Не толькі Валіева: скандалы і кур’ёзы Алімпіяды ў Пекіне

Зімовыя Алімпійскія гульні ў сталіцы Кітая ўсё ж адбыліся. Нягледзячы на ​​пандэмію і прадказанні скептыкаў. Амаль усе медалі ўручаны, каманды вяртаюцца дадому.

Алімпіяда ў Паднябеснай запомнілася яркімі перамогамі, прыкрымі паражэннямі і, вядома, кур’ёзамі і скандаламі.

Яшчэ да пачатку Гульняў арганізатары напалохалі ўсіх удзельнікаў беспрэцэдэнтнымі мерамі барацьбы з кавідам. Маўляў, цярпімасць да каронавіруса будзе "нулявая". Спецыяльны мабільны дадатак з дадзенымі аб вакцынацыі, стане здароўя, свежых ПЦР-тэстах на ўездзе ў Кітай для ўсіх удзельнікаў абавязкова.

Падабаецца – не падабаецца: жылі, трэніраваліся і выступалі ўсе ў аднолькава жорсткіх умовах – з ізаляцыяй ад знешняга свету. Тэсты штодня, пры станоўчым выніку – каранцін у спецыяльным атэлі з аднастайнай ежай.

На гэтым фоне некаторыя спачатку запанікавалі і нават спрабавалі скандаліць, тым больш што заражэнняў пазбегнуць усё роўна не ўдалося, але потым нараканне знікла. Спаборніцтвы прайшлі без замежных гледачоў, білеты раздалі мясцовым жыхарам, запоўніўшы трыбуны прыкладна на 15-20 працэнтаў. Балельшчыкі ўвесь час знаходзіліся ў рэспіратарах, ім рэкамендавалі не падтрымліваць гучна спартсменаў, максімум – махаць флажкамі. Самымі гучнымі былі трэнеры, чые ўказанні, воклічы і нервовыя крыкі чуйна ўлоўлівалі шумавыя мікрафоны.

І ўсё ж галоўнага кітайцы дабіліся: падчас Алімпіяды ўспышкі каронавіруснай інфекцыі ў краіне не зафіксавана.

Цырымонія адкрыцця Гульняў атрымалася, хоць і не была такой пампезнай, як у 2008 годзе, калі Пекін прымаў летнюю Алімпіяду. Пастаноўшчык быў той самы: вядомы кінарэжысёр Чжан Імоу. Асноўная інтрыга традыцыйная: спосаб запальвання алімпійскага агню. Галоўны факел АГ-2008 на стадыёне запалілі незвычайна: трохразовы алімпійскі чэмпіён гімнаст Лі Ніну літаральна ўзняўся ў паветра і, "прабегшы" на ўзроўні даху, паднёс агонь да трубы, па ёй полымя дабралася да чашы.

На гэты раз анансавалася, што запальванне алімпійскага агню адбудзецца "найбольш нестандартным спосабам за апошняе стагоддзе". Усе чакалі, што адбудзецца нешта такое, ну вось проста такое-гэтакае...

А што на самой справе? Спачатку гледачы ўбачылі 91 сняжынку з назвамі краін-удзельніц Гульняў, потым маленькія сняжынкі склаліся ў адну вялікую. Да яе падышлі лыжніца Дынігеер Йіламуцзян і лыжнік Цзявэнь Чжао. Яны паставілі факел ў цэнтр канструкцыі, якая паднялася пад купал арэны "Птушынае гняздо". На гэтым усё. Ні складаных канструкцый, ні супер-пупер тэхналагічных варыянтаў запальвання агню, ні чашы, якую можна было б убачыць здалёку.

Некаторым не спадабалася: занадта немудрагеліста. Затое арыгінальна і сапраўды нестандартна, адказалі іншыя.

А вось зоркай цырымоніі адкрыцця Алімпіяды стаў скелетаніст з Амерыканскага Самоа Натан Крамптан. Флаг сваёй краіны ён нёс у шлёпанцах на босыя ногі, з голым тулавам, але затое ў ахоўнай масцы. Астатнія ўдзельнікі парада ішлі ў куртках і пухавіках.

Ад многіх краін на галоўныя старты чатырохгоддзя прыбылі зусім нешматлікія дэлегацыі спартсменаў.

Ганконг, Іран, Калумбію, Чарнагорыю, Паўночную Македонію, Партугалію, Манака і Ліван прадставілі па тры алімпійцы.

