"Чараўніца" для Лукашэнкі і мінімалізм: незвычайныя заказы Добрушскага фарфору

Першае і адзінае ў рэспубліцы прадпрыемства па вытворчасці цвёрдага фарфору пачалі ўзводзіць у 1975 годзе на рацэ Іпуць у невялікім мястэчку Добруш, што пад Гомелем. Хаця першапачаткова спецыялісты разглядалі і іншыя варыянты. Завод мог бы з’явіцца ў Ваўкавыску пад Гродна ці Оршай. На карысць Добруша згуляла размяшчэнне ў квітнеючай эканамічнай зоне – на мяжы трох саюзных рэспублік: Украіны, Расіі і Беларусі.

Нягледзячы на ​​залежы кааліну ў Гомельскай вобласці, завод арыентаваны на імпартную сыравіну з Расіі, менавіта адтуль прывозяць якасную белую гліну – важны кампанент у вытворчасці фарфоравай масы. З мясцовага – пясок і вада.

У свой час у Беларусі спрабавалі адшукаць уласную сыравіну, нават заказвалі навуковыя даследаванні, але наша гліна мае чырвоны падтон з-за вялікага ўтрымання жалеза і не падыходзіць для вытворчасці беласнежнага фарфору.

Як працуе прадпрыемства сёння, даведалася карэспандэнт Sputnik Таццяна Федарэнка.

Вопытны жывапісец са шматгадовым стажам Алена Калеснікава ўпэўнена выводзіць завіткі золатам: каштоўнага металу ў цёмна-карычневым растворы прыкладна дзевяць працэнтаў. Толькі пасля абпалу керамічных вырабаў выяўляецца звыклага колеру пазалота. Дзве-тры хвіліны – і белая талерачка набывае ўрачысты выгляд.

На распісванне паўмятровай вазы, прыкладна такой, як дарылі прэзідэнту Аляксандру Лукашэнке падчас візіту на фарфоравы завод, патрэбен цэлы працоўны дзень, а на вытворчасць у цэлым – не менш за тыдзень.

"Распісванне кобальтам зараз рэдка заказваюць, у асноўным гэта спецзаказы, таму што вырабы ў гэтай тэхніцы дарагія", - не адрываючыся ад працоўнага працэсу, тлумачыць Алена.

Мазковы жывапіс – яе любімая тэхніка. Легендарны малюнак "Таццяна", падобны чымсьці на гжэль, з-пад пэндзля жывапісца выходзіць радзей ранейшага, сучасныя тэндэнцыі дыктуюць моду на мінімалізм. Таму, калі паступае заказ на роспіс сіне-блакітных кветак у пазалоце, супрацоўнік завода з асаблівым трапятаннем і цяплом выводзіць кожны элемент.

Працэс працаёмкі і працяглы. Кобальтавыя вырабы абпальваюцца чатыры разы, паколькі золата нельга адпраўляць у печ у кампаніі з сінімі фарбамі. Вышэйшы пілатаж жывапісца – падабраць адценні такім чынам, каб па танальнасці вырабы не адрозніваліся адзін ад аднаго. На фінальным этапе прадукцыю трэба яшчэ і ўручную "застракаціць" высакародным металам.

"Посуд у Добрушы вырабляюць па традыцыйных тэхналогіях – фармаваннем і ліццём, і пры дапамозе сучаснага ізастатычнага прэса: захоўваючы высокую якасць прадукцыі, ён дазваляе істотна эканоміць", - распавядае па шляху да лініі, дзе на вырабы наносяць дэколь, вядучы маркетолаг ЗАТ "Добрушскі фарфоравы завод" Марына Зайцава.

Друкаваныя выявы вопытныя супрацоўнікі наносяць на талеркі. Непадалёк пры тэмпературы 800-900 градусаў надзейна ўпякаецца ў фарфор партыя манахромнай рысі.

Па такім жа прынцыпе ствараюць папулярных "Гусей", якія па якасці не саступаюць знакамітым чэшскім, і ўсіх жывёл калекцыі "Звяры", якая папоўнілася сімвалам гэтага года – трусам.

"Дэколь і лічбавы друк практычныя ў доглядзе, з вырабам нічога не здарыцца, паколькі яго пакрываюць спецыяльным ахоўным пластом і абпальваюць пры высокай тэмпературы. Можна смела ставіць посуд у мікрахвалёўку, пасудамыйку. Дэкор не злезе і не сатрэцца з часам", - запэўнівае вядучы маркетолаг завода.

У жывапісным цэху пасля маштабнай мадэрнізацыі з’явілася яшчэ адна высокатэхналагічная памочніца – машына лічбавага друку, здольная запамінаць і рэалізоўваць мноства дызайнаў. Знакамітыя "Лімоны", "Вавілон" і "Верона", якія пакарылі еўрапейцаў, задэкарыраваны дзякуючы лічбавым тэхналогіям.

Па словах Марыны Зайцавай, замежныя пакупнікі аддаюць перавагу класічным вялікім белым талеркам дыяметрам 24-27 сантыметраў з залатой акантоўкай – "завадны край з золатам". Для атэляў і рэстаранаў купляюць партыі белага фарфору без дэкору, аддаючы перавагі мінімалізму.

Казахстан, Узбекістан, Дагестан аддаюць перавагу браць вялікія камплекты посуду. У Расіі ў кожным рэгіёне свае перавагі: у Маскве падзяляюць густы еўрапейцаў, а на Поўдні краіны любяць яркія чырвоныя макі і квітнеючы бэз.

"Мы неяк спрабавалі адысці ад кветкавай тэмы ў фарфоры, але нельга адмовіцца ад традыцыйных напрамкаў з класічнай ружай і півонямі, гэта трэба захоўваць. Пашыралі калекцыі пад еўрапейскія запыты, але ўсё роўна спажыўцы просяць бэз і чырвоныя макі. Мы славяне – гэта ў нас на падкорцы", – падсумавала супрацоўнік завода.

Каб развіваць прэміяльны сегмент экспарту і пашыраць асартымент сувенірнай прадукцыі, па даручэнні першага віцэ-прэм’ера Мікалая Снапкова на прадпрыемстве распрацавалі дызайн з нацыянальнай сімволікай, які сёння дэманструюць аўтэнтычныя сервізы ручной работы "Чараўніца" і "Рушнік", набор талерак і чайны сервіз "Беларускі матыў".

Сервіз "Чараўніца" з серыі "Надзея" беларускі прэзідэнт атрымаў у падарунак падчас візіту на Добрушскі фарфоравы завод. Далікатны набор паабяцаў размясціць у Палацы Незалежнасці. "Будзе народ дзівіцца зараз. Там усе падарункі", - сказаў тады прэзідэнт. І прапанаваў падтрымліваць і развіваць адзінае ў краіне прадпрыемства па вытворчасці фарфору.