporting us" – "Сірыйскія бежанцы дзякуюць беларускаму прэзідэнту, ураду і беларускаму народу за падтрымку". Мужчыны вырашылі павесіць таблічку на сцяне каля спальных месцаў і патлумачылі, чаму вырашылі напісаць гэтыя словы.
Мігранты дзякуюць беларусам за прытулак і падтрымку
© Sputnik / Инна Гришук
"Гэты зварот да ўсіх беларускіх людзей, беларускага прэзідэнта Лукашэнкі, урада, якія падтрымалі нас у цяжкай сітуацыі. Усе сірыйцы ў гэтым лагеры ўдзячны, што нас падтрымалі ў цяжкай сітуацыі і не далі загінуць і замерзнуць на мяжы. Тут у нас ёсць ежа, вада, дах над галавой, спальныя месцы. Мы жадаем, каб усе еўрапейскія краіны рабілі гэтак жа, як Беларусь – не кідалі бежанцаў у бядзе", - патлумачыў адзін з сірыйскіх мігрантаў мэту сваёй акцыі.
Мужчыны дадалі, што ў кожнага жыхара ТЛЦ "Брузгі" ёсць свая гісторыя і прычыны не вяртацца ў родныя краіны - Сірыю, Ірак, Іран і іншыя. І ўсе гэтыя гісторыі поўныя трагізму.
"Ніхто не хоча заставацца тут, ніхто не рады так доўга чакаць. Але мы хочам пайсці ў Еўропу. Мы не хочам вяртацца на радзіму. Гэта небяспечна, шмат каго пасля вяртання могуць чакаць арышты, пагроза смерці, многім проста няма куды вяртацца. Нам застаецца толькі чакаць", - дадала адна з мігрантак.
Таксама на Sputnik:
Стыхійны мітынг правялі бежанцы ў лагістычным цэнтры – відэа
"Забярыце іх сабе": Лукашэнка заклікаў ЕС адкрыць "гуманітарны калідор"
Дом на паперы: малюнкі расказалі, пра што мараць дзеці бежанцаў - відэа
Міністры абароны Польшчы і ЗША абмеркавалі сітуацыю на беларускай мяжы
Мігрантаў усё менш: што адбываецца ў крызісным цэнтры на мяжы – відэа
Лукашэнка назваў сапраўдную прычыну міграцыйнага крызісу
Коўдры ад ААН і 6 млн долараў: якую дапамогу атрымліваюць "беларускія" мігранты
Няма шляху назад: мігранты не збіраюцца з'яжджаць дадому