Па два спартсмены даслалі Азербайджан, Трынідад і Табага, Сербія, Сан-Марына, Балівія, Мадагаскар, Малайзія, Косава, Манголія, Люксембург, Ліхтэнштэйн.

Прадстаўнікі Албаніі, Амерыканскіх Віргінскіх астравоў, Самоа, Усходняга Тымора, Ганы, Гаіці, Індыі, Кіпра, Кыргызстана, Нігерыі, Мальты, Марока, Эквадора, Эрытрэі, Філіпін, Саудаўскай Аравіі, Пакістана і Перу на ўрачыстым адкрыцці Гульняў аўтаматычна сталі сцяганосцамі. Больш не было каму. Хаця па правілах гендэрнай роўнасці сцяг павінны былі несці двое: мужчына і жанчына.

Без выяўлення ў спартсменаў допінгу апошнім часам не абыходзіцца ні адна Алімпіяда. Пекінская не стала выключэннем. Самая недарэчная і амаль куръёзная гісторыя адбылася з адзіным прадстаўніком Ірана. Хусейн Савех-Шэмшакі, вядома, не мог разлічваць на прызы ў гарналыжным спорце, але ён вызначыўся ў іншым. Менавіта іранец стаў першым спартсменам, якога злавілі на ўжыванні забароненага прэпарату ў Пекіне. Хусейна тут жа выправадзілі дадому.

Бліжэй да канца Алімпіяды два непрыемныя выпадкі здарыліся ў стане ўкраінскай зборнай. Допінг быў знойдзены ў пробах бабслеісткі Лідзіі Гунько і лыжніцы Валянціны Камінскай. Пры гэтым у Камінскай выявілі адразу два забароненыя да ўжывання рэчывы: месцералон (анабалічны стэроід) і гептамінол (стымулянт). Ураджэнка Магілёва тое, што здарылася, назвала "стрэлам ва ўпор з ядзернай зброі" і заявіла, што вымушана завяршае спартыўную кар'еру.

Мінулую Алімпіяду ў Пекіне многія будуць успамінаць у сувязі са скандалам вакол расійскай фігурысткі Камілы Валіевай.

Таленавітая спартсменка закахала ў сябе вельмі шматлікіх аматараў гэтага віду спорту. Людзі шчыра спачуваюць 15-гадовай фігурыстцы, лічачы, што дарослыя дзядзькі і цёткі яе жорстка пакрыўдзілі. А заслужаны трэнер СССР па фігурным катанні Таццяна Тарасава з уласцівай ёй шчырасцю заявіла, што Камілу проста забілі.

Пасля пракату ў камандным турніры фігурысты краін-саперніц апладзіравалі Валіевай стоячы, разумеючы, што яна – аб'ектыўна лепшая. Аднак залатыя ўзнагароды расіяне так і не атрымалі, бо ў допінг-пробе Камілы, зробленай яшчэ 25 снежня, выявілі забароненую субстанцыю.

Доўгія судовыя разборы, спрэчкі, абвінавачанні і нападкі прэсы, скандалы – усё гэта ўпала на кволыя плечы Валіевай. Тым не менш, Спартыўны арбітражны суд дазволіў ёй прадоўжыць выступленне на Алімпіядзе.

У кароткай праграме Каміла паказала найлепшы вынік, а вось на адвольную ўнутраных сіл не хапіла: чацвёртае месца. Былі горкія слёзы.

І не толькі ў Валіевай. Аляксандра Трусава, якая заняла на турніры другое месца, сарвалася ў істэрыку проста пад прыцэлам відэакамер. Пазней, узяўшы сябе ў рукі, Трусава прызналася: заплакала, таму што засумавала па маме і сабакам.

Але вось гэтае яе: "Я ненавіджу гэты спорт! Ненавіджу яго, ненавіджу ўсё гэта! Ніколі больш не выйду на лёд! Ніколі!" - людзі будуць памятаць яшчэ доўга.

Як і ўсю гэтую гісторыю з жаночым фігурным катаннем на Алімпіядзе ў Пекіне. Гэта як зламаныя крылы ці калі жалезам па шкле.

На гэты раз у стане беларускай зборнай абышлося без відавочных кур’ёзаў, скандалаў і расследаванняў. Усё роўна. Ніякіх гучных заяў, нервовых зрываў і стогнаў. Выступілі не бліскуча, але і не праваліліся.

На парадку дня – наступныя Алімпійскія гульні. На гэты раз летнія. Яны пройдуць у 2024 годзе ў Парыжы.