Палітычныя вынікі 2021 года: саюзныя праграмы, УНС і міграцыйны крызіс

Палітычны сезон у жыцці рэспублікі адкрыўся ў студзені 2021 года вялікім інтэрв'ю Аляксандра Лукашэнкі, якое ўзяла ў яго расійская тэлевядучая Наіля Аскер-задэ. Праўда, асаблівую ўвагу да сябе на гэты раз прыцягнуў Мікалай Лукашэнка.

Малодшы сын прэзідэнта не толькі прадэманстраваў уменне трымацца перад камерай, адказваць на пытанні, але і выказаў крытычныя заўвагі ў бок свайго бацькі. Мікалай паўшчуваў Аляксандра Лукашэнку за яго падыход да парад урачоў, якія займаліся яго лячэннем ад каронавіруса.

Кароткая серыя пытанне-адказ для расійскага тэлебачання не стала адкрыццём для людзей, дасведчаных у "таямніцах беларускага двара", але пацвердзіла даўняе выказванне Аляксандра Лукашэнкі, што "галоўны апазіцыянер" у краіне жыве ў яго дома.

Улады рэспублікі яшчэ ў сярэдзіне 1990-х апрабавалі такі самабытны спосаб ілюстрацыі адзінства меркаванняў і поглядаў у грамадстве наконт палітыкі, якая праводзіцца ў рэспубліцы, як Усебеларускі народны сход.

На працягу 11-12 лютага з высокіх трыбун у сценах Палаца рэспублікі гучалі розныя меркаванні аб тым, якім шляхам ісці далей. Пазіцыя Аляксандра Лукашэнкі на гэты конт чакана была падтрымана дэлегатамі.

Беларускі лідар тады заявіў, што ў краіне адбудзецца канстытуцыйная рэформа, будзе пераразмеркаванне паўнамоцтваў унутры ўладнай вертыкалі, а вынік замацаваны будзе на рэферэндуме.

Менавіта тады кіраўнік дзяржавы выказаў ідэю аб тым, што статус УНС трэба заканадаўча замацаваць, каб надаць гарантыі выжывальнасці палітычнай сістэме рэспублікі, нават калі ў краіне зменіцца ўлада.

Гэта ўсё трэба будзе ўвасабляць новаму канстытуцыйнаму органу. Але як – мы даведаемся толькі ў будучыні. Рэферэндум плануецца правесці ўжо ў лютым 2022 года, а новы варыянт Канстытуцыі яшчэ можа змяніцца. Бо кожны беларус можа даслаць свае заўвагі і прапановы, якія абавязкова прачытаюць і натуральна ўлічаць.

Невядома, як бы складалася далей сітуацыя на знешнепалітычным контуры для беларускіх улад, але 23 траўня ў Мінску экстрана пасадзілі самалёт Ryanair, які ляцеў з Афінаў у Вільнюс.

Беларускія сілавікі практычна адразу зрабілі справаздачу аб затрыманні экс-галоўрэда прызнанага ў Беларусі экстрэмісцкім Telegram-канала Рамана Пратасевіча і яго дзяўчыны расіянкі Сафіі Сапегі, якія знаходзіліся на борце. Супраць іх распачалі крымінальныя справы аб арганізацыі масавых беспарадкаў у Мінску і распальванні сацыяльнай варожасці да прадстаўнікоў улады.

Заходнія краіны пасля пазаштатнай пасадкі борта Ryanair закрылі паветраную прастору для беларускіх авіякампаній і самі адмовіліся лятаць над рэспублікай.

У выніку нечаканай гісторыі з самалётам 21 чэрвеня ў дзеянне ўступіў чацвёрты пакет санкцый ЕС у адносінах да Беларусі. Афіцыйны Брусель замарозіў актывы васьмі прадпрыемстваў і забараніў уезд на сваю тэрыторыю 78 грамадзянам.

Потым 24 чэрвеня Еўрапейскі Саюз аб'явіў аб увядзенні рэстрыкцый, якія закранаюць ключавыя сектары беларускай эканомікі – нафтаперапрацоўку, вытворчасць калійных удабрэнняў, а таксама доступ да крэдытных рэсурсаў ЕС. Удакладнялася, што абмежаванні запрацуюць пасля завяршэння заключаных да гэтай даты кантрактаў.

Летам 2021 года ў беларускай сталіцы стала нязвыкла шмат для эпохі каронавіруса замежнікаў. Па дзіўным збегу абставін гэта былі ў асноўным грамадзяне блізкаўсходніх дзяржаў, якія прыехалі ў Сінявокую з турыстычнымі мэтамі.

Улады Літвы, Латвіі і Польшчы на ​​гэтым фоне зафіксавалі мнагакратна ўзрослую колькасць спроб нелегальнага перасячэння мяжы Еўрапейскага Саюза з беларускай тэрыторыі.

