Не толькі дранікі: самыя смачныя стравы беларускай кухні

Што можна пакаштаваць у Беларусі, калі хочацца нацыянальных страў і не хочацца стэрэатыпаў.
Sputnik
Смачныя, але на самыя разрэкламаваныя стравы беларускай кухні, якія стануць выдатнай альтэрнатывай дранікам - у падборцы Sputnik.

Пірог з лебяды

У даўніну лебяду вырошчвалі як агародніну. Калі пагартаць старадаўнія кулінарныя кнігі, можна знайсці шмат рэцэптаў, у якіх асноўным інгрэдыентам было менавіта гэтае пустазелле.
У беларускіх вёсках лебяду звычайна дадавалі ў супы, як посныя, так і звараныя на мясным булёне.
Але самым смачным ласункам лічыўся пірог з лебядой. Акрамя пустазелля ў начынку звычайна ўваходзілі вараныя яйкі і смажаны лук з грыбамі. Такія пірагі не елі кожны дзень, а падавалі на стол па святах.

Халаднік са шчаўя

Супы - асобная старонка ў беларускай народнай кулінарнай кнізе. Нават летам беларусы не пераставалі есці суп, проста гарачая страва станавілася халоднай.
Халаднік больш звыкла бачыць у ружовым колеры - звычайна яго гатуюць з буракоў з яйкамі, пер'ем цыбулі і хрумсткімі агурочкамі. У беларусам карыстаўся папулярнасцю свой варыянт - халаднік са шчаўя. Інгрэдыенты і прынцып прыгатавання - тыя ж, толькі замест буракоў - маладое шчаўе.
Суп з прыемнай кіслінкай можна есці з цёплай адварной бульбай, запраўленай кавалачкам сметанковага масла.

Мачанка

Кухня нашых продкаў: гатуем прыправы для непаўторнага смаку страў

Бліны на беларускім стале ніколі не стаялі ў адзіночку - дапаўнялі іх мачанкай. Было некалькі разнавіднасцяў гэтай "несамастойнай" стравы, напрыклад, верашчака. Так называлі падліўку на булёне з мукой і кавалачкамі сала, мяса ці каўбасы. Галоўнае адрозненне заключалася ў тым, што верашчаку заўсёды елі гарачай, для мачанкі такіх абмежаванняў не было - астываючы яна станавілася нават смачнейшай.

Яшчэ адзін від мачанкі - пражніна. Гэта соус з аўсянай, жытняй і пшанічнай мукі тонкага памолу, у які дадавалі кавалачкі свінога сала, рабрынкі або кольцы каўбасы, а таксама лук і спецыі. Гэтую сумесь у таўстасценным гліняным чыгуне доўга трымалі ў печы, пакуль кожны інгрэдыент не аддаваў свой смак падліўцы.

Качка з капустай

Беларусы гатавалі мноства страў з птушкі - мяса салілі, вэндзілі, замарожвалі і проста смажылі. Качку з капустай гатавалі звычайна па святах, часта на Святога Марціна - гэта восеньскае свята, калі было прынята рэзаць хатнюю птушку і нарыхтоўваць яе на зіму.
Для прыгатавання гэтай стравы качку абкладвалі капустай, абсыпалі сухарамі, залівалі вяршкамі і ставілі ў печ. Некаторыя спраўныя гаспадыні акрамя любімых спецый дадавалі ў гэтую страву цыбулю-парэй. Не варта здзіўляцца, гэтую культуру ў Беларусі вырошчваюць ужо два стагоддзі.

Банды і бонды

Як ні круці, але падмурак беларускай нацыянальнай кухні - усё ж такі бульба. Дарэчы, яе нашы продкі ўжывалі не толькі ў кулінарыі. Бульбу выкарыстоўвалі як сродак для мыцця  ваўняных рэчаў - яны не проста станавіліся чыстымі, але і захоўвалі форму і яркі колер.
Калі казаць пра больш традыцыйнае выкарыстанне бульбы, то на беларускім стале нярэдка з'яўляліся бонды - назва пайшла ад звычаю частаваць знаёмых і суседзяў салам, хлебам, мясам, гароднінай і садавінай новага ўраджаю. Такую ж назву насілі і дзве цікавыя стравы - банды і бонды.
Банды на дубовых лістах
Банды гатуюць на падсцілцы з дубовых лiстоў. Бульбу труць як на дранікі, дадаюць лук, мяса і сала. Адзін з інгрэдыентаў бондаў - свіная кроў, якую таксама дадаюць да нацертай бульбы.

Квасоліха

Яшчэ адзін абавязковы інгрэдыент беларускага стала - бабовыя культуры. Стравы з фасолі звычайна гатавалі зімой, пасля навагодніх святаў, калі запасы правізіі станавіліся меньшымі.
Квасоліха - гэта сумесь з адварной фасолі, гародніны, грыбоў і сала - выдатны варыянт для тых, хто хоча разнастаіць бялковы рацыён чымсьці новым. Вегетарыянцы і адэпты здаровага ладу жыцця могуць адаптаваць рэцэпт пад сябе і выключыць са спісу прадуктаў сала.

Бігас

Па легендзе гэтую страву беларусы гатавалі, каб задобрыць гаспадара лесу. Да яго ў нашых продкаў было асаблівае стаўленне - калі год быў не ураджайным, ратавацца ад голаду дапамагалі менавіта лясныя нетры.
Бігас гатавалі з кіслай капусты і ялавічыны. Елі яго звычайна пасля палявання, таму страва было вельмі тлустай - з даданнем распаленага свінога тлушчу, а часам і падсмажанай каўбасы.