Вільнюс, Рыга і Варшава наўпрост абвінавацілі афіцыйны Мінск у дачыненні да ўзніклага міграцыйнага крызісу. Тры сталіцы атрымалі адказ ад самога Аляксандра Лукашэнкі, які заявіў, што Беларусь ніколі нікому не стварала праблем, крызісаў, проста ў адказ на санкцыі на свой адрас больш не абараняе еўрапейскія краіны ад патокаў мігрантаў, як гэта было ў мінулыя гады. Маўляў, хочаце, каб патокі мігрантаў спыніліся – сядайце за стол перамоў.

Ніхто з суседніх краін гэтага прызыву не пачуў, і 8 лістапада ў раёне "Брузгоў" сабраўся вялізны натоўп мігрантаў, які распачаў спробу штурму польскага ўчастка мяжы і фактычна разбіў лагер уздоўж калючага дроту.

Супрацьстаянне з польскімі сілавікамі для мігрантаў з Блізкага Усходу завяршылася нічым, і беларускія ўлады ветліва запрасілі іх у лагістычны цэнтр непадалёк для пражывання ва ўмовах надыходзячых халадоў.

У выніку асабіста Аляксандру Лукашэнку патэлефанавала Ангела Меркель, якая пакідала пасаду канцлера ФРГ. Прадмет размовы да канца невядомы, але мігранты пасля гэтага пачалі вяртацца дадому.

Тым не менш, 2 снежня Еўрапейскі Саюз увёў пяты пакет санкцый супраць беларускіх улад якраз з-за міграцыйнага крызісу, у якім афіцыйны Мінск не вінаваты.

На працягу ўсяго года беларускі лідар неаднаразова сустракаўся і размаўляў па тэлефоне са сваім расійскім калегам Уладзімірам Пуціным. Падтрымка, аказаная Крамлём у існуючых умовах, была па заслугах ацэнена ў Мінску.

Беларусь і Расія здолелі прайсці даволі доўгі шлях узгадненняў і дыскусій па форме і зместу саюзных праграм, што пачалося фактычна тры гады таму.

У выніку – няхай і ў фармаце відэаканферэнцыі – 4 лістапада адбылося падпісанне спецыяльнага дэкрэта, які зацвердзіў далейшыя крокі па развіццю Саюзнай дзяржавы, а заадно зацвердзіў 28 дарожных карт, якія цяпер называюцца саюзнымі праграмамі.

У канцы года ў Санкт-Пецярбургу пасля гадавога перапынку адбыўся нефармальны саміт лідараў краін постсавецкай прасторы. Мерапрыемства выйшла клубным па фармаце і вельмі прадстаўнічым па сутнасці. За круглым сталом сабраліся саюзнікі, каб яшчэ раз пацвердзіць гэты свой статус.

На другі дзень адбылася ўжо асабістая сустрэча Лукашэнкі і Пуціна. Шостая вочная па ліку ў 2021 годзе і, мабыць, самая знакавая. Прэзідэнты не толькі тры гадзіны размаўлялі за зачыненымі дзвярыма Канстанцінаўскага палаца, але і зрабілі кароткую сумесную заяву для прэсы.

Вядома, гэтыя некалькі хвілін абышліся без сенсацый, таму што найбліжэйшыя саюзнікі ўжо даўно ўтрэслі ўсе пытанні, якія назапасіліся за год. Але галоўнае ў такіх справах – меседж. І Лукашэнка даў недвухсэнсоўна зразумець, што ў Беларусі шануюць падтрымку Расіі і разлічваюць на яе надалей, ну а беларусы – такія людзі, што ў даўгу не застануцца.

Для тых, хто чытае і бачыць паміж радкамі, а таксама займаецца пошукамі сэнсаў у пасрэдных рэчах, сапраўднай скарбніцай стала сумесная гульня лідараў у хакей.

Сапраўдным аматарам гульні было важна і цікава ўбачыць на лёдзе славутых чэмпіёнаў, а аматары да месца і не вельмі пазаймацца аналітыкай і філасофіяй высокіх сфер лічылі, хто колькі шайб закінуў і, галоўнае, у якой чарговасці.

У гэтым кругавароце важна не забываць, што прэзідэнты Беларусі і Расіі такія ж людзі і ім самім бывае прыемна і, што відавочна, цікава пракаціцца на лёдзе з вядомымі хакеістамі. Часам гульня – гэта проста гульня.

Асобнага шораху ў канцы года навялі тры інтэрв'ю Аляксандра Лукашэнкі. І калі першыя два былі дадзены CNN і BBC, і іх рэпрэзентацыя выклікала незадаволенасць беларускага боку, то трэцяе ў кіраўніка дзяржавы ўзяў гендырэктар МІА "Россия сегодня" Дзмітрый Кісялёў.

Заявы Аляксандра Лукашэнкі аб статусе Крыма, ядзернай зброі і міжнароднай палітыцы абмяркоўваюцца на самым высокім узроўні і да гэтага часу.

Акрамя таго на пачатку года анансавана новае інтэрв'ю беларускага лідара. У прэс-службе прэзідэнта не засталося незаўважаным эмацыянальнае выказванне Уладзіміра Салаўёва, маўляў Аляксандр Рыгоравіч дае інтэрв'ю заходнім СМІ, а вось сябрам не. Цяпер размовы тэт-а-тэт быць напэўна.